Ngày 19/8, Đoàn Công tác số 3 (BHXH Việt Nam) do Phó Tổng Giám đốc Đào Việt Ánh làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với Cụm 5, gồm BHXH 7 tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Hà Nam, Ninh Bình, Thái Bình và Nam Định nhằm đôn đốc, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong công tác thu; công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; công tác KCB BHYT.

Chính quyền địa phương đồng hành thực hiện BHXH, BHYT

Tại buổi làm việc, BHXH các tỉnh trong Cụm 5 đều khẳng định những tháng đầu năm 2022, các đơn vị BHXH có nhiều nỗ lực trong công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; công tác thu và đôn đốc thu hồi nợ BHXH, BHYT; công tác KCB BHYT và nỗ lực cố gắng đảm bảo dự toán giao. Đặc biệt, BHXH các tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh ban hành chính sách hỗ trợ người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. Đặc biệt, những đối tượng yếu thế (người cận nghèo, người dân ảnh hưởng Quyết định 861) đều được UBND các tỉnh hỗ trợ kinh phí tham gia BHYT.

Thông tin về chính sách hỗ trợ của địa phương, ông Nguyễn Văn Đồng- Giám đốc BHXH tỉnh Hà Tĩnh cho biết, hiện nay NLĐ trên địa bàn tham gia BHXH tự nguyện đã được ngân sách tỉnh hỗ trợ thêm 20% mức đóng theo thu nhập chuẩn nghèo khu vực nông thôn. Bên cạnh chính sách của tỉnh, 4 huyện đã tham mưu ban hành thêm chính sách hỗ trợ người tham gia BHXH tự nguyện từ nguồn ngân sách huyện (Thị xã Hồng Lĩnh, Hương Sơn hỗ trợ 10% mức đóng cho người tham gia đến năm 2025; Đức Thọ hỗ trợ 5% mức đóng cho người tham gia năm 2022; Thị xã Kỳ Anh hỗ trợ 20% mức đóng cho cán bộ không chuyên trách và người làm việc tại các tổ thôn phố từ 1/7/2020 đến 31/12/2025). Cùng với đó, người thuộc hộ cận nghèo được ngân sách tỉnh hỗ trợ 30% mức đóng còn lại; người cao tuổi từ 70- 80 tuổi được hỗ trợ 100% mức đóng; người thuộc hộ gia đình làm nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình được hỗ trợ 20% mức đóng. Đặc biệt, cùng với ngân sách tỉnh, 5 huyện đã hỗ trợ thêm cho một số nhóm đối tượng tham gia BHYT (TP Hà Tĩnh hỗ trợ 100% mức đóng cho người từ 60- 70 tuổi; Thị xã Hồng Lĩnh hỗ trợ 20% mức đóng cho người tham gia BHYT hộ gia đình; Nghi Xuân hỗ trợ 30% mức đóng cho người tham gia BHYT hộ gia đình; Thị xã Kỳ Anh hỗ trợ 50% mức đóng cho người từ 60- 70 tuổi giai đoạn 2021-2025 và Cẩm Xuyên hỗ trợ 100% mức đóng cho đối tượng thu gom rác của HTX môi trường, tổ vệ sinh môi trường).

Theo BHXH tỉnh Quảng Bình, hiện người thuộc hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh ngoài NSNN hỗ trợ thì tỉnh cũng đã hỗ trợ thêm 30% mức đóng BHYT trong năm 2022- 2023; tỉnh hỗ trợ 30% mức đóng BHYT cho học sinh và 100% mức đóng BHYT cho người DTTS vừa ra khỏi vùng ĐBKK theo Quyết định 861. Đặc biệt, ngoài mức hỗ trợ của Nhà nước thì người cận nghèo và nghèo tại Quảng Bình tham gia BHXH tự nguyện cũng được ngân sách tỉnh hỗ trợ thêm 25% mức đóng hàng tháng. Cùng với sự hỗ trợ của tỉnh, cơ quan BHXH đã rà soát và xác định có 77.984 người có thể vận động tham gia BHXH tự nguyện, 31.000 người tham gia BHYT hộ gia đình và 1.000 HSSV chưa tham gia BHYT. Nhờ xác định các nhóm người tiềm năng, cơ quan BHXH đã tuyên truyền, vận động được 2.382 người tham gia BHXH tự nguyện; 2.420 người tham gia BHYT hộ gia đình. “Nhờ đó, đến nay Quảng Bình đã có 54.071 người tham gia BHXH bắt buộc, 16.742 người tham gia BHXH tự nguyện và 617.561 người tham gia BHYT (từ nay đến cuối năm, chúng tôi còn phát triển 14.705 người tham gia BHXH, 9.571 người tham gia BHYT và chúng tôi phấn đấu hoàn thành kế hoạch)”- ông Phạm Thanh Tùng, Giám đốc BHXH Quảng Bình cho biết.

Đến hết tháng 7/2022, toàn tỉnh Ninh Bình đã phát triển BHXH bắt buộc đạt 90,84%; BHXH tự nguyện đạt 61,06% và BHYT đạt 96,77% kế hoạch giao. Để đạt được kết quả này, bên cạnh sự nỗ lực, cố gắng của mỗi cán bộ BHXH thì HĐND tỉnh đã hỗ trợ thêm mức đóng BHYT cho người dân trên địa bàn. Cụ thể, 30% mức đóng cho người thuộc hộ cận nghèo (ngân sách tỉnh 25% và huyện 5%); 20% cho HSSV và hộ nông lâm ngư nghiệp có mức sống trung bình; 100% ngân sách tỉnh hỗ trợ cho người từ 75- 79 tuổi, người được huy hiệu 30 năm tuổi đảng và đối tượng HIV. “BHXH tỉnh đã phối hợp với Sở Y tế trình HĐND tỉnh hỗ trợ ngân sách đóng BHYT đối với 1 số nhóm đối tượng như: Hỗ trợ 100% cho người từ 70- 75 tuổi (2.800 người); người thuộc các xã An toàn khu của Trung ương trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; cán bộ không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố. Dự kiến, quý 4/2022 sẽ trình HĐND tỉnh và nếu được thông qua thì Ninh Bình sẽ có thêm 25.000 người tham gia BHYT và sẽ đạt được 92% kế hoạch- BHYT Ninh Bình không hoàn thành”- bà Bùi Thị Lan Hương, Giám đốc BHXH tỉnh Ninh Bình chia sẻ.

Áp lực… vẫn lớn

Ông Phạm Quốc Thái- Giám đốc BHXH tỉnh Thái Bình cho biết, kết quả rà soát dữ liệu từ cơ quan thuế từ 29.127 người (hết tháng 7/2022) thì có 8.015 người thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc (chỉ có 2.467 người chưa tham gia BHXH). Số người trong độ tuổi lao động của Thái Bình là 1.137.400 người, chưa tham gia BHXH là 878.888 người. Số người tiềm năng để tham gia BHXH tự nguyện là 151.230 người (theo tiêu chí về độ tuổi, giới tính, thu nhập, khả năng lao động). Trong đó, xác định người tiềm năng cao để vận động tham gia BHXH tự nguyện của năm 2022 là 33.552 người (theo tiêu chí mức độ ổn định về thu nhập, có việc làm, độ tuổi tiềm năng cao nhất: nữ từ 36- 46 tuổi, nam từ 41- 51 tuổi, lao động tại các tổ, nhóm, làng nghề).

Về BHYT, tổng dân số của Thái Bình là 1.873.890 người và số người đã được cấp thẻ BHYT là 1.627.448 người. Số người được tỉnh ngoài cấp thẻ BHYT là 199.107 người (số người tỉnh ngoài do BHXH tỉnh cấp thẻ là 21.122). “Như vậy, tổng số người chưa có thẻ BHYT là 47.335 người; HSSV chưa tham gia BHYT là 649 người. Trong khi đó, từ nay đến cuối năm chúng tôi còn vận động 57.292 người thì mới hoàn thành chỉ tiêu về BHYT. Bên cạnh đó, Thái Bình có 221.159 người tham gia BHXH bắt buộc và để đạt chỉ tiêu còn phải phát triển 17.610 người; 47.247 người tham gia BHXH tự nguyện, số còn phải phát triển là 6.824 người. Do đó, Thái Bình sẽ cố gắng hết sức hoàn thành chỉ tiêu BHXH tự nguyện; chỉ tiêu BHXH bắt buộc và BHYT thì chúng tôi không thể hoàn thành- số thu cố gắng sẽ đạt 95- 97% kế hoạch”- ông Thái khẳng định.

Theo đánh giá, dù tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành chính sách hỗ trợ mức đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện giai đoạn 2020- 2025 cũng như có một số dự án có vốn đầu tư nước ngoài về may mặc đi vào hoạt động giúp tăng lao động tham gia BHXH bắt buộc trong các năm 2020-2022. Tuy nhiên, lao động tham gia BHXH bắt buộc tại Hà Tĩnh từ năm 2019 đến nay chủ yếu tăng tại các nhà máy may có vốn đầu tư nước ngoài, số tăng còn lại từ rà soát dữ liệu thuế, sàn giao dịch việc làm... Song, số tăng này phần lớn do dịch chuyển lao động từ đơn vị này sang đơn vị khác. Năm 2022, các nhà máy may và FoMusa liên tục tuyển dụng lao động nhưng không thu hút được lao động (giai đoạn 2019- 2021, toàn tỉnh Hà Tĩnh tăng được 4.600 lao động tham gia BHXH bắt buộc, trong đó lao động tăng từ các nhà máy này 3.700 ngưởi, từ các đơn vị khác là 900 người. Thế nhưng, năm 2022 chỉ tiêu BHXH bắt buộc được giao là 7.391 người và trong 7 tháng mới chỉ phát triển được 1.691 người; còn thực hiện 5.700 người- rất khó hoàn thành chỉ tiêu về BHXH bắt buộc). “Hà Tĩnh có hơn 500 đơn vị có số lao động bằng 0 và hiện nay không còn hoạt động (phá sản, giải thể…) với số nợ gần 30 tỷ đồng (tương ứng 2.000 lao động chưa được giải quyết chế độ BHXH). Đơn cử, Công ty TNHH MTV đóng tàu Bến Thuỷ nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đến hết tháng 7/2022 trên 25 tỷ đồng nhưng không có khả năng đóng nộp. Việc nợ đóng BHXH đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của NLĐ và BHXH tỉnh không có giải pháp để thu hồi số tiền nợ này”- ông Đồng khẳng định.

Ông Phạm Thanh Tùng cũng cho biết, cùng với việc giảm số người tham gia BHYT thì công tác thu nợ gặp nhiều khó khăn. Dù cơ quan BHXH đã thông tin những đơn vị nợ BHXH trên các phương tiện truyền thông; phát động đợt thi đua cao điểm về thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; xây dựng và thực hiện kế hoạch công tác cụ thể đối với các đơn vị nợ từ 3 tháng trở lên để áp dụng các biện pháp thích hợp từ vận động, thuyết phục, mời các đơn vị đến để bàn biện pháp tháo gỡ khó khăn, cam kết trả nợ, thanh tra đột xuất, củng cố hồ sơ chuyển Công an đề nghị điều tra. Tuy vậy, đến hết tháng 7/2022, toàn tỉnh vẫn còn 160 tỷ đồng tiền nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Trong đó, NSNN nợ 18 tỷ đồng; 70 tỷ đồng nợ của các đơn vị mất tích, ngừng hoạt động, phá sản và 72 tỷ đồng nợ của các đơn vị cùng tham gia BHXH, BHYT. Trong 7 tháng, số người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT giảm so với cuối năm 2021 (BHXH tự nguyện giảm 1.133 người và BHYT giảm 8.986 người). Nguyên nhân do điều kiện kinh tế của người dân; 120.000 người ra khỏi vùng ĐBKK theo Quyết định 861 không được NSNN hỗ trợ.

Nhấn mạnh những khó khăn trong công tác mở rộng diện bao phủ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, ông Trần Văn Dũng- Giám đốc BHXH tỉnh Nam Định cho biết, dịch Covid-19 đã khiến các DN gặp khó khăn không có khả năng nộp BHXH hoặc phải chậm nộp BHXH, đặc biệt là các DN trong lĩnh vực may mặc, xây dựng, kinh doanh vận tải... Đồng thời, dữ liệu do cơ quan Thuế cung cấp còn nhiều sai sót, chưa cập nhật kịp thời. Nhiều đơn vị thuộc diện có đăng ký kê khai thuế nhưng chưa tham gia BHXH cho NLĐ khi đoàn kiểm tra xuống tiến hành kiểm tra thì không có tại địa chỉ đăng ký hoặc đã chuyển đi nơi khác… Vì vậy, dù cơ quan BHXH đã áp dụng nhiều giải pháp đồng bộ phát triển BHXH, BH thất nghiệp song để hoàn thành kế hoạch thì trong 5 tháng cuối năm, BHXH tỉnh còn phải phát triển 20.555 người tham gia BHXH bắt buộc; 14.959 người tham gia BHXH tự nguyện; 21.207 người tham gia BH thất nghiệp.

Chủ động các giải pháp hoàn thành nhiệm vụ

Tại hội nghị, đại diện các đơn vị BHXH Việt Nam đã phân tích, đánh giá tình hình các mặt công tác với từng địa phương; các lưu ý, khuyến nghị giải pháp nhằm tăng cường công tác thu, thu nợ, phát triển người tham gia BHXH, BHYT; tổ chức quản lý hiệu quả quỹ KCB BHYT; đảm bảo dự toán KCB BHYT; lưu ý chi phí bình quân các đợt điều trị…

Ông Dương Văn Hào- Trưởng Ban Quản lý Thu- Sổ, thẻ (BHXH Việt Nam) 

Liên quan đến công tác thu, phát triển BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, ông Dương Văn Hào- Trưởng Ban Quản lý Thu- Sổ, thẻ (BHXH Việt Nam) cho biết, dữ liệu cơ quan thuế chuyển sang BHXH thường chậm do Thuế đang trong giai đoạn nâng cấp phần mềm, đồng thời thuế quyết toán theo năm. Do đó, các địa phương phải chủ động ngay với cơ quan thuế địa phương để xin dữ liệu sớm nhất rà soát vận động người tham gia BHXH, BHYT. “BHXH Việt Nam giao chỉ tiêu phát triển BHXH cho các địa phương đều căn cứ vào Nghị quyết số 28, cũng như căn cứ số liệu của Bộ Kế hoạch- Đầu tư để rà soát xác định nhu cầu DN thành lập mới cũng như phát triển lao động. BHXH các địa phương cần chủ động và linh hoạt hơn cũng như quan tâm đến công tác tham mưu để chính quyền địa phương giao chỉ tiêu phát triển BHXH, BHYT; có chính sách riêng hỗ trợ người dân trên địa bàn tham gia BHXH, BHYT. Muốn hoàn thành BHXH bắt buộc cần phân công rà soát tình hình tham gia tại các DN, nhất là các DN lớn, các DN có NLĐ làm ở KCN phía Nam không quay lại. Đánh giá hoạt động BCĐ thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn”- ông Hào nhận định.

Bên cạnh đó, ông Hào cũng khẳng định công tác thanh tra mang lại hiệu quả tốt, tất cả các đơn vị sau thanh tra ban hành quyết định xử phạt hành chính thì tỷ lệ thu hồi nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đạt gần 80%. Do đó, công tác thanh tra cần đặc biệt quan tâm...

Ông Tô Hồng Lương- Phó Giám đốc Trung tâm giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến 

Liên quan đến công tác giám định, ông Tô Hồng Lương- Phó Giám đốc Trung tâm giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến đề nghị BHXH các tỉnh, thành phố thực hiện công tác giám định BHYT theo đúng Quy trình giám định BHYT, đảm bảo thanh toán chi phí KCB BHYT theo đúng quy định; khai thác triệt để các thông tin trên phần mềm giám sát và CSDL tập trung để kịp thời kiểm tra, rà soát tại các cơ sở KCB có gia tăng chi phí đột biến, thay đổi bất thường, các cảnh báo trên Hệ thống thông tin Giám định BHYT; triển khai các chuyên đề của Trung tâm xây dựng, chủ động xây dựng các chuyên đề riêng theo đặc thù của tỉnh. Phối hợp với cơ sở KCB BHYT kiểm tra, rà soát để chuẩn hóa và cập nhật đầy đủ, chính xác lên Hệ thống thông tin Giám định BHYT các danh mục dùng chung, nhất là thông tin của cơ sở KCB, đảm bảo đầy đủ, chính xác theo đúng hướng dẫn tại mục 1 và 2 Công văn số 1731/BHXH-GĐĐT ngày 18/6/2021 về việc chuẩn hóa danh mục, dữ liệu điện tử và cập nhật, báo cáo kết quả giám định BHYT. Đồng thời, Trung tâm nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của BHXH Việt Nam tại Công văn số 2130/BHXH-GĐĐT ngày 05/8/2022 về việc chấn chỉnh việc liên thông dữ liệu phục vụ quản lý KCB, giám định và thanh toán chi phí KCB BHYT.

Kết luận tại buổi làm việc, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết, Hội nghị giải quyết khó khăn vướng mắc trong công tác thu, phát triển BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Sau gần 9 tháng các đơn vị trong cụm thực hiện tương đối tốt các chỉ tiêu, thu BHXH có 1 địa phương không hoàn thành, còn lại tất cả các đơn vị đều đạt chỉ tiêu chung.

Về công tác thu, phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp thì tất cả các tỉnh chưa tham mưu UBND hoặc tổ chức BCĐ theo Quyết định của BHXH Việt Nam khẩn trương thực hiện. Đồng thời, tiếp tục tham mưu ngân sách tỉnh hỗ trợ cho người tham gia, chính sách BHXH, BHYT có bền vững hay không phụ thuộc vào ý thức của người dân cũng như chính sách hỗ trợ. Với những địa phương giảm do Quyết định 861 cần phối hợp giám sát, có cơ sở đề xuất cơ chế hỗ trợ; nắm rõ đối tượng sẽ có giải pháp kiến nghị chính quyền địa phương. “Trong các cuộc họp BCĐ thực hiện chính sách BHXH, BHYT cần kiểm lại tất cả chỉ tiêu. Những địa phương tỷ lệ tham gia BHXH, BHYT có khả năng không hoàn thành kế hoạch cần báo cáo UBND tỉnh tổ chức hội nghị đôn đốc. Các địa phương quan tâm chính sach hỗ trợ, cơ quan BHXH cố gắng trình xin hỗ trợ thêm mức đóng BHYT hộ gia đình. Nắm vững đơn vị, đối tượng và thanh kiểm tra”- Phó Tổng Giám đốc đề nghị.

Cùng với đó, Phó Tổng Giám đốc cũng yêu cầu BHXH các tỉnh tăng cường thanh kiểm tra để nắm được các đơn vị, số lao động bởi hiện số DN tăng, số lao động có việc làm tăng nhưng số người tham gia BHXH lại thấp. Ngoài ra, phải thực hiện tốt quy trình liên thông dữ liệu KCB; thực hiện tốt việc kiểm tra tất cả các chi phí phát sinh.

Nguyệt Hà