Chính phủ Bồ Đào Nha gần đây khởi động Chương trình Dịch vụ giữ trẻ miễn phí cho tất cả trẻ em từ 1 tuổi trở xuống. Chính phủ cũng có kế hoạch mở rộng quyền tiếp cận chăm sóc trẻ em miễn phí cho nhiều lứa tuổi hơn trong tương lai. Trong 3 năm, tất cả trẻ em dưới 3 tuổi, cũng như một số trẻ em ở độ Tuổi tiểu học đủ điều kiện sẽ được thụ hưởng dịch vụ giữ trẻ miễn phí.

Dịch vụ giữ trẻ miễn phí ở Bồ Đào Nha trước đây chỉ dành cho người có thu nhập thấp. Đến nay, dịch vụ được mở rộng cho tất cả trẻ em, bất kể thu nhập của phụ huynh. Không có nhiều quốc gia châu Âu cung cấp dịch vụ giữ trẻ miễn phí cho mọi công dân, bất kể thu nhập; vì vậy, đây có thể nói là một bước tiến mang tính “cách mạng” của Bồ Đào Nha. Động thái này được Bồ Đào Nha đưa ra nhằm cải thiện tỷ lệ sinh vì Bồ Đào Nha hiện là một trong những quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới. Bên cạnh dịch vụ giữ trẻ miễn phí, Chính phủ Bồ Đào Nha cam kết cung cấp sách giáo khoa và máy tính miễn phí để hỗ trợ các hộ gia đình trong việc nuôi nấng con cái.

Có một xu hướng khá phổ biến, đó là khi thảo luận về nguyên nhân dẫn đến nghèo đói của hộ gia đình, vấn đề “chăm sóc trẻ em” thường không được nhắc đến nhiều, trong khi chi phí “chăm sóc trẻ em” lại là chi phí khá đáng kể đối với hộ gia đình có thu nhập thấp. Ngoài ra, tại EU, dịch vụ giữ trẻ rất phổ biến, trung bình 1/3 số trẻ em dưới 3 tuổi cần dịch vụ này; đối với trẻ từ 3 đến 5 tuổi, con số thậm chí còn tăng lên gần 90%.
Tại Bồ Đào Nha, theo dữ liệu năm 2019, tổng chi phí chăm sóc trẻ em gần bằng 40% thu nhập trung bình của phụ nữ. Mặc dù sử dụng dịch vụ giữ trẻ cho phép phụ huynh hộ gia đình thu nhập thấp, bao gồm cả cha/mẹ đơn thân, chuyên tâm làm việc toàn thời gian (full-time) nhưng vẫn không thể giúp họ thoát khỏi cảnh đói nghèo. Hơn nữa, lại khiến tiếp tục một “chu kỳ đói nghèo theo thế hệ” khiến trẻ em hộ gia đình thu nhập thấp có nguy cơ cao về mất an ninh lương thực, không được tiếp cận đầy đủ với dịch vụ y tế, giáo dục, ảnh hưởng đến cơ hội việc làm trong tương lai...

Vì vậy, việc giữ trẻ miễn phí ở Bồ Đào Nha là một hành động quan trọng trong cuộc chiến chống đói nghèo của đất nước. Bộ trưởng Bộ Lao động Bồ Đào Nha Ana Mendes Godinho từng nói: “Dịch vụ giữ trẻ miễn phí sẽ là cứu cánh cho nhiều trẻ em Bồ Đào Nha, hỗ trợ các em ngay từ những năm tháng đầu đời; phòng, chống nghèo đói ở trẻ em và kéo giãn, hướng đến loại bỏ “chu kỳ đói nghèo theo thế hệ”.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, hỗ trợ giáo dục cho trẻ em hộ gia đình thu nhập thấp sẽ mang lại lợi ích cho các em, đặc biệt là về việc làm, tiền lương và nền tảng sức khỏe trong tương lai. Việc này cũng giúp nâng cao thu nhập hộ gia đình; giúp phụ huynh tìm được việc làm dễ dàng, hợp sở trường hơn; nâng cao tỷ lệ việc làm của phụ nữ, từ đó, giúp giảm chênh lệch lương theo giới... Như vậy, dịch vụ giữ trẻ miễn phí ở Bồ Đào Nha hứa hẹn không chỉ giảm bớt gánh nặng cho nhiều hộ gia đình, mà còn góp phần vào cuộc chiến chống đói nghèo giữa các thế hệ.

Tùng Anh (Theo Today Online)