Ngày 8/8, Đoàn giám sát của Quốc hội do Phó Chủ tịch Trần Quang Phương làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với Bộ Y tế về thực hiện chính sách, pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.

Tham dự buổi làm việc có các Phó Trưởng đoàn: Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Nguyễn Phú Cường; Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh và Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường... Về phía cơ quan báo cáo có Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan; đại diện Bộ: Tài chính, KH-ĐT, Xây dựng, GTVT, NN&PTNT, Văn phòng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước…

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu tại buổi làm việc

Báo cáo kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, thời gian qua, Bộ Y tế đã tham mưu cho các cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản chỉ đạo điều hành theo thẩm quyền. Đáng chú ý, Bộ Y tế đã xây dựng một số văn bản quy định về xây dựng và phân bổ dự toán NSNN, các chỉ tiêu và tiêu chí đánh giá công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, Thủ trưởng các đơn vị trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí...

Đối với công tác CCHC, trong giai đoạn 2016-2021, Bộ Y tế đã rà soát, chuẩn hóa và bãi bỏ gần 200 TTHC; đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa 153 quy định TTHC và 14 quy định về điều kiện kinh doanh với tổng chi phí tuân thủ quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh tiết kiệm ước tính khoảng 570 tỷ đồng.

Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan báo cáo tại buổi làm việc

Kết quả thực hiện hoạt động đấu thầu đã chọn được các nhà thầu cung ứng các mặt hàng thuốc đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu, các gói thầu đều giảm được giá so với giá trúng thầu hiện tại của các cơ sở y tế. Bên cạnh đó, ngành Y tế cũng sắp xếp, tinh giảm biên chế, tinh gọn bộ máy hành chính nhà nước và các đơn vị sự nghiệp công lập, theo đó giảm đầu mối các đơn vị trực thuộc từ 82 xuống còn 80 đơn vị…

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Đơn cử: Nhiều cơ quan, đơn vị chưa ý thức được việc thực hiện Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là nhiệm vụ chính trị, thường xuyên của cơ quan; chưa đưa vào Nghị quyết của cơ quan, của tổ chức Đảng tại cơ quan. Việc thực hành tiết kiệm chưa gắn với việc kiểm tra, giám sát, việc triển khai tại các cơ quan chưa đồng bộ. Việc xây dựng các tiêu chí tiết kiệm còn khó khăn; chưa xây dựng được một bộ tiêu chí tiết kiệm cụ thể và đầy đủ. Việc thực hiện các chế độ báo cáo về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí chưa được các đơn vị chấp hành đúng quy định…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Hoàng Mai trao đổi tại buổi làm việc

Báo cáo việc thực hiện chính sách, pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 của Bộ Y tế, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Hoàng Mai khẳng định, vẫn còn tình trạng chưa chấp hành nghiêm quy định của pháp luật trong việc mua sắm trang thiết bị y tế, test kit Covid-19, dẫn đến nhiều sai phạm; chưa kiểm soát được hết tiêu cực trong đấu thầu, chỉ định thầu. Một số cán bộ chưa ý thức đầy đủ về quy định công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Việc thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với BV công lập còn nhiều bất cập, hạn chế làm giảm mạnh nguồn thu của BV...

Đại biểu Nguyễn Anh Trí- Đoàn ĐBQH TP.Hà Nội nêu thực trạng lãng phí tại Dự án BV Bạch Mai cơ sở 2 và BV Việt Đức cơ sở 2 trên địa bàn tỉnh Hà Nam. Đây là 2 dự án được kỳ vọng sẽ giảm quá tải cho hai BV tại Hà Nội; tuy nhiên đến nay- sau nhiều năm triển khai- vẫn chưa đưa vào sử dụng. Vấn đề này cũng được cử tri bức xúc phản ánh nhiều lần. Vì vậy, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị Bộ Y tế làm rõ thời gian tới có tiếp tục xây dựng hai dự án này, nếu có thì khi nào hoàn thành, hoạt động có hiệu quả được không? Bộ Y tế có kế hoạch, bài học kinh nghiệm rút ra trong xây dựng BV vệ tinh thời gian qua như thế nào?...

Nhiều ý kiến cũng nêu tồn tại phổ biến ở các BV công hiện nay, đó là có nhiều BV công tổ chức phòng khám dịch vụ, khu điều trị dịch vụ, máy móc dịch vụ. Đại biểu khẳng định, điều này ẩn chứa nguy cơ lạm dụng nhân lực tại BV công, lãng phí đất đai, cơ sở máy móc thiết bị được trang bị bằng vốn đầu tư công.

Buổi làm việc giữa Đoàn giám sát của Quốc hội với Bộ Y tế

Đồng tình với quan điểm này, một số thành viên Đoàn giám sát cho rằng, có sự nhập nhèm trong quản lý của nhiều cơ sở y tế. Vậy, có căn cứ, cơ sở nào để kiểm soát giá tại các phòng khám dịch vụ, khu điều trị dịch vụ… Do đó, Bộ Y tế cần sớm rà soát lại hoạt động KCB dịch vụ tại BV công để chống lãng phí đầu tư công, nhằm nâng cao chất lượng KCB cho nhân dân.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai cho rằng, mục tiêu cuối cùng Quốc hội tiến hành giám sát là đưa ra khuyến nghị về chính sách. Lĩnh vực y tế là điểm nóng, nên các thành viên Đoàn giám sát muốn lắng nghe chính sách hiện đang vướng ở điểm nào, nhưng báo cáo của Bộ Y tế chưa đưa ra phụ lục, danh mục cụ thể điều khoản nào bất hợp lý gây ra các vướng mắc trong thời gian qua.

“Tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công tại Bộ Y tế không chỉ xảy ra trong 1-2 năm, mà diễn ra trong cả giai đoạn. Bộ Y tế luôn đứng top đầu chậm giải ngân vốn đầu tư công. Có những năm tỷ lệ giải ngân vốn trái phiếu Chính phủ tại Bộ Y tế chỉ đạt 19%, có dự án cả giai đoạn giải ngân chỉ đạt 13%. Khi phân bổ nguồn lực, có 2 lĩnh vực được quan tâm là y tế và giáo dục, nhưng khi được phân bổ tỷ lệ giải ngân tại ngành Y tế thấp sẽ gây lãng phí rất lớn”- bà Mai nhận định.

Giải trình một số vấn đề đại biểu nêu, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, sẽ tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát tiếp tục chỉ đạo hoàn thiện Báo cáo trên cơ sở bám sát đề cương, bổ sung số liệu, trong đó nêu rõ những kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế và kiến nghị cụ thể vướng mắc về cơ chế, chính sách. Đồng thời, báo cáo một số vấn đề liên quan đến công tác đấu thầu, mua sắm trang thiết bị của ngành Y tế; bất cập trong công tác giải ngân vốn đầu tư công; việc thực hiện tự chủ tại các cơ sở y tế công lập…

Theo đó, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 của ngành Y tế đến thời điểm này mới đạt 3,1%. Tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công tại Bộ Y tế không chỉ diễn ra trong năm nay, mà trong nhiều năm qua, liên quan đến nhiệm kỳ trước. Hiện, việc giải ngân vốn đầu tư công chủ yếu vướng mắc tại các dự án xây dựng các BV, nhất là tại BV Bạch Mai cơ sở 2 và BV Việt Đức cơ sở 2…

Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, Đoàn giám sát ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực của ngành Y tế trong tuyến đầu chống dịch Covid-19, góp phần cùng với các lực lượng khác phòng chống dịch hiệu quả và phục hồi kinh tế đất nước. "Hai năm qua là thử thách cam go không chỉ của đất nước nói chung, mà của cả ngành Y tế, các thầy thuốc đã lặng thầm cống hiến, hy sinh cho sự tồn vong của dân tộc. Sau cuộc giám sát này, trong năm 2023 sẽ có cuộc giám sát chuyên đề của Quốc hội về năng lực phòng chống Covid-19 và hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng"- Phó Chủ tịch Trần Quang Phương thông tin.

Cũng theo Phó Chủ tịch Trần Quang Phương, Đoàn giám sát chia sẻ với Bộ Y tế về một số chính sách, pháp luật trong lĩnh vực y tế và hệ thống pháp luật liên quan còn vướng mắc, bất cập, khó xử lý, khó đánh giá. Trong đó, về pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí có ý kiến cho rằng, một số quy định trong luật còn mang tính cương lĩnh, chủ trương nhiều hơn là quy định cụ thể, do đó trong quá trình thực hiện không tránh khỏi chồng chéo, trùng lắp… Vì vậy, Đoàn giám sát sẽ tiếp thu các ý kiến để báo cáo Quốc hội cho ý kiến để việc sửa đổi các luật liên quan được hiệu quả.

Hồng Nguyễn