Sáng 23/9, Ủy ban TVQH cho ý kiến về dự thảo kế hoạch giám sát chi tiết và đề cương các báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về "huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng”.

Đánh giá toàn diện việc huy động các nguồn lực

Trình bày báo cáo tại phiên họp, ông Nguyễn Phú Cường- Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát nêu rõ, giám sát chuyên đề này được triển khai nhằm đánh giá đầy đủ, toàn diện, khách quan tình hình và kết quả thực hiện việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19; thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng. Trong mỗi nội dung nêu trên sẽ làm rõ tình hình, thực trạng và thực hiện chính sách, pháp luật; kết quả đạt được; tồn tại, hạn chế, yếu kém, bất cập; nguyên nhân (chủ quan, khách quan); bài học kinh nghiệm, đặc biệt là mối quan hệ và bài học kinh nghiệm trong xây dựng hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng với công tác phòng chống dịch.

Đồng thời, đánh giá tính kịp thời, đầy đủ, đồng bộ, khả thi của chính sách, pháp luật; làm rõ ưu, nhược điểm của việc xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật đối với từng nội dung, lĩnh vực giám sát. Xác định trách nhiệm của các chủ thể, đối tượng giám sát liên quan đến từng nội dung giám sát. Đề xuất, kiến nghị giải pháp để các cơ quan có thẩm quyền giải quyết, xử lý nhằm phát huy các kết quả đạt được, kịp thời khắc phục những tồn tại, hạn chế, trong đó giao trách nhiệm cụ thể cho từng chủ thể có liên quan thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền với thời hạn, lộ trình cụ thể, phù hợp. Trên cơ sở đó, trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về các nội dung giám sát.

Đối với việc tổ chức hệ thống y tế cơ sở, điều kiện đảm bảo và công tác tổ chức thực hiện các quy định về y tế cơ sở, Đoàn giám sát tập trung đánh giá việc ban hành văn bản hướng dẫn, triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở; hệ thống tổ chức y tế cơ sở, mối quan hệ giữa các cơ sở thuộc tuyến y tế cơ sở và việc đáp ứng với thực hiện chức năng, nhiệm vụ; cơ chế quản lý, cơ chế tài chính đối với y tế cơ sở; phân bổ, quản lý, sử dụng các nguồn tài chính cho y tế cơ sở; cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và nguồn nhân lực bảo đảm cho hoạt động của y tế cơ sở; kết quả thực hiện bao gồm các nhiệm vụ thường xuyên và trong phòng chống đại dịch (phòng chống dịch Covid-19), ứng phó với thảm họa. Đồng thời, đánh giá việc tổ chức bộ máy y tế dự phòng, điều kiện đảm bảo và công tác tổ chức thực hiện các quy định về y tế dự phòng.

“Về phạm vi giám sát, đối với việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19 sẽ thực hiện giám sát trên phạm vi cả nước, thời gian từ ngày 1/1/2020 đến 31/12/2022. Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng cũng sẽ được thực hiện trên phạm vi cả nước, thời gian từ ngày 1/1/2018 đến hết 31/12/2022”- ông Nguyễn Phú Cường nêu rõ.

Giám sát của Quốc hội không làm thay cơ quan kiểm tra, thanh tra

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, cần làm rõ cơ sở, căn cứ thực hiện giám sát việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19 cũng như việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng; từ đó giúp đánh giá cụ thể, chính xác. Đề nghị làm rõ một số rủi ro, vấn đề lớn, Chủ tịch Quốc hội cho biết, trong huy động các nguồn lực phòng chống dịch Covid-19 có nguồn lực trong nước và nguồn lực nước ngoài. Riêng đối với nguồn lực nước ngoài, có vấn đề tiếp nhận, mua sắm vắc-xin, vật tư, trang thiết bị y tế…

“Tập trung giám sát nguồn vắc-xin với các cơ chế viện trợ, mua sắm, phân phối, sử dụng... Bên cạnh đó, cần làm rõ chủ trương nghiên cứu, sản xuất, chế tạo vắc-xin, các vật tư, thiết bị trong nước. Chúng ta lo dịch chồng dịch, dịch còn diễn biến phức tạp, cùng sự xuất hiện của bệnh đậu mùa khỉ… Do đó, vấn đề tự lực, tự cường trong chống dịch rất quan trọng, phải giám sát xem đã làm đến đâu. Đồng thời, cần tập trung xem xét việc quản lý huy động và sử dụng nguồn lực nhà nước như: Ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương, các quỹ dự phòng”- Chủ tịch Quốc hội gợi mở.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, giám sát của Quốc hội không làm thay cơ quan kiểm tra, thanh tra, mà là giám sát tổng hợp. Đoàn giám sát của Quốc hội không thể đi tính từng con số, vì không có chức năng này, cũng không đủ khả năng thực hiện. Hơn nữa, cơ quan kiểm toán đã làm trước, nên không cần thiết làm lại công tác này, chỉ làm sâu hơn một số vấn đề phát hiện được qua nghiên cứu các báo cáo, số liệu.

Phát biểu kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, Ủy ban TVQH đánh giá cao đề xuất kế hoạch chi tiết, đề cương báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội. Trên cơ sở tiếp thu ý kiến, Đoàn giám sát cần hoàn thiện hơn kế hoạch chi tiết, đề cương báo cáo, trong đó làm rõ mục tiêu, yêu cầu của chuyên đề giám sát này trên cơ sở nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban TVQH.

Về nội dung giám sát, trên cơ sở Nghị quyết thành lập Đoàn giám sát, Thường trực Đoàn giám sát cần nghiên cứu viết gọn, rõ về vấn đề này, qua đó cho thấy trọng tâm, trọng điểm của giám sát; làm rõ trách nhiệm giải trình và đề xuất các giải pháp phù hợp để hoàn thiện cơ chế, chính sách và chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật trong thời gian tới.

Về các đối tượng báo cáo, Ủy ban TVQH thống nhất, không yêu cầu Thường trực HĐND cấp tỉnh bắt buộc báo cáo. Theo đó, Đoàn ĐBQH chủ trì, phối hợp với Thường trực HĐND để thực giám sát tại địa phương và có báo cáo chung. Tuy nhiên, Đoàn giám sát của Quốc hội cũng khuyến khích Thường trực HĐND các tỉnh, thành phố thực hiện giám sát riêng và có báo cáo kết quả giám sát riêng.

Vũ Thu