Chính phủ vừa có Báo cáo gửi Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV. Trong đó, có phần giải trình của Bộ LĐ-TB&XH liên quan đến chất vấn của ĐBQH đối với tình trạng mua, bán sổ BHXH.
Theo đó, Bộ LĐ-TB&XH cho biết, theo quy định tại Khoản 6, Điều 18 Luật BHXH, thì NLĐ có quyền: “Ủy quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp BHXH”. Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho NLĐ trong tham gia và hưởng các chế độ BHXH- hoàn toàn phù hợp với các quy định của pháp luật về quyền công dân. Tuy nhiên, một số NLĐ nhận thức chưa đầy đủ, nên các đối tượng xấu đã lợi dụng quy định trên để tiếp cận, dụ dỗ, lôi kéo NLĐ để thực hiện việc mua, bán sổ BHXH của NLĐ với giá rẻ, kèm theo giấy ủy quyền nhận trợ cấp BHXH. Sau đó, những đối tượng này làm thủ tục thanh toán với cơ quan BHXH và hưởng chênh lệch.
Trước thực trạng nêu trên, Chính phủ đã giao Bộ Công an, Bộ LĐ-TB&XH, Bộ TT-TT, BHXH Việt Nam và UBND các tỉnh, thành phố kịp thời cảnh báo, xử lý nghiêm các hành vi mua gom sổ BHXH, siết chặt quy trình chi trả để ngăn chặn các đối tượng trục lợi. Sau khi có chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, tình trạng thu mua sổ BHXH đã từng bước được khắc phục.
Hiện nay, Bộ LĐ-TB&XH đang phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trình Chính phủ, Quốc hội hồ sơ đề nghị xây dựng Luật BHXH (sửa đổi), trong đó đề xuất nhiều giải pháp nhằm hạn chế hưởng BHXH một lần, với mục đích tăng tính hấp dẫn, thu hút NLĐ tham gia BHXH để hưởng lương hưu. Cụ thể, dự án Luật BHXH sẽ đề xuất giảm thời gian tham gia BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm; bổ sung các quyền lợi, nhất là các quyền lợi ngắn hạn để gia tăng sự hấp dẫn, tạo động lực cho NLĐ tham gia BHXH; tăng cường sự liên kết, hỗ trợ giữa các chính sách BHXH cũng như tính linh hoạt của các chính sách nhằm đạt được mục tiêu thu hút và tạo động lực để NLĐ tham gia BHXH.
Bên cạnh đó, Luật BHXH cũng sẽ sửa theo hướng củng cố niềm tin, tăng mức độ hài lòng của người tham gia vào hệ thống BHXH thông qua đẩy mạnh CCHC, ứng dụng CNTT, đơn giản hóa các quy trình, thủ tục đăng ký, đóng, hưởng BHXH. Song song với đó, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ BHXH theo hướng thân thiện, công khai, minh bạch, tạo thuận lợi cho người dân và DN.
Ngoài ra, để ngăn chặn và xử lý hành vi thu mua sổ BHXH, trong hồ sơ đề nghị xây dựng Luật BHXH (sửa đổi), Bộ LĐ-TB&XH còn đề xuất bổ sung hành vi bị nghiêm cấm đối với hành vi mua bán sổ BHXH dưới mọi hình thức.
Nguyệt Hà
