Mỗi mùa thu, những vạt lúa mênh mông ở thung lũng Sacramento thường ngả màu vàng nâu chờ thu hoạch. Nhưng mùa này năm nay, nhiều cánh đồng đang nằm trơ đất.
"Đó là một thảm họa. Điều này chưa bao giờ xảy ra… Tôi đã làm nông nghiệp từ năm 1980" – một người dân địa phương tên là Don Bransford thốt lên. Ông thường trồng khoảng 1.800 mẫu lúa nhưng năm nay không canh tác được mẫu nào do hạn hán nghiêm trọng nên không có đủ nước để cấp cho các cánh đồng.
California vừa trải qua thời kỳ ba năm khô hạn nhất được ghi nhận trong lịch sử tiểu bang này. Và, nạn hạn hán năm nay đã đẩy diện tích đất nông nghiệp bị bỏ hoang lên một mức cao mới. Trong một báo cáo mới về tác động kinh tế của hạn hán, các nhà nghiên cứu ước tính diện tích đất nông nghiệp được tưới tiêu của California đã giảm 752.000 mẫu Anh (tương đương khoảng 10%) vào năm 2022 so với 2019- năm trước kỳ hạn hán. Con số này tăng so với ước tính 563.000 mẫu đất nông nghiệp bị bỏ hoang năm ngoái.
Gần như tất cả diện tích đất nông nghiệp không được trồng trọt và khô hạn đều nằm trong Thung lũng Trung tâm (Central Valley), và một phần lớn nằm ở nửa phía bắc của thung lũng.
"Mức độ nghiêm trọng của đợt hạn hán này là chưa từng có đối với Thung lũng Sacramento. Nó nghiêm trọng hơn trong năm qua, trong khi bạn vẫn phải chịu những tác động tích lũy từ những năm khô hạn trước đó", Josué Medellín-Azuara, một nhà kinh tế tài nguyên nước và phó giáo sư về kỹ thuật dân dụng- môi trường tại trường Đại học UC Merced, bình luận.
Medellín-Azuara và các đồng nghiệp đã lập báo cáo cho Cơ quan Thực phẩm và Nông nghiệp California. Qua phân tích, họ phát hiện việc cung cấp nước ở Thung lũng Trung tâm đã giảm gần 43% trong hai năm 2021 và 2022. Những người làm nông nghiệp ở địa phương phải bơm thêm nước ngầm để bù đắp nhưng cũng chỉ được một phần.
Kết quả là, tổng doanh thu từ cây trồng đã giảm 1,7 tỷ USD, tương đương 4,6% trong năm nay. Doanh thu của các ngành sản xuất và chế biến thực phẩm của California giảm gần 3,5 tỷ USD, tương đương 7,8%. Ước tính có khoảng 12.000 việc làm nông nghiệp bị mất, tương đương mức giảm 2,8%. Và lượng đất nông nghiệp bị bỏ hoang trong năm nay đã vượt qua mức đất bỏ hoang trong đợt hạn hán gần đây nhất từ năm 2012 đến năm 2016 ở tiểu bang này.
Theo chuyên gia Medellín-Azuara, tình hình có thể tồi tệ hơn trong thời gian tới nếu các hồ chứa cung cấp nước cho Thung lũng San Joaquin không tăng lên nhờ đợt mưa cuối năm 2021. Nhưng dù thế nào, thiệt hại cho nông nghiệp sẽ không nhỏ.
Giáo sư kinh tế nông nghiệp tại trường Đại học UC Davis Daniel Sumner cho biết, những tác động đối với nền kinh tế trang trại ở Thung lũng Sacramento- nơi thường có nhiều nước hơn là đặc biệt rõ ràng, thể hiện ở sự giảm sút lớn nhất mà ông từng thấy trong nhiều thập niên.
Nông dân trong vùng đã thực hiện nhiều điều chỉnh khác nhau để đối phó với nguồn cung nước giảm, trong đó có việc giảm sản xuất nông nghiệp và khai thác thêm nước ngầm. Tuy vậy, tình trạng phụ thuộc nhiều vào nguồn nước ngầm sẽ dẫn đến những hạn chế mới trong thời gian tới. Các cơ quan cấp nước địa phương trên khắp Thung lũng San Joaquin được yêu cầu bắt đầu hạn chế bơm nước quá mức theo Đạo luật Quản lý Nước ngầm Bền vững của California. Giới nghiên cứu dự đoán việc đảm bảo các quy tắc bền vững của Đạo luật sẽ khiến nhiều khu vực rộng lớn đất nông nghiệp bị loại ra khỏi sản xuất vĩnh viễn.
Hiện tại, những người nông dân có giếng có thể trông chờ vào các tầng đất chứa nước. Nhưng ở những khu vực mà các trang trại từ lâu chỉ phụ thuộc vào dòng chảy từ sông Sacramento, nhiều người trồng lúa không có giếng, nên nếu các kênh cạn khô thì họ không còn lựa chọn nào khác là bỏ đất hoang.
Bộ Nông nghiệp Mỹ xác nhận California đã thu hoạch vụ lúa "hẻo" nhất kể từ đợt hạn hán nghiêm trọng năm 1977-1978. "Chúng tôi thường trồng khoảng 100.000 mẫu lúa trong quận của mình. Và năm nay, chúng tôi chỉ trồng được 1.000 mẫu", Thad Bettner, Tổng giám đốc Khu Thủy lợi Glenn-Colusa nói.
Hiện nay, nhiều nông dân trồng lúa ở California đang cảm thấy lo lắng về những gì có thể xảy ra nếu hạn hán kéo dài trong năm tới.
Hoàng Dương
