Chiều nay 25/11, NS.Lưu Thị Thanh Lan mở Triển lãm điêu khắc solo đầu tay Mơ… Xuân tại ngôi nhà chung của giới mỹ thuật tạo hình Việt Nam: Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội. Tiêu đề triển lãm đầy nữ tính như một sự khẳng định chắc nịch sự sung sức, luôn căng tràn tình yêu với con đường nghệ thuật mà Lưu Thị Thanh Lan chọn- nghệ thuật điêu khắc đầy khó khăn, vất vả mà không có nhiều nữ nghệ sĩ đeo đuổi.
Triển lãm giới thiệu tới công chúng 100 tác phẩm, là chắt lọc những lao động sáng tạo đầy miệt mài, gian khổ và khắc nghiệt của giảng viên mỹ thuật tạo hình Lưu Thị Thanh Lan trong suốt 30 năm qua. Các sáng tác ở đủ các thể loại, chất liệu như đồng, gỗ, góm… ghi dấu ấn sáng tác của nữ nghệ sĩ như một hoài niệm về những thăng trầm trên quãng đường làm nghệ thuật; thể hiện rõ mạch sáng tác với niềm trăn trở, khát vọng về tình yêu, tuổi xuân của người phụ nữ Việt, vừa gần gũi vừa phảng phất nét xa xưa hoài niệm chân thực mà lãng mạn.
Được ngắm những tác phẩm tạo hình đa dạng của chị, công chúng đều không khỏi ngạc nhiên xen lẫn cảm phục bởi sự kiên trì của người nghệ sĩ. Điêu khắc vốn cần nhiều thời gian, tốn không ít công sức và cả sức khỏe, tay chân lúc nào cũng “lấm lem bùn đất”, sản phẩm làm ra lại không dễ tiêu thụ, thế nên ai đã chọn theo đuổi bộ môn nghệ thuật này và lại quyết sống chết với nghề như chị, quả là phải có một nghị lực phi thường, chịu khó, chịu khổ… Nhà điêu khắc, PGS.Vũ Xuân Thành đã không tiếc lời: “Ngay khi vừa bước chân vào phòng trưng bày này, cảm giác choáng ngợp bởi số lượng những tác phẩm điêu khắc với kích thước không hề nhỏ, được thể hiện trên những chất liệu quý như đá, đồng, gốm, gỗ và sức hút của vẻ đẹp tạo hình của từng tác phẩm hình như đã chế ngự cảm xúc, ánh nhìn của mỗi chúng ta. Nhìn không gian như chật lại của gian phòng thoáng rộng hôm nào làm chúng ta cảm phục chị về sức làm việc bền bỉ, dẻo dai, sự chịu đựng bao vất vả, nhọc nhằn mà vì nó tác giả đã phải đánh đổi cả quãng đời tuổi trẻ thanh xuân của mình”.
Nhà điêu khắc Lưu Thị Thanh Lan sinh ra và lớn lên ở vùng quê đất Tổ vua Hùng. Ngay từ nhỏ, chị đã được thừa hưởng từ cha mình- một nghệ nhân dân gian truyền thống tình yêu với nghệ thuật tạo hình. Những ấn tượng về hình khối, sắc màu thuở ấy đã ăn sâu trong tâm trí chị, để sau này chị quyết tâm theo học nghệ thuật, tốt nghiệp Trường ĐH Mỹ thuật Việt Nam- nơi vốn được mệnh danh là “thành cao, hào sâu” của nghệ thuật, với tấm bằng xuất sắc. Ngay từ khi còn là sinh viên, chị đã có tấm Huy chương Bạc danh giá tại Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc năm 1995 với tác phẩm chính là bài thi tốt nghiệp kết thúc 5 năm học. Ra trường, chị miệt mài đeo đuổi nghệ thuật điêu khắc, vừa làm nghề vừa giảng dạy. Sức sáng tác và lòng đam mê với điêu khắc của chị khiến những bạn bè đồng trang lứa và các bậc đàn anh, đàn chị trong nghề đều phải khâm phục. Trong suốt 30 năm qua, chị đã sáng tác được hàng trăm tác phẩm, đến giờ, chị vẫn hăng say, miệt mài lao động nghệ thuật. Triển lãm solo lần này, sau không ít triển lãm nhóm chung với các nghệ sĩ khác, chính là một phần trong chặng đường dài đã qua của nhà điêu khắc Thanh Lan.
Hỏi chị đã từng có khi nào nản lòng mà muốn đổi sang bộ môn “nhẹ nhàng”, hợp với sức vóc nữ giới hơn, chị chia sẻ: “Cũng có lúc bản thân tôi thấy chán nản, nhất là khi ý tưởng hình thành, mình hăm hỏ sáng tạo nhưng tác phẩm lại không được như mong muốn, phải phá bỏ. Những khi ấy, tôi buồn lắm”. Những lúc như vậy, nữ nghệ sĩ lại tạm dừng công việc sáng tạo để kiếm tìm những ý tưởng khác. Và rồi khi sẵn sàng, chị lại trở lại với điêu khắc, lại hăng say và thăng hoa với nghề. “Sự biến đổi trong tìm tòi, sáng tạo đã cuốn tôi đi, chiếm hết suy nghĩ của tôi, lấy đi thời gian của tôi. Và tôi biết mình đã vượt qua được sự nản lòng bằng cách đó”- nhà điêu khắc Thanh Lan tâm sự.
Nữ nghệ sĩ Thanh Lan đặc biệt yêu thích và đam mê với hình ảnh người phụ nữ trong sáng tạo điêu khắc. Chị luôn tìm thấy sự đồng cảm, đồng điệu về tâm hồn với chính những người phụ nữ trong tác phẩm của mình. Đặc biệt, những bức tượng về tình mẫu tử có thể coi là nét độc đáo riêng của nghệ sĩ. “Tình mẫu tử là nguồn cảm hứng vô tận trong sáng tác của tôi. Tôi thấy hình ảnh của mình trong nỗi nhớ về mẹ, cảm nhận tình cảm của tôi với các con. Mọi góc cạnh tình yêu thương đều có thể tạo ra những tác phẩm chân thực, gần gũi…”- nữ điêu khắc gia bộc bạch. Điều này có thể thấy rõ qua một loạt các tác phẩm tại triển lãm như “Bên mẹ”, “Con là mùa Xuân”, “Nụ hôn của mẹ”, “Nguồn sống”,…
Đánh giá cao những cống hiến của nghệ sĩ Thanh Lan, PGS.TS.Trần Thị Biển khẳng định: “Như một sự tiếp nối cùng đội ngũ nữ nghệ sĩ sáng tác điêu khắc hiện đại Việt Nam, nhà điêu khắc Lưu Thị Thanh Lan đã chứng minh bản lĩnh của mình trước những đổi thay của cuộc sống, của quan niệm sáng tác. Xuất phát từ tình yêu nghệ thuật, đam mê với ngôn ngữ điêu khắc hiện đại, ưa sử dụng kỹ thuật tạo khối lồi, lõm để thể nghiệm trên nhiều chất liệu với tác phẩm mang nhiều cảm xúc như Ngày bình yên, Vòng tay mẹ, Ru con, Thiếu nữ với con mèo…; đó cũng là những sáng tác ngợi ca vẻ đẹp cơ thể của người phụ nữ Việt thắt đáy lưng ong giản dị và gợi cảm. Và dù sáng tác trên chất liệu nào thì sự uyển chuyển của đường cong cơ thể người phụ nữ hay thiếu nữ đang độ xuân thì như một điểm nhấn đặc biệt. Điêu khắc của Lan là cuộc dạo chơi đầy thi vị đi cùng sự dấn thân của người phụ nữ tài năng và đa đoan”.
Được biết, Triển lãm mở cửa đến hết ngày 3/12.
Minh Anh