Bệnh nhân ung thư có nên tiêm vaccine Covid-19?

TS.BS Nguyễn Tiến Quang- Chủ tịch Hội đồng Quản lý Bệnh viện K khẳng định: Vaccine Covid-19 sẽ giảm nguy cơ mắc Covid-19 hoặc tiến triển nặng cho nhóm bệnh nhân ung thư.

Trong diễn tiến dịch bệnh Covid-19 phức tạp, vaccine được coi là một “rào chắn” an toàn hơn cho mọi người dân. Nhóm bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính thuộc 11 nhóm đối tượng được Bộ Y tế xếp loại ưu tiên tiêm vaccine Covid-19 trong bối cảnh nguồn cung hạn chế hiện nay. Tuy nhiên, nhiều người bệnh ung thư (những bệnh nhân đặc biệt nhất trong nhóm bệnh mạn tính) cũng lo lắng về việc tiêm vaccine Covid-19 trên bệnh nhân ung thư được chỉ định như thế nào? Tiêm vaccine trong khi đang điều trị với các thuốc hóa chất, nội tiết, thuốc điều trị đích, thuốc miễn dịch có đem lại kết quả phòng bệnh Covid-19 không? Có ảnh hưởng đến quá trình điều trị ung thư hay không?...

Giải đáp băn khoăn này, TS.BS.Nguyễn Tiến Quang- Chủ tịch Hội đồng Quản lý Bệnh viện K cho biết: “Cho đến nay chưa có dữ liệu nào cho thấy vaccine Covid- 19 không hiệu quả và thiếu an toàn trên bệnh nhân ung thư”. Hiện, vaccine Astrazeneca đang nhập về Việt Nam được chủng ngừa Covid-19 cho nhóm đối tượng từ 18 tuổi trở lên. Vaccine giúp hệ miễn dịch của người được được tiêm chủng có khả năng nhận biết và tiêu diệt virus corona (SARS-COV-2). Theo thông tin của nhà sản xuất, Astrazeneca chứa một loại virus gây cảm lạnh thông thường đã được biến đổi gen (công nghệ này đã được sử dụng để tạo ra loại vaccine này đã từng được thử nghiệm và ứng dụng thành công trong việc tạo ra vaccine cho các bệnh lý khác). Vaccine AstraZeneca có hiệu lực bảo vệ trước tác nhân gây bệnh Covid-19 từ 62%-90% (dựa trên kết quả nghiên cứu lâm sàng và an toàn trên dân số chung).

“Bệnh nhân ung thư hệ thống miễn dịch cơ thể suy giảm, tình trạng dinh dưỡng và sức khoẻ kém hơn do ảnh hưởng của bệnh ung thư và các phương pháp điều trị tích cực bệnh ung thư. Do vậy bệnh nhân ung thư cũng như các bệnh nhân có các bệnh lý nền khác, nằm trong nhóm khuyến cáo tiêm phòng Covid. Các chuyên gia đưa ra giả thuyết hiệu quả của vaccine Covid -19 có thể giảm ở bệnh nhân đang bị ức chế/suy giảm miễn dịch, nhưng nếu được tiêm vaccine có thể làm giảm nhẹ triệu chứng hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh nếu mắc Covid-19”, TS.BS.Nguyễn Tiến Quang chia sẻ. Kể cả các bệnh nhân ung thư đang điều trị bằng thuốc, xạ trị, phẫu thuật cũng có thể được tiêm vaccine Covid-19, nếu người bệnh không có chống chỉ định hay dị ứng với bất cứ thành phần nào của thuốc. Tiêm phòng không làm ảnh hưởng đến liệu trình điều trị ung thư cũng như không giảm hiệu quả của vaccine.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng khuyến cáo: Đối với những bệnh nhân hoá trị phác đồ đa thuốc, liều cao hoặc ghép tế bào gốc tạo máu, nên trì hoãn tiêm chủng vaccine Covid-19, bởi dựa trên dữ liệu cho thấy hầu hết các loại vaccine chủng ngừa các bệnh có hiệu quả hạn chế trong thời gian bệnh nhân bị ức chế miễn dịch nhiều nhất. Bệnh nhân đang điều trị corticorsteroid, cũng là một liệu pháp ức chế miễn dịch, có thể làm giảm hiệu quả của vaccine Covid-19, do vậy cần thảo luận với bác sỹ điều trị về thời gian phù hợp có thể tiêm vaccine. Tất cả các bệnh nhân ung thư có tiền sử dị ứng, sốc phản vệ với các thuốc điều trị ung thư, cần tham khảo chuyên gia dị ứng về việc tiêm vaccine Covid-19. “Nhìn chung, các bác sỹ sẽ cân nhắc tình hình dịch bệnh tại mỗi địa phương, tình trạng bệnh ung thư và ảnh hưởng của việc tạm ngừng các phương pháp điều trị ung thư trên từng người bệnh cụ thể để quyết định có tiêm vắc xin ngay hay trì hoãn”, TS.Quang nói.

Đối với bệnh nhân đang sử dụng các thuốc nội tiết như tamoxifen, anastrozol, letrozol, exemestane, thuốc đồng vận LHRH, các thuốc kháng androgen… trong ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt có thể tiêm phòng vaccine Covid-19 mà không ảnh hưởng đến hiệu lực của vaccine. Bệnh nhân ung thư đang xạ trị, hoặc kết thúc điều trị, đang trong giai đoạn theo dõi định kỳ sau điều trị cũng có thể tiêm phòng vaccine sớm mà không cần tạm ngừng quá trình xạ trị…

Đối với bệnh nhân phẫu thuật liên quan đến ung thư, vì tiêm vaccine có thể gây sốt trong vòng 24-48h đầu nên tốt nhất tiêm vaccine vài ngày trước khi tiến hành phẫu thuật. Bệnh nhân có chỉ định cắt lách nên có kế hoạch tiêm vaccine mũi đầu tiên ít nhất 2 tuần trước khi tiến hành cắt lách nếu có thể. Bệnh nhân ung thư vú đang có kế hoạch phẫu thuật tuyến vú và vét hạch nách, nên tiêm vaccine ở tay đối diện vì sau khi tiêm vaccine có thể xuất hiện phản ứng tại hạch.

“Đến nay chưa có vaccine nào chứng minh hiệu quả tuyệt đối, do vậy ngay cả khi đã được tiêm vaccine Covid-19 người bệnh ung thư vẫn phải thực hiện nghiêm ngặt các nguyên tắc phòng chống Covid-19 được khuyến cáo tại mỗi thời điểm dịch bệnh”, chuyên gia về ung thư khuyến cáo thêm.

Ngọc Thảo