Nhiều chính sách sẽ thay đổi khi sửa Luật BHXH

Thiết kế hệ thống BHXH đa tầng, giảm năm đóng để hưởng lương hưu, thêm chế độ thai sản cho người đóng BHXH tự nguyện... sẽ là những thay đổi khi sửa Luật BHXH tới đây.

Chia sẻ về những định hướng chính sách BHXH đến năm 2030 và dự kiến sửa đổi Luật BHXH, ông Trần Hải Nam- Vụ phó Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ tập trung vào các nhóm chính sách nhằm mở rộng diện bao phủ người đóng BHXH và hạn chế rút BHXH một lần.

Ông Trần Hải Nam

Cụ thể: Xây dựng hệ thống BHXH đa tầng, linh hoạt bằng cách bổ sung các quy định trợ cấp hưu trí xã hội như trợ cấp hưu trí xã hội, hệ thống BHXH khu vực bắt buộc lẫn tự nguyện, BH hưu trí bổ sung. Đặc biệt, Luật BHXH sửa đổi sẽ bổ sung quy định trợ cấp đối với NLĐ đóng BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu, nếu không nhận BHXH một lần sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sớm hơn và mức trợ cấp hàng tháng cao hơn.

Cùng với đó, để mở rộng diện bao phủ BHXH bắt buộc, cơ quan soạn thảo sẽ bổ sung lao động tham gia BHXH, bao gồm: Chủ hộ kinh doanh, người quản lý DN, người quản lý điều hành HTX không hưởng lương, lao động làm việc không trọn thời gian (thời vụ). Bởi, đến cuối năm 2019, cả nước có khoảng 5,6 triệu hộ kinh doanh cá thể chưa thuộc diện đóng BHXH bắt buộc và chỉ một ít trong số này tham gia BHXH tự nguyện; chưa kể còn khoảng 23.000 HTX với 6 triệu thành viên tham gia và 1,2 triệu lao động làm việc, song chỉ khoảng 7.000 HTX với 41.000 lao động đóng BHXH bắt buộc. “Chính sách cũng sẽ tăng mức hỗ trợ từ NSNN, bổ sung chế độ thai sản để thu hút người dân tham gia BHXH tự nguyện”- ông Nam chia sẻ.

Cũng theo ông Trần Hải Nam, cùng với việc sửa quy định mở rộng diện bao phủ BHXH, Luật BHXH cũng sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng tối thiểu từ 20 xuống 15, tiến tới còn 10 năm. Việc điều chỉnh tạo điều kiện cho NLĐ tham gia BHXH muộn, đóng BHXH trong thời gian ngắn được hưởng lương hưu. Chính sách sẽ bổ sung những quy định mới nhằm giảm dần tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội phù hợp với khả năng ngân sách.

Về BHXH một lần, NLĐ vẫn sẽ được rút nếu có nhu cầu, song chính sách có thêm nhiều điều khoản khuyến khích lao động tiếp tục đóng góp để hưởng lương hưu thay vì về một cục. Ngoài ra, ban soạn thảo sẽ bổ sung quy định quản lý thu, nộp BHXH để ngăn chặn gian lận, trốn đóng, chậm đóng BHXH và đa dạng hóa hình thức đầu tư quỹ BHXH theo nguyên tắc an toàn, bền vững, hiệu quả.

“Cơ quan chuyên môn đẩy nhanh xây dựng dự luật để trình lên Trung ương vào năm 2022, không đợi tới năm 2023 mới đưa vào chương trình, cho thấy tính cấp bách của việc sửa luật. Quá trình xây dựng chính sách, ban soạn thảo sẽ lấy ý kiến chuyên gia độc lập, địa phương, từng vùng miền, các nhóm lao động chịu tác động, hướng tới mục tiêu an sinh lâu dài cho tất cả các nhóm, trong đó có nhóm yếu thế, lao động phi chính thức. Đặc biệt, với NLĐ rút BHXH một lần, không hẳn xuất phát từ tồn tại của chính sách. Song, việc họ rút lại là tình huống bất đắc dĩ khi mất thu nhập, không có trợ cấp nên cũng cần có những chính sách hỗ trợ song hành như trợ cấp từ quỹ BH thất nghiệp cho lao động trong quá trình tìm kiếm việc làm mới...”- ông Nam nhấn mạnh.

V.Thu