Thêm một cuốn sách về dòng tranh dân gian tưởng đã thất truyền
NXB Thế giới và Bảo tàng Gốm sứ Hà Nội vừa giới thiệu tới công chúng cuốn sách “Tranh dân gian Kim Hoàng” của nhà nghiên cứu, sưu tầm Nguyễn Thị Thu Hòa.
Tranh dân gian Kim Hoàng hình thành từ nửa sau thế kỷ XVIII, xuất xứ từ làng Kim Hoàng (xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội). Giống với một số dòng tranh khác, tranh Kim Hoàng có những chủ đề quen thuộc với đời sống người dân nông thôn và cũng có những thể loại như tranh Tết, tranh thờ…, thường dùng để trang hoàng nhà cửa nhân dịp Tết đến, Xuân về, cầu cho phúc lộc đầy nhà, xua đuổi tà ma, giữ nhà yên ấm.
Tuy nhiên, qua thời gian, tranh dân gian Kim Hoàng đứng trước nguy cơ thất truyền. Chính vì lẽ đó, nhà nghiên cứu, sưu tầm Nguyễn Thị Thu Hòa- Giám đốc Bảo tàng Gốm sứ Hà Nội, đã khởi xướng và làm chủ dự án “Khôi phục tranh dân gian Kim Hoàng” từ năm 2016. Dự án đã tập hợp được nhiều nghệ nhân và nhà sưu tầm tranh dân gian Việt Nam, các họa sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử mỹ thuật, nhiếp ảnh gia… để cùng đưa dòng tranh dân gian này trở lại đời sống.
Song song với dự án này, nhà nghiên cứu Nguyễn Thị Thu Hòa còn thực hiện cuốn sách “Dòng tranh dân gian Kim Hoàng”, nhằm khẳng định vị trí của dòng tranh Kim Hoàng trong dòng chảy chung của tranh dân gian Việt Nam.
Cuốn sách “Tranh dân gian Kim Hoàng” dày hơn 300 trang, do NXB Thế giới ấn hành, gồm 4 chương: “Lịch sử tranh dân gian Kim Hoàng”, “Dự án khôi phục tranh dân gian Kim Hoàng”, “Chất liệu để sản xuất tranh Kim Hoàng”, “Tranh dân gian Kim Hoàng”. Trong đó, chương 4 “Tranh dân gian Kim Hoàng” nêu rõ quy trình in- tô tranh, đề tài trong tranh, hiệu quả mỹ thuật của tranh, triển lãm và bán tranh, các hoạt động trải nghiệm với tranh, ứng dụng tranh dân gian Kim Hoàng trong đời sống hiện đại.
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Thị Thu Hòa, khác với 30 dòng tranh dân gian Việt Nam, dòng tranh dân gian Kim Hoàng đã gần như biến mất kể từ dịp Tết Nguyên đán năm 1947. Câu chuyện của tranh dân gian Kim Hoàng được thể hiện trong cuốn sách không chỉ là lịch sử tranh dân gian Kim Hoàng, kỹ thuật sản xuất tranh..., mà là câu chuyện phục hồi một dòng tranh dân gian.
Trong 6 năm qua, công sức của tất cả các nghệ nhân tranh dân gian Đông Hồ, Hàng Trống, các họa sĩ và nhân dân làng Kim Hoàng đã tạo nên một kỳ tích. Sau 70 năm biệt tăm, dòng tranh dân gian Kim Hoàng đã trở lại để tự đi những bước đi đầu tiên ở thế kỷ XXI. Hiện nay có nghệ nhân Đào Văn Chung- người làng Kim Hoàng làm nghề và sống được bằng nghề làm tranh, thổi bùng hy vọng gìn giữ và phát triển dòng tranh này.
Minh Anh