Ra mắt Chỉ số Kinh doanh liêm chính Việt Nam

Chiều 21/9, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Chương trình Phát triển LHQ tại Việt Nam (UNDP) đã tổ chức Lễ ra mắt Chỉ số Kinh doanh liêm chính Việt Nam (VBII). Đây là một công cụ đánh giá mức độ thực hiện liêm chính trong kinh doanh của các DN.

Để Việt Nam tiếp tục thu hút được các khoản đầu tư có chất lượng, mức độ tham nhũng thấp và nâng cao mức độ minh bạch là rất quan trọng. Trong đó, ứng xử của các DN có thể là một yếu tố có tác động tích cực hoặc tiêu cực tới mức độ tham nhũng trong nước. Theo đó, Chỉ số này được xây dựng dựa trên 7 yếu tố xây dựng và vận hành một DN như: Văn hóa (cam kết từ lãnh đạo, quản lý, nhân viên, đào tạo), quy tắc ứng xử, kiểm soát, giao tiếp, tuân thủ và chứng nhận đạt chuẩn.

VBII được xây dựng dưới sự hỗ trợ của dự án FairBiz- một sáng kiến cấp khu vực của UNDP, do Chính phủ Vương quốc Anh tài trợ, trong khuôn khổ Chương trình Cải cách Kinh tế ASEAN, nhằm thúc đẩy một môi trường kinh doanh công bằng ở 6 quốc gia ASEAN (Indonesia, Malaysia, Myanmar, Philippines, Thái Lan và Việt Nam).

VBII được khuyến nghị dành cho các DN ở Việt Nam thuộc mọi quy mô, hình thức sở hữu, lĩnh vực và cơ cấu, công ty niêm yết, công ty tư nhân trong nước, công ty có vốn đầu tư nước ngoài, hay công ty có vốn nhà nước. Nói một cách khác, bất kỳ DN nào quan tâm đến kinh doanh liêm chính và coi tính liêm chính trong kinh doanh là nguyên tắc cơ bản cho sự phát triển của DN đều có thể sử dụng chỉ số này.

Tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự liêm chính là những yếu tố chính để xác định quản trị tốt và khẳng định sự tồn tại của môi trường kinh doanh công bằng ở bất kỳ quốc gia nào. Trong bối cảnh phục hồi sau đại dịch Covid-19, ngày càng nhiều các nhà đầu tư và người tiêu dùng quan tâm đến tầm quan trọng của quản trị tốt. Điều này được phản ánh trong việc các Chính phủ và Sàn Giao dịch chứng khoán khuyến khích các DN báo cáo về hoạt động phi tài chính của họ. Một ví dụ về xu hướng này là Chỉ thị thẩm định tính bền vững DN của Liên minh Châu Âu, cũng như các luật liên quan của EU và các thành viên EU.

Việt Nam là một trong số ít quốc gia thăng hạng trong Chỉ số nhận thức tham nhũng của Tổ chức Minh bạch Quốc tế, tăng 26 bậc trên toàn cầu (từ 113 năm 2017 lên 87 năm 2021). Theo Chỉ số Pháp quyền của Dự án Tư pháp Thế giới, Việt Nam là một ngoại lệ trong số các nước ASEAN khi tăng thứ hạng lên vị trí 88.

Tuy nhiên, thực tế chỉ ra rằng, tham nhũng vẫn dễ dàng xảy ra ở một số lĩnh vực nhất định. Một báo cáo khảo sát DN do VCCI và UNDP công bố tháng 6 vừa qua cho thấy, ít nhất một trong số 3 DN tham gia mua sắm công ghi nhận các khoản thanh toán không chính thức nhằm giành được hợp đồng Chính phủ. Điều đáng lo ngại nữa, đó là "văn hóa hoa hồng" hoặc các khoản thanh toán không chính thức đã trở thành quen thuộc đến mức các DN sẵn sàng trả ngay cả khi không ai yêu cầu.

“Chỉ số Kinh doanh liêm chính Việt Nam là một công cụ- nếu được các DN sử dụng một cách trung thực và minh bạch, sẽ góp phần nâng cao vị thế và thương hiệu của đất nước, tạo dựng niềm tin dựa trên dữ liệu và thông tin, thu hút đầu tư, tạo ra của cải và cải thiện cuộc sống cho người dân”- ông Patrick Haverman- Phó Đại diện Thường trú của UNDP chia sẻ. Cũng theo ông Patrick Haverman, chúng ta không thể thúc đẩy sự liêm chính trong kinh doanh một cách đơn độc. Nó là một phần không thể thiếu của hành vi kinh doanh có trách nhiệm.

Do đó, theo ông Patrick Haverman, sự liêm chính trong kinh doanh đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện. Để tạo ra sự liêm chính, các cơ quan Chính phủ, người tiêu dùng, cộng đồng với tư cách là các bên liên quan phải được tôn trọng. Các DN cần phải đạt được lợi nhuận bằng cách cải thiện môi trường hoạt động và đáp ứng các kỳ vọng tối thiểu của các bên liên quan. "Khi quyết định lựa chọn địa điểm đầu tư, các công ty quốc tế sẽ xem sự tôn trọng của các quốc gia đối với hành vi kinh doanh có trách nhiệm, quản trị tốt và pháp quyền là những yếu tố quan trọng”- ông Patrick Haverman nhấn mạnh.

Trong khi đó, theo ông Nguyễn Quang Vinh- Phó Chủ tịch VCCI, phát triển bền vững không còn là một sự lựa chọn giữa “có” và “không”, mà đã trở thành sự sống còn, là cách duy nhất để DN có thể tồn tại và phát triển trong hiện tại và tương lai. “Chỉ số Kinh doanh liêm chính do VCCI phối hợp với UNDP thực hiện và giới thiệu ngày hôm nay chính là một bước tiến mới, để đưa DN Việt Nam tiệm cận gần hơn với tiêu chuẩn kinh doanh minh bạch, liêm chính của quốc tế; cũng như giúp DN không còn mơ hồ, lúng túng trong việc lồng ghép tính liêm chính vào các hoạt động sản xuất kinh doanh của mình”- ông Vinh cho biết.

Thái An