Nhật Bản báo động tỷ lệ sinh giảm mạnh

Số trẻ em được sinh ra tại Nhật Bản ngày càng ít đi, và tỷ lệ sinh tại quốc gia này đang ở mức đáng báo động, làm tăng nguy cơ mất cân bằng xã hội.

Số liệu mới nhất được Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản công bố cho thấy, trong 9 tháng đầu năm nay chỉ có gần 600.000 trẻ được sinh tại nước này, thấp hơn 4,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là con số thấp nhất kể từ khi Nhật Bản bắt đầu các cuộc khảo sát về dân số hàng năm.

Cụ thể, tính từ tháng 1 đến tháng 9 năm nay, tại Nhật Bản chỉ có 599.636 trẻ được sinh ra, tính cả trẻ em người nước ngoài, giảm gần 31.000 trẻ so với cùng kỳ năm ngoái. Nếu tốc độ này duy trì, nhiều khả năng trong năm 2022, Nhật Bản sẽ lần đầu tiên ghi nhận số trẻ được sinh hàng năm ở mức dưới 800.000 trẻ, thấp nhất kể từ khi Nhật Bản bắt đầu khảo sát số liệu dân số từ năm 1899, và thấp hơn khoảng 10.000 trẻ so với năm 2021. Khi đó, đất nước Đông Bắc Á này ghi nhận tốc độ giảm sinh tương ứng mức được Viện Nghiên cứu dân số và an ninh xã hội quốc gia dự báo sau 8 năm nữa.

Phát biểu trước các phóng viên ngày 28/11, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Hirokazu Matsuno cho biết, con số trên cho thấy tỷ lệ sinh tại Nhật Bản đang giảm với tốc độ đáng báo động, và chính phủ nước này sẽ nỗ lực tối đa để triển khai các biện pháp ứng phó toàn diện.

Theo GS.Yu Shibata tại Viện Nghiên cứu nhân chủng học và môi trường, thuộc Đại học Tokyo, cải thiện tình trạng này là một nhiệm vụ không dễ dàng, đặc biệt trong bối cảnh tình hình kinh tế toàn cầu nói chung và tại Nhật Bản nói riêng đối mặt với nhiều khó khăn, tác động trực tiếp đến kế hoạch sinh con của các gia đình. Điều quan trọng là Chính phủ Nhật Bản phải cố gắng giảm bớt gánh nặng tài chính cho các cặp vợ chồng trẻ liên quan đến sinh nở, chăm sóc con và học phí. Cụ thể, có thể tính đến việc miễn phí hoàn toàn chi phí sinh con, tạo điều kiện tối đa về việc làm đối với phụ nữ sau khi nghỉ sinh và giảm học phí ở cấp đại học.

Trong những năm qua, chính phủ Nhật đã đưa ra nhiều giải pháp để chặn đà suy giảm dân số. Các nhà chức trách đã tiến hành sửa đổi hàng loạt quy định, với kỳ vọng có thể khuyến khích giới trẻ sớm lập gia đình, cải thiện tỷ lệ sinh và đảo ngược quá trình già hóa dân số. Từ tháng 4/2022, tuổi thành niên ở Nhật Bản được hạ từ 20 xuống 18. Cùng với đó, độ tuổi tối thiểu có thể kết hôn cũng được điều chỉnh đối với nữ giới là 18 và nam giới là 16.

Bên cạnh đó, hệ thống bảo hiểm y tế công của Nhật Bản sẽ chi trả 70% chi phí cho các phương pháp điều trị hiếm muộn, nhằm khuyến khích phụ nữ hiếm muộn sinh con, trong khi nước này vốn đã là một trong những quốc gia có số lượng phụ nữ sử dụng thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) cao nhất thế giới.

Nhật Bản cũng đã đưa ra Đại cương đối sách đối với vấn đề giảm tỷ lệ sinh, trọng tâm là chính sách khuyến khích kết hôn, hỗ trợ mang thai, sinh đẻ và nuôi con… Cụ thể hóa các chính sách này, Nhật Bản đã đưa ra nhiều chương trình như quyết định sử dụng ngân sách để hỗ trợ sinh đẻ, sửa đổi luật nghỉ phép chăm sóc và giáo dục trẻ em, theo đó, phụ nữ có thể nghỉ trước khi sinh 8 tuần, cả nam và nữ đều có thể nghỉ phép sau sinh 1 năm, được hưởng 67% lương.

Nhật Bản còn thực hiện nhiều nỗ lực giúp phụ nữ cải thiện cuộc sống và cân bằng giữa công việc với gia đình bằng cách mở rộng số lượng các trường mầm non miễn phí, tăng cường hỗ trợ kinh tế trong quá trình nuôi con.

Ngọc Tuấn