Ngày 25/2/2021, BHXH Việt Nam ban hành Quyết định số 222/QĐ-BHXH về Công bố Bộ TTHC thay thế thuộc thẩm quyền giải quyết với 25 thủ tục. Như vậy, so với hiện hành, giảm 2 thủ tục so với các thủ tục đã được công bố tại Quyết định số 1133/QĐ-BHXH ngày 16/10/2015, Quyết định số 929/QĐ-BHXH ngày 26/7/2018 và Quyết định số 777/QĐ-BHXH ngày 24/6/2019 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam ban hành trước đó.
Được coi là bước cải cách quan trọng trong năm 2021 bởi đã tập hợp công bố chung tất cả các TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của BHXH Việt Nam vào 1 quyết định nhằm tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân trong việc tìm hiểu các quy định TTHC, Quyết định số 222/QĐ-BHXH ban hành dựa trên cơ sở các quy trình nghiệp vụ đã được điều chỉnh, đơn giản hóa theo quy định của pháp luật và theo thẩm quyền giải quyết của BHXH Việt Nam.
Những điểm mới thể hiện ở Quyết định số 222/QĐ-BHXH như sau:
TTHC thuộc lĩnh vực thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp giảm từ 4 còn 3 thủ tục
Theo đó, 3 TTHC mới được thay thế cho 3 thủ tục cũ trên cơ sở điều chỉnh về quy trình nghiệp được ban hành tại Quyết định số 505/QĐ-BHXH và Quyết định số 1040/QĐ-BHXH, liên quan đến sửa đổi về mẫu tờ khai, mẫu đơn, mức đóng, trách nhiệm đóng; nhóm đối tượng tham gia BHYT do NSDLĐ đóng; gộp nội dung hoàn trả tiền đóng để đơn giản hóa, bãi bỏ thủ tục “Hoàn trả tiền đã đóng đối với người tham gia BHXH tự nguyện, người có từ 2 sổ BHXH trở lên có thời gian đóng BHXH, BH thất nghiệp trùng nhau, người tham gia BHYT theo hộ gia đình, người tham gia BHYT được NSNN hỗ trợ một phần mức đóng”.
TTHC thuộc lĩnh vực cấp sổ BHXH, thẻ BHYT
Thay thế thủ tục “Cấp lại, đổi, điều chỉnh thông tin trên sổ BHXH, thẻ BHYT” trên cơ sở thay đổi quy trình nghiệp vụ thu với nội dung thay thế về mẫu đơn, mẫu tờ khai do NLĐ, NSDLĐ lập.
TTHC thuộc lĩnh vực thực hiện chính sách BHXH
Thay thế 15 TTHC thuộc lĩnh vực thực hiện chính sách BHXH, trên cơ sở một số quy định về TTHC như thành phần hồ sơ, biểu mẫu, quy trình về giải quyết chế độ BHXH thực hiện được điều chỉnh, thay thế tại các văn bản quy phạm pháp luật gồm Nghị định số 14/2020/NĐ-CP; Thông tư số 56/2017/TT-BYT; Nghị định số 88/2020/NĐ-CP; Thông tư số 136/2020/TT-BQP; Thông báo kết luận số 1466/TB-KTNN; Quyết định số 166/QĐ-BHXH ngày 31/1/2019 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam.
TTHC thuộc lĩnh vực thực hiện chính sách BHYT giảm từ 4 còn 3 thủ tục
Trong đó, 3 thủ tục được thay thế sau khi có sự thay đổi về biểu mẫu tổng hợp chi phí và thanh quyết toán chi phí KCB, quy trình, thủ tục được quy định tại Nghị định số 146/2018/NĐ-CP; Thông tư số 102/2018/TT-BTC; Thông tư số 09/2019/TT-BYT; Thủ tục “KCB BHYT” được bãi bỏ do không thuộc thẩm quyền giải quyết của BHXH Việt Nam.
Cải cách quy định TTHC
Đơn giản hóa thành phần hồ sơ, thiết kế lại biểu mẫu kê khai giúp DN giảm thời gian cập nhật các thông tin đề nghị giải quyết các chế độ BHXH cho NLĐ
Đối với TTHC thuộc lĩnh vực thực hiện chính sách BHXH
- Bỏ thành phần hồ sơ là bản sao Biên bản điều tra tai nạn lao động; Biên bản khám nghiệm hiện trường; Biên bản đo đạc môi trường lao động có yếu tố độc hại; Bỏ thành phần hồ sơ (sổ BHXH) đối với trường hợp NLĐ đang làm việc bị tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp.
- Đơn giản mẫu văn bản đề nghị của đơn vị (Mẫu 05A-HSB về đề nghị giải quyết chế độ TNLĐ hoặc BNN đối với NLĐ) theo hướng bỏ yêu cầu kê khai theo cách thức người khai phải viết rõ nội dung và thay bằng hình thức lựa chọn đánh dấu vào các ô có chứa nội dung phù hợp.
- Bỏ xác nhận của người lập biểu và công đoàn cơ sở (chỉ yêu cầu duy nhất một chữ ký xác nhận của đơn vị) trong Mẫu 01B-HSB Danh sách đề nghị giải quyết hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe ( Mẫu C70a-HD theo quy định trước đó).
- Bỏ việc phải gửi bản giấy cho cơ quan BHXH qua dịch vụ bưu chính khi thực hiện qua giao dịch điện tử: Tờ khai của thân nhân (mẫu 09-HSB) khi thực hiện “Giải quyết chế độ tử tuất”; Giấy ủy quyền (mẫu số 03) ban hành kèm theo Nghị định số 14/2020/NĐ-CP khi thực hiện “Giải quyết hưởng trợ cấp đối với nhà giáo đã nghỉ hưu chưa được hưởng chế độ phụ cấp thâm niên trong lương hưu”.
- Sửa đổi mẫu 14-HSB theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, bổ sung nội dung cam kết của người hưởng BHXH một lần.
Các sửa đổi này giúp DN tiết kiệm thời gian để xử lý những công việc liên quan đến báo cáo các trường hợp NLĐ đủ điều kiện hưởng các chế độ bảo hiểm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp trong tháng gửi cơ quan BHXH để giải quyết chế độ cho người lao động.
Đối với thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp
- Giản lược các tiêu chí cần kê khai trong TTHC: “Đăng ký, điều chỉnh đóng BHXH bắt buộc, BHYT, BH thất nghiệp, BHTNLĐ-BNN; cấp sổ BHXH, thẻ BHYT” trên mẫu Tờ khai đơn vị tham gia, điều chỉnh BHXH, BHYT (Mẫu TK3-TS) và mẫu Tờ khai cá nhân tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS). Theo đó cơ quan BHXH đã hướng dẫn người sử dụng chỉ cần khai báo 5 tiêu thức trong tổng số 13 tiêu thức của Mẫu TK3-TS khi cập nhật các nội dung thay đổi về thông tin của đơn vị; chỉ cần rà soát để xác nhận 6 tiêu thức trong tổng số 19 tiêu thức của Mẫu TK1-TS của NLĐ khi cập nhật thay đổi thông tin của người lao động.
Sự thay đổi này giúp DN giảm được thời gian kê khai lại các tiêu thức khác trong mẫu Tờ khai khi có thay đổi thông tin so với việc áp dụng quy định trước đó.
Bỏ quy định về việc đổi thẻ BHYT hằng năm
Trước ngày 8/8/2017, thẻ BHYT của NLĐ hàng năm phải được NSDLĐ rà soát, lập danh sách đề nghị đổi thẻ BHYT do thẻ BHYT chỉ có giá trị sử dụng trong năm. Nhờ ứng dụng CNTT, BHXH Việt Nam đã xây dựng hệ thống Cơ sở dữ liệu tập trung để quản lý thẻ BHYT nên từ ngày 8/8/2017 đến nay, NLĐ nếu vẫn làm việc tại DN thì thẻ BHYT được cơ quan BHXH gia hạn tự động.
Thay đổi này đã giúp doanh nghiệp cắt giảm được thời gian rà soát, lập danh sách đề nghị gia hạn thẻ, nhận thẻ BHYT mới để chuyển thẻ BHYT đến từng người lao động.
Tăng cường ứng dụng CNTT, triển khai giao dịch điện tử trong hỗ trợ các doanh nghiệp kê khai nộp BHXH
Thực hiện Nghị định 166/2016/NĐ-CP ngày 24/12/2016 của Chính phủ Quy định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH, BHYT và BH thất nghiệp, BHXH Việt Nam đã ban hành Quyết định 838/QĐ-BHXH ngày 29/5/2017 tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc thực hiện kê khai nộp BHXH qua hình thức giao dịch điện tử, theo đó đã rút ngắn thời hạn giải quyết TTHC của doanh nghiệp, người dân.
BHXH Việt Nam tiếp tục hướng dẫn về cách thức thực hiện trong đó có hình thức giao dịch điện tử trong Quyết định số 222/QĐ-BHXH trên cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin sẵn có, đồng thời, tiếp tục được nâng cấp về phần mềm giao dịch điện tử, đặc biệt là nâng cấp về Phần mềm kê khai nộp BHXH của Ngành BHXH lên phiên bản Web để hỗ trợ miễn phí đối với DN khi đăng ký thực hiện giao dịch với cơ quan BHXH. Theo đó, DN chỉ cần sử dụng phương tiện điện tử có kết nối internet là có thể thực hiện kê khai “nộp BHXH” trực tuyến.
Như vậy, với việc ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai giao dịch điện tử đã giúp các doanh nghiệp có thêm lựa chọn thực hiện kê khai nộp BHXH, giảm tập trung vào thực hiện kê khai qua hỗ trợ của các nhà IVAN, giảm thời gian chờ đợi của doanh nghiệp.
Để tìm hiểu thủ tục người dân có thể truy cập vào Cổng Dịch vụ công quốc gia, Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam, trang web BHXH các tỉnh, thành phố và Bảng niêm công khai thủ tục hành chính tại bộ phận “Một cửa” cơ quan BHXH cấp tỉnh, cấp huyện và Trung tâm Phục vụ hành chính công, bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả cấp huyện tại các địa phương.
Tùng Anh