BHXH tỉnh Quảng Ninh: Kiến tạo an sinh bền vững

Trước đây, việc tham BHXH tự nguyện để sau này có lương hưu vẫn còn xa lạ với hầu hết các tiểu thương tại chợ Hạ Long (thành phố Hạ Long). Song, vài năm trở lại đây, chính sách an sinh xã hội này đã ngày càng đi sâu bám rễ và được coi là “chìa khóa vàng” giúp các tiểu thương có thể tự tin bước vào tuổi già với những “quả ngọt” từ sự nỗ lực và tích lũy của mình. Đặc biệt, không chỉ chủ động tham gia chính sách, nhiều người còn trở thành cầu nối, đưa chính sách lan tỏa tới mọi gian hàng trong khu chợ.

Là một trong những tiểu thương tham gia BHXH tự nguyện lâu năm tại chợ Hạ Long, chị Nguyễn Ngọc Bích (tổ 3, phường Cao Xanh, thành phố Hạ Long) cho biết, chị đã tham gia BHXH tự nguyện được hơn 6 năm. Hiện nay, không chỉ chị Bích, mà 4 trong số 5 người trong gia đình chị cũng đều đã tham gia BHXH tự nguyện. Trong đó, chồng chị Bích, con trai và con dâu đang buôn bán tại chợ, chỉ có người con út hiện đang tham gia BHXH bắt buộc do công tác tại cơ quan nhà nước.

Theo chị Bích, trước đây khi chưa có chính sách BHXH tự nguyện, rất nhiều lao động tự do như chị mong muốn được hưởng lương hưu mà không thể thực hiện được. Bởi vậy, thời điểm đầu năm 2018, khi được cán bộ BHXH tiếp cận và tư vấn trực tiếp về chính sách này, chị lập tức tham gia mà không hề đắn đo. “Lúc đó cũng không dư dả, nhưng biết tham gia sau này sẽ có lương hưu, không phải lo lắng khi ốm đau hay phiền hà con cái, thì mình và nhiều tiểu thương trong chợ đã quyết định tham gia ngay”- chị Bích chia sẻ.

Không chỉ tham gia BHXH tự nguyện cho các thành viên trong gia đình, thời gian qua, chị Bích còn tích cực tuyên truyền, vận động nhiều tiểu thương khác trong chợ tham gia cùng. Chị Bích chia sẻ, tâm lý của nhiều người vẫn còn e dè do chưa tin tưởng. Chính vì vậy, mỗi lần vận động, chị lại lấy chính mình làm minh chứng, đồng thời đưa ra một vài phép tính đơn giản giúp mọi người hiểu và đồng thuận tham gia. Nếu người nào còn do dự, chị liên hệ với cán bộ BHXH tỉnh để xuống tư vấn trực tiếp…

Trong khi đó, chị Nguyễn Thị Vân (tổ 2, phường Bãi Cháy, thành phố Hạ Long) mới tham gia BHXH tự nguyện được hơn một năm nay. Dù đã 45 tuổi, nhưng chị Vân vẫn tham gia, bởi chị tin “nếu chịu khó chắt chiu thì ắt sẽ đến ngày hái quả”. “Trước đây, do nghĩ mình quá tuổi, nên tôi không tham gia. Nhưng, do nhiều lần được vận động, tuyên truyền từ cán bộ BHXH đến chị em trong chợ, các con trong gia đình và còn được hỗ trợ giảm mức tiền đóng… nên tôi quyết định tham gia”- chị Vân cho hay.

Ghi nhận tại Quảng Ninh cho thấy, nhận thức của người dân đối với chính sách BHXH, BHYT đã thay đổi rất tích cực. Cùng với đó, sự đồng thuận trong thực hiện chính sách này đối với người lao động trong các DN cũng được nâng cao rõ rệt. Là đơn vị có truyền thống trong khai thác than hầm lò, thời gian qua, bên cạnh đảm bảo việc làm và thu nhập cho gần 3.300 lao động, Công ty CP Than Mông Dương luôn thực hiện tốt chế độ, chính sách BHXH, BHYT.

Ông Ngô Xuân Thủy- Phó Giám đốc Công ty CP Than Mông Dương cho biết, tham gia BHXH được coi là nhiệm vụ chính trị quan trọng để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Vì vậy, Công ty luôn chủ động tham gia BHXH, BHYT và giải quyết đầy đủ các chế độ, chính sách BHXH, BHYT theo đúng quy định pháp luật. Qua đó, giúp người lao động yên tâm gắn bó lâu dài, đáp ứng yêu cầu sản xuất của Công ty.

Được biết, năm 2024, Công ty CP Than Mông Dương hoàn thành kế hoạch sản xuất, đảm bảo doanh thu được Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam giao. Cũng trong năm 2024, Công ty đã trích đóng BHXH, BHYT với tổng số tiền trên 120 tỷ đồng; giải quyết và chi trả chế độ hưu trí, ốm đau, thai sản, dưỡng sức và phục hồi sức khỏe cho gần 9.700 lượt người… “Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ về đóng BHXH, BHYT, coi đây là điểm tựa để người lao động đồng hành cùng sự phát triển của doanh nghiệp”- ông Ngô Xuân Thủy khẳng định.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, đến hết năm 2024, trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có 303.832 người tham gia BHXH, chiếm 47,55% so với lực lượng lao động trong độ tuổi. Toàn tỉnh cũng có trên 1,3 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 95,56% dân số. Tổng số tiền thu năm 2024 là 8.700 tỷ đồng, đạt 104,72% kế hoạch BHXH Việt Nam giao năm 2024… Những con số này phần nào minh chứng cho thấy Quảng Ninh đã đạt được sự đồng thuận của người dân và doanh nghiệp trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Trọng Bình- Phó Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Ninh cho biết, đến thời điểm hiện tại, BHXH tỉnh Quảng Ninh cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu giai đoạn 2018-2025 được đề ra trong Nghị quyết số 28-NQ/TW. Điều này cho thấy, các giải pháp mà BHXH tỉnh triển khai trong thời gian qua luôn đúng hướng và có hiệu quả. Trong đó, phải kể đến 2 giải pháp chính đó là: Thay đổi nhận thức của người dân về chính sách BHXH, BHYT; chủ động tham mưu cho chính quyền ban hành các chính sách hỗ trợ người dân tham gia BHXH, BHYT.

Theo đó, công tác tuyên truyền luôn được BHXH tỉnh linh hoạt đổi mới về nội dung và hình thức. Từ chú trọng tuyên truyền, phổ biến nội dung chính sách, pháp luật sang tuyên truyền về lợi ích, vai trò, ý nghĩa và những nội dung cải cách của chính sách BHXH, BHYT, nhằm tạo sự đồng thuận của người dân. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh cũng tăng cường các hình thức tiếp cận người dân dựa trên nền tảng công nghệ song song với tuyên truyền miệng trực tiếp, đồng thời kết hợp tuyên truyền thường xuyên và tuyên truyền theo chiến dịch.  

Ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, cán bộ BHXH tỉnh còn tăng cường gặp gỡ trực tiếp, trao đổi thông qua Zalo, Messenger để tư vấn cho người dân, kết hợp phát tờ gấp, tờ rơi nhằm cung cấp thông tin kịp thời đến người lao động; gọi điện trực tiếp đến những đối tượng đang hưởng trợ cấp thất nghiệp giúp họ hiểu rõ hơn về chính sách này… Nhờ đó, nhận thức của người dân về chính sách BHXH, BHYT ngày càng được nâng cao, giúp số người tham gia BHXH, BHYT tại địa phương tăng đều hằng năm.

Cũng theo ông Bình, nhận thức được việc nếu chỉ trông chờ vào người dân “tự thân vận động” tham gia, thì việc hoàn thành mục tiêu bao phủ BHXH, BHYT tại Quảng Ninh sẽ rất khó khăn. Do vậy, những năm gần đây, BHXH tỉnh đã chủ động phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu cho chính quyền tỉnh ban hành nhiều cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ người tham gia BHXH, BHYT (ngoài mức hỗ trợ của Nhà nước).

Tiêu biểu như: Nâng mức hỗ trợ mua thẻ BHYT từ 30% lên 80% cho đối tượng thuộc hộ nông- lâm- ngư nghiệp có mức sống trung bình; hỗ trợ 100% kinh phí mua thẻ BHYT cho 68.000 người thuộc đối tượng đồng bào DTTS đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn đến hết năm 2025 từ nguồn ngân sách tỉnh… Đặc biệt, từ năm 2023, tỉnh Quảng Ninh bắt đầu thực hiện Nghị quyết 02/2022/NQ-HĐND ngày 4/11/2022 về hỗ trợ tiền đóng BHXH tự nguyện giai đoạn 2023-2027.

“Đây là cơ chế đặc thù trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội của tỉnh Quảng Ninh. Ngoài mức hỗ trợ của Trung ương, người dân khi tham gia BHXH tự nguyện sẽ được địa phương hỗ trợ thêm 30% đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo; 20% với các đối tượng khác trên cơ sở mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn… Nhờ vào chính sách này, đến hết năm 2024, toàn tỉnh đã có 37.340 người tham gia BHXH tự nguyện, tăng 10.233 người so với cuối năm 2023, đạt 100,02% kế hoạch BHXH Việt Nam giao và đạt 124,05% kế hoạch UBND tỉnh giao”- ông Bình cho biết thêm.

Thực hiện: Thanh Hằng

Trình bày: Hà Hùng