BHXH TP.Hải Phòng: Sáng tạo trong phát triển BHXH tự nguyện

“Chúng tôi vừa xuống tuyên truyền ở xã Hùng Thắng (huyện Tiên Lãng) về; cũng vận động được gần 20 người tham gia BHXH tự nguyện”, ông Tô Nhật Thành- Phó Trưởng phòng Truyền thông, BHXH TP.Hải Phòng chia sẻ với chúng tôi khi vừa xuống xe trước cửa cơ quan.

“Mấy hôm vừa rồi chúng tôi đều đi tuyên truyền cả. Mấy cuộc này thực hiện theo kế hoạch phối hợp với Hội Nông dân Thành phố. Bà con đến dự khá đông, có hôm vận động được gần 30 người tham gia BHXH tự nguyện”, anh Thành tiếp tục chia sẻ vẻ mặt rạng rỡ, không có vẻ gì là mệt mỏi sau cả buổi sáng đi tuyên truyền khá xa và trở về cơ quan lúc quá trưa.

Từ cuộc trò chuyện ngắn ngủi với cán bộ truyền thông của BHXH TP.Hải Phòng, phần nào thấy được nhịp độ khẩn trương trong tháng cuối năm. Khá bận rộn vất vả, nhưng vì “được việc”, nên ai cũng thấy hào hứng hơn.

Trở lại câu chuyện về BHXH tự nguyện, tính đến cuối tháng 10/2024, số người tham gia BHXH tự nguyện của Hải Phòng mới chỉ đạt khoảng 89% kế hoạch. Đáng lo hơn, trong cả tháng, số tăng mới rất khiêm tốn, chỉ 128 người (0,35%). Nguyên nhân được xác định là do “dư âm” của cơn bão số 3 (Yagi) khiến các hoạt động tuyên truyền vận động BHXH tự nguyện trên địa bàn TP.Hải Phòng bị “chững” lại đáng kể. Nguồn thu nhập, sinh kế của người dân bị tác động cũng là yếu tố khiến cho việc tăng mới vốn đã khó lại càng thêm khó. Mục tiêu phía trước còn khá lớn, phải tăng thêm hơn 4.300 người mới đạt chỉ tiêu năm 2024; tức mỗi tháng phải tăng mới hơn 2.100 người. Cứ theo tiến độ của tháng 10, chắc chắn chỉ tiêu sẽ rất khó hoàn thành.

Vậy nhưng, hết tháng 11, tình thế đã khác. Chỉ sau 1 tháng, số người tham gia BHXH tự nguyện đã đạt 94,18% kế hoạch, tương ứng với 38.141 người tham gia, tăng 1.720 người so với tháng 10, tăng 3.308 người so với tháng 12/2023 và tăng 11.996 người (bằng 45,88%) so với cùng kỳ năm 2023.

Trở lại cuộc trao đổi với ông Bùi Minh Đức- Giám đốc BHXH TP.Hải Phòng, không phải ngẫu nhiên mà ông Đức có thể yên tâm với chỉ tiêu BHXH tự nguyện. Đây luôn là một chỉ tiêu khó, phải mất nhiều công sức để có thể vận động được thành công 1 người dân tham gia BHXH tự nguyện. Cùng với tăng mới, việc “giữ chân” những người đang tham gia cũng rất quan trọng và khó khăn không kém. Số tăng mới chỉ thực sự có ý nghĩa khi số dừng tham gia được duy trì ở mức thấp (lý tưởng nhất là bằng 0).

Dù vậy, những ai theo dõi sát công tác tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT ở thành phố cảng hoàn toàn có thể tin tưởng rằng, kết quả BHXH tự nguyện tại địa phương này là bền vững.

Điểm khác biệt là ở chỗ BHXH TP.Hải Phòng luôn cố gắng xây dựng các mô hình tuyên truyền, vận động BHXH tự nguyện mang tính dài lâu, hiệu quả. Đơn cử như trong số 23 mô hình mô hình truyền thông, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình đạt hiệu quả cao (do BHXH Việt Nam lựa chọn), BHXH TP.Hải Phòng đóng góp 4 mô hình. Trong đó, có thể kể đến mô hình vận động thân nhân NLĐ tại các đơn vị SDLĐ, người có việc làm, thu nhập ổn định tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. Mô hình các chi Hội trưởng, chi Hội phó, hội viên các đoàn thể tích cực tham gia BHXH tự nguyện, đồng thời đảm bảo 100% tham gia BHYT. Ngoài ra còn có mô hình phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm TP.Hải Phòng để truyền thông, vận động người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp tham gia BHXH tự nguyện cũng đang phát huy hiệu quả tích cực. Hay như mô hình triển khai vận động người thuộc hộ nghèo, cận nghèo tham gia BHXH tự nguyện; đặt chỉ tiêu mỗi gia đình nên có từ 1-2 người tham gia, ưu tiên lựa chọn phụ nữ tham gia…

Cũng ở thời điểm này năm ngoái, BHXH TP.Hải Phòng phối hợp với Hội LHPN Thành phố đồng loạt tổ chức tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện đến chi hội ở khắp các phường, xã, thị trấn. Hai bên cũng đã phối hợp tổ chức cuộc thi tìm hiểu chính sách, trong đó, tiêu chí xét đạt giải là “phải tham gia BHXH tự nguyện”, góp phần tăng mới hơn 540 hội viên hội phụ nữ tham gia chỉ trong 2 tháng cuối năm.

Với năm 2024, ngay từ đầu năm, BHXH TP.Hải Phòng cũng đã tiếp tục chỉ đạo phát huy mạnh mẽ các mô hình phát triển BHXH tự nguyện đã có; đồng thời sáng tạo các mô hình mới phù hợp với tình hình mới. Nổi bật là việc triển khai ký quy chế phối hợp 3 bên, giữa BHXH cấp huyện, BCĐ thực hiện chính sách BHXH, BHYT cấp xã và các tổ chức dịch vụ thu. Mô hình này được triển khai toàn quốc từ khoảng tháng 8, trong khi tại Hải Phòng đã được triển khai ngay từ các tháng đầu năm.

Mới đây, BHXH Thành phố ký kết chương trình phối hợp với Liên minh HTX Thành phố về thực hiện phát triển người tham gia BHXH, BHYT. Cụ thể, 2 bên sẽ cùng phối hợp triển khai tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHXH, BHYT; tổ chức hội nghị truyền thông về chính sách BHXH, BHYT và phổ biến điều kiện ký hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT; rà soát, lập danh sách HTX và NLĐ trong các HTX; tổ chức hội nghị đào tạo nhân viên thu BHXH, BHYT; phối hợp trong tham mưu, đề xuất cơ chế, chính sách BHXH, BHYT cho khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã... Hai bên cũng thống nhất, đặt chỉ tiêu tăng mới BHXH tự nguyện tương ứng với các nhóm đối tượng cụ thể theo từng năm; phấn đấu đạt 100% tham gia BHYT hộ gia đình với các nhóm đối tượng là: Giám đốc, Phó Giám đốc, thành viên, NLĐ tại các HTX. Về BHXH tự nguyện, phấn đấu số tham gia đạt 65% với các đối tượng là Giám đốc, 75% với Phó Giám đốc, 40% với thành viên, NLĐ. Các chỉ tiêu này sẽ tăng dần cho đến năm 2025.

Cùng với đó, BHXH TP.Hải Phòng cũng thường xuyên yêu cầu nâng cao hoạt động của các tổ chức dịch vụ thu. Liên tục làm việc trực tiếp với các tổ chức dịch vụ trên địa bàn, yêu cầu triển khai quyết liệt các giải pháp tuyên truyền vận động để đảm bảo số tăng mới cũng như tích cực vận động người dân tiếp tục tham gia, hạn chế tối đa số người dân dừng đóng. Hàng tháng, BHXH các quận, huyện cũng đã tổng hợp đánh giá kết quả thực hiện và thông báo tới từng tổ chức dịch vụ thu, kịp thời có các giải pháp để đảm bảo tiến độ thu. Thường xuyên đôn đốc nhân viên thu thông báo đến người tham gia đến hạn kịp thời nộp tiền BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình đảm bảo quá trình của người tham gia không bị gián đoạn. Tập trung tổ chức hội nghị khách hàng, tăng cường thực hiện tuyên truyền nhóm nhỏ và đến từng nhà dân vận động trực tiếp 1-1...

Lãnh đạo BHXH TP.Hải Phòng cũng chỉ đạo BHXH các quận, huyện phải tập trung thực hiện các giải pháp để mở rộng điểm thu, đội ngũ nhân viên thu, cộng tác viên. Trong đó, lưu ý phát huy vai trò của những người có uy tín ở thôn, tổ dân phố như Tổ trưởng dân phố, Bí thư chi bộ, Chi hội trưởng các hội đoàn thể, cán bộ dân số, cán bộ y tế...

BHXH TP.Hải Phòng cũng đã tham mưu HĐND, UBND TP.Hải Phòng xây dựng cơ chế hỗ trợ tham gia BHXH tự nguyện từ ngân sách địa phương với các nhóm đối tượng hộ nghèo, cận nghèo, nhóm đối tượng khác; mức hỗ trợ tương ứng là 30%, 25%, 10%. Như vậy, cộng với mức hỗ trợ từ NSNN theo quy định của Luật BHXH 2014, người dân tại Hải Phòng được hỗ trợ tham gia BHXH tự nguyện ở mức khá cao; lần lượt là 60%, 50%, 20% mức đóng tương ứng với nhóm hộ nghèo, cận nghèo và nhóm đối tượng khác.

Thực hiện: Lê Công

Trình bày: Hà Hùng