Đặt niềm tin lớn lao vào ngành BHXH Việt Nam

Trò chuyện với Tạp chí BHXH nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025 và kỷ niệm 30 năm thành lập ngành BHXH Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh: Hệ thống an sinh xã hội, đặc biệt là chính sách BHYT, ngày càng khẳng định vai trò trụ cột trong mạng lưới bảo vệ xã hội quốc gia. Với sự nỗ lực không ngừng của ngành BHXH Việt Nam, số người tham gia BHYT tăng trưởng nhanh qua từng năm, vượt mục tiêu Đảng và Chính phủ đề ra, tiệm cận mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân. Đáng chú ý, ngành BHXH Việt Nam không chỉ triển khai tốt chính sách, mà còn chủ động phát hiện, xử lý những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn; đồng thời phối hợp đề xuất sửa đổi, bổ sung chính sách, pháp luật BHYT nhằm đảm bảo tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia và thụ hưởng BHYT.

* Phóng viên: Sau 16 năm thực hiện Luật BHYT, với sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên giữa ngành BHXH Việt Nam và ngành Y tế, công tác tổ chức thực hiện chính sách BHYT ở nước ta đạt được nhiều kết quả đáng tự hào. Bộ trưởng đánh giá như thế nào về những đóng góp của ngành BHXH Việt Nam trong công tác này?

- Bộ trưởng Đào Hồng Lan:

Thời gian qua, với chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ Y tế và BHXH Việt Nam đã nỗ lực thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để tổ chức thực hiện hiệu quả chính sách, pháp luật BHYT. BHXH Việt Nam đã chủ động phối hợp với ngành Y tế xây dựng, sửa đổi, bổ sung chính sách, pháp luật về BHYT như: Cung cấp các dữ liệu về người tham gia BHYT, về tình hình khám bệnh, chữa bệnh và chi phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT; tổng kết các kết quả đạt được; phân tích rõ thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách; kiến nghị, đề xuất sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn thực hiện như Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật BHYT, các Nghị định và Thông tư hướng dẫn thực hiện…

BHXH Việt Nam cũng phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với Bộ Y tế và các Bộ, ngành liên quan để kiến nghị, đề xuất Quốc hội, Chính phủ ban hành nhiều chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu, quản lý và sử dụng thuốc, thiết bị y tế. Đặc biệt, trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19, BHXH Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế trong xây dựng nhiều văn bản hướng dẫn về tổ chức  khám bệnh, chữa bệnh và thanh toán chi phí  khám bệnh, chữa bệnh BHYT phù hợp với giai đoạn dịch bệnh, tạo thuận lợi cho người tham gia BHYT và các cơ sở  khám bệnh, chữa bệnh như ký hợp đồng với các cơ sở điều trị Covid-19, tăng thời gian cấp thuốc ngoại trú cho người mắc bệnh mãn tính, giải quyết các vướng mắc trong thanh toán chi phí điều trị bệnh Covid-19 kết hợp với bệnh nền.

BHXH Việt Nam đã góp phần quan trọng giúp Bộ Y tế theo dõi, giám sát việc thực  chính sách, pháp luật BHYTtrong khám, chữa bệnh và thanh toán chi phí  khám bệnh, chữa bệnh BHYT theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn quỹ BHYT. Thông qua kết nối liên thông dữ liệu với gần 13 nghìn cơ sở khám, chữa bệnh và ứng dụng hệ thống giám định điện tử, việc quản lý, giám sát chi phí  khám bệnh, chữa bệnh BHYT đã đạt được nhiều kết quả tích cực, giúp các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuân thủ nghiêm túc quy định về khám bệnh, chữa bệnh, cũng như quản lý và sử dụng hiệu quả quỹ  khám bệnh, chữa bệnhBHYT. Thông qua Hệ thống thông tin giám định BHYT đã góp phần giám sát chặt chẽ việc đăng ký hành nghề, hành nghề tại các cơ sở khám, chữa bệnh; đồng thời góp phần minh bạch trong thanh toán chi phí khám, chữa bệnh.

Ngoài ra, BHXH Việt Nam cùng với ngành Y tế phối hợp hiệu quả trong việc sử dụng thẻ Căn cước công dân gắn chip, ứng dụng VNeID và ứng dụng VssID để làm thủ tục  khám bệnh, chữa bệnh BHYT, giúp đơn giản hóa thủ tục, tiết kiệm thời gian và công sức cho người dân khi làm các thủ tục  khám bệnh, chữa bệnh… Việc bước đầu ứng dụng sinh trắc học tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cũng đã đảm bảo quyền lợi cho người dân, vừa tiết kiệm chi phí và tăng cường quản lý của các cơ quan, chống lãng phí, trục lợi quỹ BHYT…

Có thể nói, với mục tiêu đặt quyền và lợi ích chính đáng của người tham gia BHYT lên hàng đầu, thời gian qua, ngành BHXH Việt Nam và ngành Y tế đã đồng thuận, thống nhất và quyết tâm cao trong công tác xây dựng, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật BHYT, hướng tới mục tiêu phát triển BHYT toàn dân một cách bền vững.

* Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT (Luật BHYT số 51/2024/QH15). Theo Bộ trưởng, Luật này mang lại những thay đổi đột phá gì nhằm góp phần hiện thực hóa mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc?

- Trước đây, Luật BHYT năm 2008, tiếp đến là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT năm 2014 đã đánh dấu là một bước tiến quan trọng trong hệ thống pháp luật BHYT, là cơ sở pháp lý cao nhất để Việt Nam thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân. Sau 15 năm triển khai thi hành, Luật BHYT đã thực sự đi vào cuộc sống với 93,35% dân số tham gia BHYT, khẳng định tính đúng đắn, tính phù hợp của chính sách BHYT theo nguyên tắc chia sẻ rủi ro, là cơ chế bảo đảm nguồn tài chính cho nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh của nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội và hội nhập quốc tế.

Ngày 27/11/2024, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT. So với luật hiện hành, Luật BHYT 2024 có 8 nhóm điểm mới, sẽ giải quyết được căn cơ những tồn tại, vướng mắc mang tính cấp bách, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật BHYT, bảo đảm an sinh xã hội, quyền và lợi ích của người tham gia BHYT, cơ sở y tế, tiến tới từng bước giảm tỷ lệ chi trực tiếp từ tiền túi của người tham gia BHYT và tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả quỹ BHYT.

Với những sửa đổi, bổ sung mang tính đột phá, Luật BHYT năm 2024 không chỉ là công cụ pháp lý mạnh mẽ để đảm bảo quyền lợi cho người dân, mà còn là biểu tượng của sự tiến bộ trong việc xây dựng một hệ thống an sinh xã hội toàn diện và bền vững. Điều này càng trở nên quan trọng khi Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới với những thách thức và cơ hội mới. Trong bối cảnh này, Bộ Y tế sẽ cùng BHXH Việt Nam và các bộ, ngành liên quan đã thực hiện những giải pháp mang tính đột phá để không ngừng hoàn thiện chính sách BHYT, phấn đấu đến năm 2025 đạt tỷ lệ 95% dân số và đến năm 2030 đạt trên 95% dân số tham gia BHYT.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, việc Bộ Y tế và BHXH Việt Nam phối hợp triển khai đồng bộ các giải pháp không chỉ là lời khẳng định cam kết của hai ngành trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, mà còn là minh chứng cho sự chuyển mình mạnh mẽ của đất nước. Trong đó, việc bảo vệ sức khỏe của người dân được đặt ở trung tâm của mọi chiến lược phát triển, góp phần kiến tạo tương lai thịnh vượng và bền vững cho cả dân tộc.

* Trong chặng đường phát triển tiếp theo, Bộ trưởng kỳ vọng như thế nào về vai trò của ngành BHXH Việt Nam trong việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững đất nước?

- Bảo đảm an sinh xã hội luôn là một trong những vấn đề trọng tâm trong chiến lược phát triển đất nước, là chủ trương đúng đắn và xuyên suốt của Đảng và Nhà nước ta. Với định hướng đổi mới, sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Ban chỉ đạo Trung ương, của Chính phủ theo tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25 tháng 10 năm 2017 của Hội nghị Trung ương 6 Khóa XII, tôi tin tưởng ngành BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì và phát huy những thành tựu đạt được trong 30 năm qua và tiếp tục triển khai hiệu quả chính sách BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, BHYT; qua đó đồng hành cùng ngành Y tế thực hiện tốt chính sách BHYT trong thời kỳ mới.

Theo tôi, trong chặng đường phát triển mới, mô hình gọn nhẹ, linh hoạt, hiệu quả hơn, ngành BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục khẳng định thực hiện tốt các nhiệm vụ để khẳng định vai trò then chốt của hệ thống an sinh xã hội quốc gia, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững đất nước. Ngành tiếp tục đẩy mạnh hiện đại hóa và chủ động hơn trong triển khai chính sách, đảm bảo bao phủ toàn dân, hướng tới mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Luật BHYT năm 2024 là cơ hội lớn, nhưng cũng đặt ra những thách thức mới. Do đó, BHXH Việt Nam cần phát triển hệ thống quản lý dữ liệu, số hóa mạnh mẽ và kết nối liên thông với các địa phương, tổ chức liên quan. Đồng thời, tăng cường truyền thông là yếu tố then chốt, giúp người dân hiểu rõ quyền lợi, trách nhiệm khi tham gia BHXH, BHYT, từ đó thúc đẩy ý thức tự giác và sự gắn bó lâu dài của mọi tầng lớp nhân dân với chính sách an sinh của Đảng và Nhà nước.

Để hướng tới mô hình an sinh xã hội đa tầng, ngành BHXH Việt Nam cũng cần chú trọng tham gia xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế, vừa khuyến khích trách nhiệm cá nhân và cộng đồng. Điều này không chỉ hỗ trợ phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro cho người dân, mà còn tạo động lực phát triển bền vững, hướng đến một xã hội công bằng, thịnh vượng, không ngừng vươn lên trong kỷ nguyên số và hội nhập toàn cầu.

Trong hành trình xây dựng và phát triển đất nước, an sinh xã hội luôn là trụ cột quan trọng để bảo vệ và nâng cao đời sống nhân dân. Chính sách BHXH, BHYT chính là minh chứng sống động cho cam kết của Đảng và Nhà nước về một xã hội công bằng, văn minh, không để ai bị bỏ lại phía sau. Nhìn về tương lai, tôi đặt niềm tin lớn lao vào ngành BHXH Việt Nam. Với đội ngũ cán bộ giàu tâm huyết, chuyên môn cao, tôi tin rằng ngành BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục vượt qua mọi khó khăn, thách thức để viết nên những trang sử mới cho ngành và cho an sinh xã hội đất nước.

Nhân dịp đầu Xuân mới và Kỷ niệm 30 năm thành lập ngành BHXH Việt Nam, thay mặt Lãnh đạo Bộ Y tế và toàn thể cán bộ, nhân viên, y bác sĩ ngành Y tế, tôi chúc ngành BHXH Việt Nam ngày càng hoạt động hiệu quả hơn, chúc cán bộ, viên chức, người lao động trong ngành và gia đình mạnh khoẻ, để tiếp tục cống hiến cho ngành, cho đất nước, đồng hành cùng ngành Y tế trong nhiệm vụ bảo đảm nâng cao quyền lợi của người tham gia BHYT và trong xây dựng sự nghiệp an sinh xã hội bền vững.

* Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

Quang Hùng (Thực hiện)