Đột phá trong cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin

Để giải quyết được khối lượng công việc ngày càng tăng cao trong bối cảnh nhân lực của Ngành không tăng và với phương châm lấy người tham gia, thụ hưởng BHXH, BHTN, BHYT là trung tâm phục vụ, trên cơ sở những kết quả đạt được từ giai đoạn trước, từ năm 2016 đến nay, ngành BHXH Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính.

Theo đó, hệ thống BHXH Việt Nam từ trung ương đến địa phương thường xuyên rà soát các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Ngành; kịp thời phát hiện những bất hợp lý để sửa đổi, cắt giảm hoặc kiến nghị sửa đổi, cắt giảm. Nếu như tại thời điểm tháng 7/2016, tổng số thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Ngành là 32 thủ tục, thì sau đó đã giảm xuống còn 28 thủ tục (tháng 4/2017), 27 thủ tục (tháng 5/2019) và từ tháng 2/2021 chỉ còn 25 thủ tục. Các hồ sơ, quy trình giải quyết cũng được nghiên cứu sửa đổi, đơn giản hóa để tạo thuận lợi nhất cho người tham gia, thụ hưởng chính sách. Nhờ đó, số giờ nộp BHXH đối với doanh nghiệp đã giảm đáng kể, góp phần quan trọng vào việc cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam.

Cũng để đáp ứng những mục tiêu nêu trên, trong giai đoạn này, BHXH Việt Nam đã tập trung xây dựng và hoàn thiện các phần mềm để thực hiện các nghiệp vụ của Ngành như: Thu và quản lý sổ, thẻ; xét duyệt chính sách; cấp mã số BHXH và quản lý BHYT hộ gia đình; thẩm định quyết toán; kế toán tập trung; quản lý nhân sự; thi đua khen thưởng; quản lý hoạt động thanh tra, kiểm tra; quản lý đầu tư quỹ; quản lý đấu thầu thuốc; chăm sóc khách hàng; quản lý văn bản và điều hành; hệ thống đào tạo trực tuyến… Việc nâng cấp các phần mềm nghiệp vụ cùng với việc xây dựng “Hệ thống lưu trữ hồ sơ điện tử ngành BHXH” từ năm 2016 cũng đã đảm bảo việc liên thông hồ sơ hưởng các chế độ BHXH bắt đầu từ lúc tiếp nhận đến xét duyệt và lưu trữ hồ sơ điện tử; 100% nghiệp vụ của Ngành thực hiện trên phần mềm ứng dụng.

Một trong những “điểm nhấn” về ứng dụng công nghệ thông tin trong giai đoạn này là việc xây dựng, vận hành Hệ thống Thông tin giám định BHYT. Từ giữa năm 2016, Cổng tiếp nhận dữ liệu thuộc Hệ thống đã chính thức kết nối với các cơ sở khám chữa bệnh BHYT từ tuyến xã đến Trung ương trên phạm vi toàn quốc; đến giữa năm 2024 đã kết nối liên thông dữ liệu với hơn 13.000 cơ sở, tạo lập nguồn dữ liệu đầu vào có giá trị để Ngành thực hiện hiệu quả nghiệp vụ giám định BHYT nói riêng, công tác quản lý, sử dụng quỹ BHYT nói chung theo hướng tiết kiệm, hiệu quả; đồng thời đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHYT. Đây cũng là nguồn thông tin quan trọng phục vụ việc đánh giá tác động và điều chỉnh chính sách BHYT…

Bên cạnh đó, từ tháng 4/2017, BHXH Việt Nam bắt đầu tích hợp hệ thống giao dịch điện tử và các dịch vụ công khác của Ngành trên Cổng Thông tin điện tử. Đến nay Cổng Thông tin điện tử được người dân quan tâm truy cập khai thác và sử dụng hiệu quả; hệ thống thông tin giao dịch điện tử đã quản lý và xử lý thông tin cá nhân của hơn 35,5 triệu tài khoản giao dịch điện tử với cơ quan BHXH.

Cùng với việc nâng cấp Cổng Thông tin điện tử với phiên bản tiếng Việt, tiếng Anh và phiên bản cho thiết bị di động nhằm tạo thuận lợi cho người sử dụng trong việc khai thác, cập nhật thông tin về chính sách, chế độ BHXH, BHTN, BHYT và hoạt động của BHXH Việt Nam…, để tăng cường tương tác giữa cơ quan BHXH với đối tượng tham gia và thụ hưởng, từ tháng 4/2019, BHXH Việt Nam đã vận hành Hệ thống tương tác đa phương tiện (SMS). Đặc biệt, tháng 11/2020, BHXH Việt Nam bắt đầu triển khai ứng dụng VssID-BHXH số trên thiết bị di động nhằm thiết lập kênh giao tiếp; công khai minh bạch các thông tin đóng, hưởng BHXH, BHTN, BHYT; cung cấp các dịch vụ công và sử dụng hình ảnh thẻ BHYT trên ứng dụng để làm thủ tục khám chữa bệnh BHYT (triển khai toàn quốc từ giữa năm 2021) và các thông tin, tiện ích khác. 

Bên cạnh đó, từ năm 2022, BHXH Việt Nam đã triển khai Hệ thống thu nộp, chi trả BHXH điện tử (E-COPAY)- phần mềm ứng dụng tập trung thực hiện nghiệp vụ thanh toán điện tử song phương giữa cơ quan BHXH với các ngân hàng thương mại. Từ tháng 8/2024, Hệ thống E-COPAY đã được sử dụng để cơ quan BHXH tại 43 BHXH tỉnh, thành phố thực hiện chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng qua tài khoản cá nhân cho người hưởng.

Việc xây dựng, ứng dụng các hệ thống phần mềm, ứng dụng tiện ích trên đã giúp BHXH Việt Nam đẩy mạnh cung cấp các dịch vụ công trực tuyến qua nhiều nền tảng như Cổng Dịch vụ công quốc gia, Cổng Dịch vụ công của BHXH Việt Nam, ứng dụng VssID và các nhà cung cấp dịch vụ IVAN. Qua đó, các tổ chức, cá nhân có thể giao dịch với cơ quan BHXH 24/7, không bị giới hạn, phụ thuộc bởi địa giới hành chính. Đến nay toàn bộ 25 thủ tục hành chính đã được cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, trong đó 80% (20 thủ tục) đã được cung cấp trực tuyến toàn trình trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, vượt 40% so với chỉ tiêu được giao tại Quyết định số 17/QĐ-UBQGCĐS ngày 4/4/2023 của Ủy ban quốc gia về Chuyển đổi số. 100% kết quả giải quyết thủ tục hành chính của BHXH Việt Nam đã được số hóa (trả kết quả bản điện tử). Thống kê trong giai đoạn này cho thấy, bình quân mỗi năm toàn Ngành đã tiếp nhận và xử lý hơn 13,5 triệu hồ sơ giao dịch điện tử (tương đương 94,4 triệu hồ sơ gắn với từng người lao động), chiếm 86% tổng số hồ sơ cả trực tiếp và trực tuyến được tiếp nhận và xử lý (chưa kể hơn 170 triệu hồ sơ đề nghị thanh toán chi phí KCB liên thông trên Hệ thống Thông tin giám định BHYT)...

Với những nỗ lực trên, từ xếp hạng thứ 20 về Chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng Công nghệ thông tin- Truyền thông Việt Nam (Viet Nam ICT Index) trong khối các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ có dịch vụ công vào năm 2016, đến năm 2017, BHXH Việt Nam đã tăng 18 bậc, lên vị trí thứ 2 và liên tục đứng ở vị trí này trong 3 năm. Trong giai đoạn này, BHXH Việt Nam cũng có nhiều năm được xếp ở vị trí dẫn đầu về hạ tầng kỹ thuật./.