Hành trình ngược thời gian
“Sofia Yablonska- Hành trình xuyên thế kỷ”- triển lãm của nhà văn, nhiếp ảnh gia và quay phim người Ukraine diễn ra tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam. 55 tư liệu, hình ảnh trong triển lãm đưa người xem ngược dòng quá khứ, tìm hiểu về cuộc sống, phong cảnh và con người Việt Nam giai đoạn 1930-1940.
Sofia Yablonska sinh năm 1907 tại làng Hermaniv (nay là Tarasivka), gần Lviv, trong gia đình linh mục Công giáo Hy Lạp. Bà là nữ nhà văn, nhiếp ảnh gia và quay phim chuyên về đề tài du lịch. Cuộc đời bà đã có nhiều chuyến đi, khám phá nhiều vùng đất. Trong đó, giai đoạn 1931-1934, bà ký hợp đồng với một công ty ở Paris chuyên sản xuất phim tài liệu ngắn và bắt đầu chuyến đi mơ ước vòng quanh thế giới từ Pháp đến New York qua Châu Phi và Châu Á.
Khi du hành tại các nước Đông Dương, Sofia đã thực hiện chuyến du lịch xuyên Việt từ ĐBSCL đến miền núi phía Bắc. Hà Nội, Sài Gòn, Huế là những điểm dừng chân quen thuộc của bà. Bà đã ghi lại nhiều hình ảnh quý giá về Việt Nam thời điểm đó, để hiện giờ, công chúng Việt có thể được du hành thời gian trong triển lãm “Hành trình xuyên thế kỷ”- một hoạt động nhân kỷ niệm 32 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Ukraine.
55 tư liệu, hình ảnh trong triển lãm dẫn dắt công chúng theo chân Sofia Yablonska trong hành trình khám phá vùng đất Việt Nam, nơi bà và gia đình đã dành tình cảm sâu sắc trong 10 năm sinh sống. Đó là khung cảnh về cuộc sống nông thôn với những cánh đồng trải dài tít tắp và con người cần cù lao động; danh thắng Vịnh Hạ Long với sự hoang sơ, kỳ vĩ; hay vừa lạ vừa quen của không gian Hoàng thành Thăng Long, cầu Long Biên, hồ Hoàn Kiếm... Sự đa dạng văn hóa các dân tộc cũng được Sofia Yablonska ghi lại qua vẻ đẹp của phụ nữ Thái, Mông, Dao Tiền và người Hà Nội xưa...
Bên cạnh những bức hình đen trắng, triển lãm còn khám phá chiều sâu cảm xúc của tác giả Sofia Yablonska với cảnh vật và con người Việt Nam qua những dòng chia sẻ trích từ cuốn nhật ký “Phương trời xa xôi”, được bà ghi lại trong thời gian trải nghiệm nơi đây. Việt Nam hiện lên trong Sophia như một xứ sở diệu kỳ, đầy lôi cuốn để khám phá. “Một vùng đất lạ! Có quá nhiều vẻ đẹp không thể tiếp cận, bị cấm đoán trong đó!...”; “Vài ngày sau, tôi rời vùng núi đó và đến thăm hai dân tộc Mèo và Mảng. Họ có ngôn ngữ, trang phục và phong tục khá khác biệt và thú vị so với cư dân vùng đồng bằng... Sống cùng họ, tôi có mọi thứ theo ý mình. Người Mèo mang gạo, cá, thịt thú rừng và rau đến nhà tôi, đến giúp tôi làm việc, mang ngựa đóng yên và chỉ cho tôi đường đi qua những ngọn núi hoang sơ kỳ thú”...
Đánh giá cao những tác phẩm của nhiếp ảnh gia Sofia, Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, bà Nguyễn Thị Tuyết cho biết: Sofia có góc nhìn tinh tế và trân trọng, mỗi nơi bà đặt chân đến trên đất nước Việt Nam từ những năm 1930-1940 đều vô cùng ấn tượng. Những hình ảnh sinh động về phong cảnh Việt Nam ở các vùng quê, gắn với cuộc sống đời thường bình dị của người dân, đặc biệt ở các vùng xa xôi nơi dân tộc Dao, Thái, Mông, Khmer cư trú càng cho chúng ta thấy sự thân thiện, mến khách cùng nền văn hóa đa dạng sắc màu đã làm nên nét quyến rũ của Việt Nam. “Triển lãm khiến chúng ta càng thêm tự hào về mảnh đất và con người Việt Nam, nơi đã níu giữ tâm hồn và tình cảm của rất nhiều nghệ sĩ nước ngoài, trong đó có Sofia Yablonska”- bà Tuyết nhấn mạnh.
Minh Anh