Khi giấc mơ về hưu không còn xa vời

“Giờ tôi đã thấy giấc mơ về hưu không còn xa vời…”- lời tâm sự chân thành của một NLĐ tự do ở xã Thạch Bình (TP.Hà Tĩnh). Đằng sau những điều khoản, quy định trong Luật BHXH sửa đổi là ước mong về một tương lai an sinh bền vững của hàng triệu người dân lao động tự do khắp mọi miền đất nước.

Anh Trần Huy Sơn, 50 tuổi, là một lao động tự do ở xã Thạch Bình (TP.Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh). Gặp anh trong một buổi tối muộn, ngồi cùng anh bên ấm trà nguội trong căn nhà nhỏ cuối xóm. Cuộc trò chuyện mở ra những khía cạnh rất thật, rất đời - những điều mà nếu chỉ nhìn vào con số hay biểu đồ thống kê, chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được. “Tôi làm đủ thứ nghề từ hồi 20 tuổi đến giờ: công nhân, phụ hồ, xe ôm, làm thợ mộc… Cũng có lúc muốn ổn định, nhưng rồi lại phải mưu sinh. Hồi trẻ thì nghĩ còn sức thì làm, giờ đã 50 tuổi, mới thấy bắt đầu xuống dốc. Nghĩ đến tuổi già mà lo…” - anh Sơn tâm sự.

Cũng như hàng triệu lao động phi chính thức khác, anh Sơn từng không mảy may nghĩ tới việc tham gia BHXH tự nguyện. Đối với họ, “an sinh” là thứ gì đó xa xỉ, bởi cuộc sống hàng ngày vốn đã là một cuộc chiến với gạo, mắm, học phí con cái và những khoản chi tiêu không tên: “Khi được nghe cán bộ BHXH trực tiếp tuyên truyền BHXH tự nguyện tại nhà văn hóa, tôi cũng gật gù cho có. Nhưng thú thực, nghĩ trong đầu ‘đóng chục năm, hai chục năm, ai mà chờ được, thôi, không bệnh, không chết là may. Ai mà lo được 20 năm để nhận lương hưu?”.

Nhưng rồi mọi chuyện dần thay đổi. Tháng 1/2025, Luật BHXH năm 2024 bắt đầu được tuyên truyền sâu rộng. Những điểm mới liên quan đến BHXH tự nguyện- đặc biệt là rút ngắn số năm đóng từ 20 năm xuống còn 15 năm để hưởng lương hưu khiến anh giật mình nghĩ lại: “Trước đây nghĩ phải đóng 20 năm là dài quá, nhưng giờ chỉ còn 15 năm, thời gian để hưởng chế độ lương hưu không quá xa vời nữa...”. Đặc biệt, điều khiến anh xúc động nhất, là lần đầu tiên cảm thấy Nhà nước không bỏ rơi người lao động như anh. “Mấy hôm trước đi đám giỗ, gặp lại bạn cũ- từng làm công nhân may, nay đã về quê sống bằng nghề buôn bán. Cô bạn đã bắt đầu đóng BHXH tự nguyện từ 2 năm trước, giờ càng thêm tin tưởng vì chính sách ngày một cởi mở hơn”- anh Sơn chia sẻ.

“Không biết thì sợ, biết rồi thì mới thấy có lý”- anh Sơn cười. Kể từ đầu năm nay, anh chủ động tìm hiểu chính sách, xem livestream của cơ quan BHXH tỉnh, hỏi cán bộ xã, thậm chí tìm đọc báo mạng: “Tôi thấy yên tâm hơn khi biết quyền lợi BHXH tự nguyện ngày càng tiệm cận BHXH bắt buộc. Mức lương hưu tuy không lớn nhưng ổn định, được cấp thẻ BHYT miễn phí suốt đời, nghe mà nhẹ lòng”.

Luật BHXH năm 2024 không chỉ là một văn bản pháp lý. Với hàng triệu lao động phi chính thức như anh Sơn, đó là tín hiệu nhân văn, là lời mời gọi người lao động tham gia vào lưới an sinh quốc gia. “Tôi đã tham gia BHXH tự nguyện từ đầu năm 2025. Không phải vì ai bắt buộc, mà vì tôi hiểu: đây là cách tôi lo cho chính mình, để về già không phải xin con cháu từng đồng”- anh Sơn nói như một lời tuyên ngôn giản dị mà đầy ý nghĩa.

Câu chuyện của anh Trần Huy Sơn không còn là câu chuyện cá nhân nữa mà đó là tâm tư chung của hàng triệu lao động tự do trên cả nước, là minh chứng cho thấy khi chính sách chạm được tới trái tim người dân, thì chính sách đó mới thực sự sống.

Có thể thấy rằng, BHXH Việt Nam đã, đang và sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, thủ tục, dịch vụ và song hành với đó đổi mới mạnh mẽ công tác tuyên truyền, gắn chặt với đời sống Nhân dân. Và trong tháng 5- Tháng Vận động, tuyên truyền BHXH toàn dân, BHXH tỉnh Hà Tĩnh đã triển khai đồng bộ, linh hoạt nhiều hình thức tuyên truyền tổ chức Lễ Ra quân truyền thông lưu động, tư vấn trực tiếp tại cơ sở, phát thanh qua hệ thống loa xã, phường, truyền thông trên nền tảng số, mạng xã hội, báo chí…

Tất cả đều hướng đến mục tiêu lấy người dân làm trung tâm, truyền tải chính sách BHXH bằng ngôn ngữ giản dị, gần gũi và thông qua những câu chuyện đời thực, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ lan tỏa. Và nếu một ngày nào đó, những NLĐ như anh Sơn tự nguyện đăng ký tham gia BHXH, thì đó không chỉ thành công của đội ngũ làm công tác tuyên truyền- những người âm thầm bắc nhịp cầu giữa niềm tin và cuộc sống, mà còn khẳng định chính sách BHXH đã đi vào lòng dân.

Phúc Hải