Nâng cao cảnh giác, tự trang bị các kỹ năng phòng ngừa, ứng phó với những tình huống lừa đảo

Cùng với việc điểm ra các thủ đoạn lừa đảo phổ biến trên không gian mạng tuần vừa qua, Cục An toàn thông tin (Bộ TT-TT) khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác, tự trang bị các kỹ năng phòng ngừa, ứng phó với những tình huống lừa đảo.

Trong khoảng hơn một năm qua, những hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến trên không gian mạng Việt Nam và quốc tế vẫn được cơ quan chức năng, các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực an toàn thông tin ghi nhận ở khoảng 24-26 hình thức, với một số "điểm nóng" được các nhóm tội phạm lừa đảo sử dụng nhiều như lừa đảo mạo danh, lừa đảo việc làm, lừa đảo tài chính, lừa đảo cho vay, lừa đảo đầu tư và lừa đảo xổ số. Tuy vậy, kịch bản, phương thức và kỹ thuật được kẻ xấu sử dụng để lừa đảo người dân lại liên tục thay đổi, ngày càng tinh vi, khó lường khiến cho nhiều người khó nhận biết.

1. Cảnh báo lừa đảo mạo danh Sở Y tế

Mới đây, Sở Y tế TP.HCM vừa phát đi cảnh báo về việc một số đối tượng giả mạo gửi thông tin Sở tổ chức đoàn kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm cho các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống tại TP.HCM với mục đích lừa đảo.

Theo thông báo từ Công an TP.HCM, trong hai ngày 25-26/9, một số đối tượng lừa đảo đã sử dụng công nghệ cao để liên hệ với chủ các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, yêu cầu kết bạn qua mạng xã hội Zalo nhằm thông báo về đợt kiểm tra từ Sở Y tế liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm.

Cụ thể, sau khi kết bạn Zalo, các đối tượng này gửi tài liệu mạo danh Sở Y tế TP.HCM, bao gồm các quyết định và thông báo thành lập đoàn kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh thực phẩm. Để tăng tính thuyết phục, các đối tượng lừa đảo còn sử dụng các mẫu văn bản có hình thức tương tự tài liệu cơ quan nhà nước. Tuy nhiên, nếu kiểm tra kỹ, văn bản dễ dàng bị phát hiện giả mạo, do chứa nhiều lỗi chính tả và sai sót chức danh người ký ban hành.

Đối với hình thức trên, đối tượng thường giả danh cán bộ nhà nước như: Công an, thanh tra, hoặc đại diện Sở Y tế gọi điện thông báo rằng nạn nhân có liên quan đến một vụ vi phạm pháp luật hoặc cần thanh tra, kiểm tra giấy tờ liên quan. Đối tượng yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân, giấy tờ như Chứng minh nhân dân, hộ khẩu, hoặc thậm chí số tài khoản ngân hàng để phục vụ cho quá trình “điều tra”. Từ đó, chiếm đoạt tài sản và thông tin của người dân.

2. Cảnh báo lừa đảo thông qua hình thức tặng quà 20/10

Công an TP.Hà Nội cho biết, gần đây ở Hà Nội đã xuất hiện hình thức lừa đảo thông qua "tặng quà tri ân".

Mới đây, bà C. (sinh năm 1964, trú tại quận Tây Hồ) thấy trên mạng xã hội Facebook quảng cáo nội dung "YODY Thời Trang Mọi Nhà" tặng quà 20/10 cho khách hàng. Đối tượng hướng dẫn bà thực hiện một số nhiệm vụ để có cơ hội nhận tiền và các phần quà. Do nhẹ dạ cả tin, bà C. đã chuyển cho đối tượng khoảng 50 triệu đồng để làm nhiệm vụ. Tuy nhiên, đối tượng lừa đảo tiếp tục yêu cầu nạn nhân chuyển thêm tiền để nhận được phần quà lớn hơn.

Chiều 24/9, bà C. đến Ngân hàng VPbank (251 Thụy Khuê) để chuyển thêm 40 triệu đồng. Sau khi được cán bộ Công an phường và nhân viên ngân hàng thuyết phục, phân tích về thủ đoạn lừa đảo, bà C. đã dừng chuyển tiền cho các đối tượng.

Thủ đoạn chung của các đối tượng này là thông báo cho nạn nhân qua tin nhắn, email hoặc cuộc gọi đã trúng thưởng giải thưởng lớn dù không hề tham gia bất kỳ chương trình nào. Thêm vào đó, đối tượng sẽ lợi dụng tên tuổi của các tổ chức, công ty lớn để tạo lòng tin như các nhãn hiệu điện thoại, xe hơi hoặc các nhãn hàng nổi tiếng. Đối tượng lừa đảo sẽ yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân như: Số Chứng minh nhân dân, số tài khoản ngân hàng, mật khẩu. Ngoài ra, đối tượng còn yêu cầu nạn nhân chuyển khoản một khoản tiền (phí vận chuyển, thuế) để nhận giải thưởng; thậm chí tạo áp lực về thời gian, yêu cầu nạn nhân phải hành động ngay lập tức nếu không sẽ mất phần thưởng.

3. Cảnh báo mạo danh hàng loạt các khách sạn để lừa đảo chiếm đoạt

Mới đây, nhiều khách sạn ở TP.Nha Trang (Khánh Hòa) lên tiếng tố cáo việc bị mạo danh trên Facebook nhằm lừa tiền đặt cọc của du khách. Theo đó, trong tháng 8 vừa qua, Sở Du lịch Khánh Hòa nhận được phản ánh tài khoản mạng xã hội tên “Thảo Cherry” thường xuyên đăng bài viết liên quan đến khách sạn, nghỉ dưỡng, khi có người hỏi thì tư vấn nhiệt tình. Sau khi nhận tiền, đối tượng này chặn cuộc gọi, tin nhắn của du khách. Nhiều trường hợp phản ánh với cơ quan chức năng địa phương bị lừa đến hàng chục triệu đồng vì tin tưởng “Thảo Cherry”.

Đối với hình thức lừa đảo trên, các đối tượng thường tạo lập các tài khoản mạng xã hội giả mạo, tự xưng là nhân viên của một khách sạn uy tín và liên hệ với nạn nhân qua điện thoại hoặc email. Chúng thường sẽ yêu cầu xác nhận thông tin đặt phòng hoặc thông báo về các gói khuyến mãi hấp dẫn như: Giảm giá lớn, phòng miễn phí, nâng cấp hạng phòng. Đối tượng yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, số thẻ tín dụng hoặc chuyển khoản đặt cọc để giữ chỗ.

Ngoài ra, đối tượng còn tạo ra các website hoặc trang mạng xã hội giả mạo có giao diện giống hệt với các khách sạn nổi tiếng. Những trang này thường cung cấp các ưu đãi quá hấp dẫn như: Phòng nghỉ giá rẻ, voucher giảm giá cao. Khi nạn nhân đặt phòng hoặc mua voucher, đối tượng sẽ yêu cầu nạn nhân chuyển tiền, nhưng thực chất là chuyển vào tài khoản của đối tượng lừa đảo.

CNTT