Nhóm người cao tuổi Thụy Sĩ thắng kiện về biến đổi khí hậu

Tòa án Nhân quyền châu Âu (ECHR), hôm 9/4, đưa ra phán quyết mang tính đột phá ủng hộ một nhóm người cao tuổi Thụy Sĩ kiện Chính phủ nước này chưa nỗ lực trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu khiến họ có nguy cơ tử vong trong các đợt nắng nóng kéo dài.

Trong đơn kiện gửi lên tòa án có trụ sở tại thành phố Strasbourg (Pháp), nhóm gồm hơn 2.000 phụ nữ cao tuổi cáo buộc chính phủ Thụy Sĩ không hành động trước cuộc khủng hoảng khí hậu và gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.

Chánh án Siofra O'Leary đã ra phán quyết rằng Chính phủ Thụy Sỹ đã vi phạm quyền con người về cuộc sống riêng tư và gia đình khi không đưa ra đầy đủ các chính sách để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu trong nước. Bà O'Leary lưu ý thêm, chính phủ Thụy Sĩ đã không đáp ứng được các mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính trước đây, do không đưa ra các biện pháp để đảm bảo đạt được các mục tiêu.

Chính phủ Thụy Sĩ không thể kháng cáo phán quyết trên, và có thể buộc phải sửa đổi các chính sách về khí hậu, bao gồm nâng các mục tiêu giảm phát thải trong thời gian ngắn để phù hợp với thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.

Phản ứng về quyết định của ECHR, Chính phủ Thụy Sĩ cho biết sẽ cùng với các cơ quan hữu quan phân tích phán quyết và xem xét các biện pháp cần thực hiện trong tương lai.

Các nhà vận động ca ngợi phán quyết của ECHR mang tính đột phá và có thể trở thành nền tảng cho các vụ kiện về khí hậu khác trên cơ sở nhân quyền. Trong khi đó, giới chuyên gia đánh giá tác động của phán quyết sẽ vượt xa biên giới châu Âu.  

"Đây không chỉ là một chiến thắng đối với nhóm phụ nữ này mà còn là một chiến thắng to lớn cho những người ở khắp mọi nơi đang tìm cách sử dụng sức mạnh của luật pháp để yêu cầu chính phủ phải chịu trách nhiệm khi không có các hành động trước các vấn đề về khí hậu. Kết quả phát đi một thông điệp rõ ràng: Các chính phủ phải có hành động thực sự về khí thải để bảo vệ nhân quyền cho công dân", Vesselina Newman thuộc hãng luật môi trường ClientEarth bình luận.

"Cuộc khủng hoảng khí hậu là một cuộc khủng hoảng nhân quyền. Các quốc gia có nghĩa vụ về nhân quyền phải hành động khẩn cấp, hiệu quả và phù hợp với khoa học để ngăn chặn tình trạng tàn phá và gây tổn hại thêm cho con người và môi trường", Luật sư cấp cao Joie Chowdhury tại Trung tâm Luật Môi trường quốc tế cũng góp thêm tiếng nói.

Theo Johan Rockström, Giám đốc Viện Nghiên cứu Tác động Khí hậu Potsdam PIK, phán quyết của ECHR đã tái khẳng định lý do tại sao các chính phủ cần thực hiện hành động khẩn cấp để giảm phát thải khí nhà kính.

Tuy nhiên, cũng trong ngày 9/3, ECHR ra phán quyết bác bỏ hai vụ kiện khác liên quan đến khí hậu. Đó là một vụ do 6 thanh niên Bồ Đào Nha kiện hơn 30 chính phủ châu Âu và một vụ khác do cựu thị trưởng một thị trấn ở Pháp đứng nguyên đơn.

Hoàng Dương