Tập trung các giải pháp khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế

Sáng 14/7, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã làm việc với lãnh đạo Bộ Y tế, Ủy ban Xã hội của Quốc hội, Bộ KH-ĐT, Bộ Tài chính, Bộ TT-TT, BHXH Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam và Đài Tiếng nói Việt Nam về vấn đề quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng; xử lý tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị y tế; tình hình cán bộ, nhân viên y tế tại các cơ sở y tế công lập thôi việc, chuyển việc.

Khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế

Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại các cuộc họp gần đây, đến nay Bộ Y tế đã dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế; thúc đẩy Trung tâm Đấu thầu thuốc tập trung quốc gia (Bộ Y tế) thực hiện đấu thầu tập trung quốc gia giai đoạn 2022-2023 với 528 loại thuốc, tổng giá trị 8.890 tỷ đồng.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chủ trì buổi làm việc

Bộ Y tế cũng đã làm việc với Bộ Tài chính sửa đổi một số thông tư liên quan đến đấu thầu, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế; tổng hợp những khó khăn, vướng mắc từ các BV, địa phương liên quan đến vấn đề này để làm việc với Bộ KH-ĐT… Theo đó, tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế đã được các BV, địa phương tích cực tháo gỡ, đã “giảm nhiệt” phần nào, tuy nhiên vẫn còn nhiều vướng mắc cần giải quyết.

Bên cạnh việc tổ chức mở các gói đấu thầu thuốc tập trung quốc gia, Bộ Y tế đã đẩy mạnh cấp số đăng ký lưu hành thuốc mới; gia hạn thời gian lưu hành thuốc cũ để bảo đảm các DN kinh doanh dược phẩm có thể tham gia đấu thầu.

Đại diện BHXH Việt Nam cũng cho biết, đến nay, tình trạng thiếu thuốc có chuyển biến tích cực với sự vào cuộc của các địa phương trong đấu thầu, mua sắm thuốc dựa trên kết quả đấu thầu, đàm phán giá.

Ngoài các khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế như đã phân tích, các ý kiến đều nhấn mạnh nguyên nhân liên quan mức độ phát triển kinh tế, thu nhập của người dân thấp và mệnh giá BHYT nước ta thấp, nên đơn giá dịch vụ y tế thấp. Trong khi đó, 50% chi phí điều trị liên quan tới thuốc, vật tư y tế và các loại hàng hóa đặc biệt thường theo mặt bằng giá quốc tế. Do đó, việc quyết định thuốc tốt, thuốc có xuất xứ từ các nước phát triển hay thuốc thay thế có giá rẻ hơn phải cân đối và đảm bảo yêu cầu của ngành Y tế và không được để vỡ quỹ BHYT.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu, bên cạnh những giải pháp như rà soát, bổ sung, hướng dẫn, cần tập trung vào một số giải pháp đủ hiệu quả, thực hiện ngay trong ngắn hạn. Theo đó, Bộ Y tế cần khẩn trương làm việc với các bộ, ngành: Tài chính, KH-ĐT, BHXH Việt Nam để tháo gỡ ngay vấn đề khó khăn, vướng mắc trong đấu thầu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế để các địa phương, BV có căn cứ thực hiện như điều chỉnh kế hoạch mua sắm thuốc, vật tư, trang thiết bị theo nhu cầu sử dụng trước khi có dịch Covid-19, xây dựng, thẩm định giá đấu thầu, sử dụng thuốc, vật tư thay thế các loại thuốc, vật tư thường dùng; mua sắm hóa chất, linh kiện thay thế cho các loại máy chuyên biệt chỉ có 1-2 đơn vị cung cấp; phương án sử dụng, thanh toán chi phí cho các trang thiết bị, máy móc xã hội hóa trong BV công lập…

Phó Thủ tướng cũng lưu ý, nếu chưa rõ về pháp luật, dễ gây hiểu khác nhau, gây suy diễn liên quan đến đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư y tế…, thì Bộ Y tế nên xem xét đưa vào Nghị quyết của Chính phủ.

Tìm giải pháp căn cơ đảm bảo nhân lực ngành y tế

Về tình trạng thôi việc, chuyển việc của cán bộ, nhân viên y tế trong các cơ sở công lập, thống kê của Bộ Y tế từ năm 2021 đến ngày 30/6/2022 cho thấy, các cơ sở y tế công lập trên cả nước có 9.467 viên chức thôi việc, chuyển việc. Hiện nay, Bộ Y tế đang rà soát số lượng, trình độ chuyên môn của cán bộ, nhân viên y tế thôi việc, chuyển ra BV tư nhân, số tuyển mới. Bộ Y tế cũng đã tổ chức hội nghị trực tuyến, động viên tinh thần cán bộ, nhân viên y tế; đề nghị địa phương tăng cường huy động nguồn lực cho lĩnh vực y tế, rà soát và chi trả chế độ chính sách cho lực lượng tham gia công tác chống dịch Covid-19; rà soát cấp bổ sung kinh phí chi thường xuyên cho các cơ sở y tế trong thời gian có dịch Covid-19…

Phó Thủ tướng giao Bộ Y tế, BHXH Việt Nam cần nắm chính xác tới từng cơ sở y tế công lập về số lượng cán bộ, nhân viên y tế thôi việc, chuyển việc, số tuyển mới từ năm 2021 đến tháng 6/2022.

Lãnh đạo Bộ Y tế cũng đề nghị khẩn trương thực hiện lộ trình tính đúng, tính đủ chi phí KCB BHYT để các cơ sở y tế có đủ nguồn thu, bảo đảm thu nhập cho cán bộ, nhân viên cũng như tuyển thêm nhân lực. Đại diện BHXH Việt Nam kiến nghị khẩn trương xây dựng định mức kỹ thuật đối với các dịch vụ y tế sát với thực tế.

Trên cơ sở đó, cuộc họp thống nhất, về lâu dài cần có cơ chế tài chính để đảm bảo thu nhập và khuyến khích phát triển y tế tư nhân, thực hiện tự chủ BV, tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế (bao gồm gần 10.000 dịch vụ y tế điều trị do BHYT chi trả); khẩn trương xây dựng bảng giá dịch vụ y tế dự phòng mà ngân sách chi trả.

Tại cuộc họp, đại diện Ủy ban Xã hội của Quốc hội cho biết, hiện nay một số quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng được thực hiện bài bản, phát trên sóng truyền hình quốc gia nên dù nói quá tác dụng vẫn được người dân tin tưởng. Một số quảng cáo có nội dung, hình thức thể hiện chưa phù hợp, thậm chí phản cảm. Vì vậy, việc rà soát, chấn chỉnh hiện tượng này cần thực hiện nghiêm túc, triệt để để bảo đảm quyền lợi của người tiêu dùng, bình đẳng giới, quyền trẻ em, nhất là phải phù hợp với thuần phong mỹ tục, văn hóa của dân tộc.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu rõ: "Vấn đề này đã có nhiều cuộc họp, văn bản chỉ đạo, những việc thực hiện chưa nghiêm. Những vi phạm trong quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng phải được xử lý, chấn chỉnh nghiêm… với tinh thần đặt lợi ích của người dân lên trên hết và phải rõ trách nhiệm của từng ngành, với từng khâu của cả quá trình".

Trước hết, Bộ Y tế chỉ đạo Cục An toàn thực phẩm, Cục Quản lý Dược rà soát lại toàn bộ nội dung các quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng đã được Bộ xác nhận để các cơ quan báo chí chấn chỉnh, Bộ TT-TT căn cứ đối chiếu, xử lý vi phạm. Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và các cơ quan truyền thông thực hiện phát hành đúng nội dung quảng cáo được xác nhận, trong trường hợp khác cần có sự trao đổi với cơ quan có thẩm quyền của Bộ Y tế, xem xét khung giờ phát sóng phù hợp, đảm bảo nội dung quảng cáo không trái với với thuần phong mỹ tục, văn hóa truyền thống hay gây phản cảm.

Bộ Y tế và các bộ, ngành, đơn vị liên quan khẩn trương rà soát lại tất cả các văn bản quy phạm pháp luật về quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng. Từ đó, kiến nghị, hướng dẫn phù hợp trên tinh thần mỗi khâu, mỗi việc đều có cơ quan chịu trách nhiệm, hướng dẫn rõ ràng; báo cáo Thủ tướng Chính phủ những vấn đề vượt thẩm quyền.

Thái An