Ứng dụng đánh giá công nghệ y tế để kiểm soát hiệu quả quỹ BHYT

Trong 2 ngày (14-15/12), tại Hà Nội, Vụ BHYT (Bộ Y tế) tổ chức Hội nghị tập huấn đánh giá công nghệ y tế năm 2023 về “khái niệm và phương pháp cơ bản trong đánh giá công nghệ y tế”.

Phát biểu khai mạc Hội nghị tập huấn, bà Trần Thị Trang- Vụ trưởng Vụ BHYT cho biết, đánh giá công nghệ y tế (HTA) là đánh giá chi phí hiệu quả, đánh giá ngưỡng chi trả để biết được mức độ chấp nhận của quỹ BHYT đối với giá đó và cũng biết được mức độ chấp nhận, khả năng chi trả của người dân căn cứ vào mức thu nhập trung bình.

Hội nghị tập huấn đánh giá công nghệ y tế do Vụ BHYT (Bộ Y tế) tổ chức

Cũng theo bà Trang, kiểm soát chi tiêu quỹ BHYT cần theo hướng tăng thu-giảm chi, thông qua việc áp dụng các biện pháp kiểm soát như tập trung vào đổi mới phương thức chi trả (định suất, chi trả theo trường hợp bệnh). "Hiện, Bộ Y tế đang triển khai các giải pháp để bảo đảm cân đối quỹ BHYT cũng như quyền lợi của người tham gia BHYT như đàm phán giá với các thuốc bản quyền, các chương trình hỗ trợ thuốc cho người bệnh ung thư và đề xuất triển khai thêm các gói BHYT bổ sung"- bà Trang thông tin.

Chia sẻ về vai trò của đánh giá công nghệ y tế, ông Hoàng Văn Minh- Hiệu trưởng Trường Đại học Y tế công cộng cho biết, đánh giá công nghệ y tế, đặc biệt là phương pháp phân tích chi phí- hiệu quả ngày càng có vai trò quan trọng trong việc xác định ưu tiên nguồn lực y tế tại Việt Nam. Đánh giá công nghệ y tế được áp dụng tại Hoa Kỳ vào năm 1976, tại Thụy Điển năm 1980. Tại Châu Á, đánh giá công nghệ y tế được áp dụng tại Hàn Quốc vào năm 1990, tại Malaysia vào năm 1995, Philippines năm 1998, Thái Lan năm 2007 và Trung Quốc vào năm 2008. Năm 2014, WHO đã kêu gọi các quốc gia ứng dụng HTA trong việc đưa ra quyết định lựa chọn can thiệp ưu tiên.

Đại biểu tham dự Hội nghị tập huấn

Theo đại diện Đại học Y tế công cộng, công nghệ y tế gồm các can thiệp phòng, chẩn đoán hoặc điều trị các tình trạng bệnh lý; tăng cường sức khỏe; phục hồi chức năng; hoặc giải pháp cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Các can thiệp có thể là xét nghiệm, thiết bị, thuốc, vắc-xin, thủ thuật, chương trình hoặc hệ thống chăm sóc sức khỏe. Quy trình HTA mang tính chính thống, có hệ thống và minh bạch và sử dụng các phương pháp tiên tiến nhất để đưa ra bằng chứng khoa học tốt nhất.

Giá trị của công nghệ y tế gồm hậu quả mong muốn và không mong muốn của việc sử dụng một công nghệ y tế so với giải pháp hiện có, thường bao gồm hiệu quả lâm sàng, an toàn, chi phí và kinh tế, đạo đức, xã hội, văn hóa và các vấn đề pháp lý, môi trường… đối với bệnh nhân, người nhà và cộng đồng. Giá trị của công nghệ y tế thay đổi tùy theo quan điểm được áp dụng thực hiện, các bên tham gia vào bối cảnh. HTA có thể được áp dụng tại các thời điểm khác nhau trong vòng đời của một công nghệ y tế, tức là trước khi đưa ra thị trường, trong quá trình phê duyệt, đã được áp dụng thường quy hoặc khi ngừng đầu tư.

Bà Nguyễn Khánh Phương- Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế

Trao đổi tại Hội nghị, bà Nguyễn Khánh Phương- Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế (Bộ Y tế) cũng cho biết, đánh giá công nghệ y tế là lĩnh vực nghiên cứu chính sách đa ngành, cung cấp bằng chứng cho việc xác định ưu tiên, lựa chọn, sử dụng, phân bổ và quản lý các can thiệp, nhằm nâng cao sức khỏe, dự phòng bệnh tật, chẩn đoán và điều trị, phục hồi chức năng và điều trị giảm nhẹ. "Hiện nay, các phương pháp đánh giá công nghệ y tế chủ yếu bao gồm: Rà soát và tổng hợp bằng chứng; đánh giá kinh tế y tế; đánh giá tác động ngân sách; phân tích về  đạo đức; phân tích về xã hội; phân tích đa tiêu chí"- bà Phương chỉ rõ.

Tại Hội nghị tập huấn, nhiều vấn đề quan trọng về chính sách, hướng dẫn, phương pháp… có liên quan đến đánh giá công nghệ y tế, đánh giá kinh tế dược tại Việt Nam trong thời điểm hiện tại và trong tương lai đã được các chuyên gia chia sẻ, phân tích. Đồng thời, các đại biểu cũng thảo luận về các kết quả nghiên cứu, đánh giá công nghệ y tế, đánh giá kinh tế dược tại Việt Nam, tăng cường kết nối và phát triển hợp tác giữa các cơ quan, đơn vị và cá nhân có liên quan.

Một số chủ đề được các chuyên gia trình bày tại Hội nghị tập huấn gồm: Khái niệm và tầm quan trọng của đánh giá công nghệ y tế; các bước thực hiện báo cáo đánh giá kinh tế dược; phân tích chi phí trong đánh giá công nghệ y tế; phương pháp tổng quan trong đánh giá công nghệ y tế; phương pháp đánh giá kinh tế y tế- các phân loại, phân tích chi phí hiệu quả và ứng dụng các chỉ số đánh giá…

Hà Hùng