Nguy hiểm tính mạng vì chồi bướu lan đến tim

BS.Hồ Khánh Đức- Trưởng khoa Phẫu thuật Tim-Mạch máu (BV Bình Dân) hôm 31/5 cho hay, đã kịp can thiệp cứu sống bệnh nhân ung thư thận lâm cảnh nguy hiểm tính mạng vì chồi bướu lan đến tim.

Trước đó, ông P.H.P (64 tuổi) phát hiện bản thân tiểu tiện ra máu đỏ tươi kèm theo máu cục, nên gặp bác sĩ BV Bình Dân (TP.HCM) để được thăm khám. Qua kết quả chẩn đoán hình ảnh (MSCT-Scan), các bác sĩ phát hiện ông P. bị khối u thận trái (kích thước 68x49mm) đã xâm lấn mô mỡ xung quanh. Hình ảnh MSCT-Scan còn khiến các bác sĩ giật mình, vì khối u này có chồi bướu ăn lan vào tĩnh mạch chủ, tiến sát tâm nhĩ phải của tim, khiến ông P. đối mặt tình trạng nguy hiểm tính mạng. “Phẫu thuật là cách duy nhất để cứu tính mạng người bệnh trước khi chồi bướu xâm lấn vào tim, hoặc thuyên tắc động mạch phổi”- BS.Đức giải thích.

Cuộc phẫu thuật này, theo BS.Đức, phải chuẩn bị hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể để kiểm soát và cô lập tim, cắt hoàn toàn máu chảy về đoạn tĩnh mạch đang phẫu thuật. Điều này tối cần thiết để các tay kéo thao tác chính xác. Ông P. lại mắc bệnh lý nền phức tạp (xơ vữa và hẹp mạch vành) khiến quá trình chuẩn bị phẫu thuật càng thêm khó khăn. Sau hội chẩn liên viện (BV Bình Dân và Viện Tim TP.HCM), nguy cơ nhồi máu cơ tim của người bệnh trong và sau phẫu thuật khoảng 80%, nguy cơ tử vong lên đến 90%.

Đây quả là quyết định khó khăn cho cả BV và bệnh nhân. Thập tử nhất sinh là thực tế của bệnh nhân, cả không can thiệp và trong phẫu thuật. “Hội đồng khoa học của BV đã được triệu tập, với sự chủ trì của người đứng đầu BV, để lên kế hoạch chi tiết thực hiện phẫu thuật, đảm bảo khả năng thành công cao nhất cho bệnh nhân P.”- BS.Đức thông tin thêm. Cũng theo BS.Đức, cuộc phẫu thuật có 10% đến 20% cơ hội cứu sống bệnh nhân bằng việc kiểm soát cùng lúc nhiều vấn đề bệnh lý phức tạp, sự phối hợp nhịp nhàng của các ê-kíp phẫu thuật như: Tim mạch, tiết niệu, gan mật, gây mê hồi sức...

Sáng 19/5 vừa qua, ông P. được đưa vào phòng mổ với sự đồng thuận từ gia đình. Để hạn chế các tổn thương, các bác sĩ áp dụng kỹ thuật mổ tim ít xâm lấn để người bệnh không phải chịu đường mổ lớn (chẻ xương ức), chỉ mở đường mổ nhỏ ở sườn phải. Cùng với đường đâm kim ở tĩnh mạch cổ, tĩnh mạch đùi, các bác sĩ đã thiết lập hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể cho người bệnh. Nhóm các bác sĩ chuyên ngành niệu sau đó bộc lộ tĩnh mạch, động mạch thận trái, các bác sĩ gan mật cô lập hệ thống tĩnh mạch cửa đổ máu về gan để hạn chế máu từ gan đổ vào tĩnh mạch chủ gây mất máu lượng lớn.

Tiếp đến, các bác sĩ mạch máu tiến hành bộc lộ tĩnh mạch chủ dưới, tĩnh mạch thận phải, động mạch thận phải. Khi đã thiết lập được hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể và kíp gây mê (để đảm bảo huyết động học), kíp mạch máu đã mở tĩnh mạch chủ lấy chồi bướu dài hơn 10cm từ nhĩ xuống thận trái. Sau đó, ê-kíp tiết niệu cắt thận trái, khâu tĩnh mạch chủ. “Cuộc phẫu thuật diễn ra khoảng 6 giờ, toàn bộ thời gian chạy tuần hoàn ngoài cơ thể là 60 phút. Thời gian mở nhĩ, mở tĩnh mạch chủ để lấy chồi bướu trong khoảng 20 phút”- BS.Đức cho biết.

Sau phẫu thuật, các bác sĩ đảm bảo huyết động học cho người bệnh, cắt toàn bộ khối bướu, đảm bảo nguyên tắc điều trị của ung thư thận, không để cho khối bướu chạy về tim lấp động mạch phổi;p đồng thời người bệnh không bị mất máu khối lượng lớn. “Đây là cuộc mổ khó khăn, bệnh lý nền phức tạp, nguy cơ tử vong lên tới 90%. Quyết tâm cứu người của các kíp tham gia can thiệp đã thành công. Hậu phẫu 24 giờ đã rút nội khí quản, bệnh nhân tự thở được, các dấu hiệu sinh tồn đều ổn định. Bệnh nhân P. xuất viện vào ngày hậu phẫu thứ 7”- BS.Đức giải thích.

Theo TS-BS.Phạm Phú Phát- Trưởng khoa Niệu A (BV Bình Dân), các trường hợp bướu thận ghi nhận tại BV không hiếm. Hằng năm, BV can thiệp cho cả ngàn trường hợp, từ phẫu thuật bảo tồn thận cho người bệnh có bướu ở giai đoạn sớm, cho đến cắt bướu toàn phần. “Nhưng trường hợp bướu thận có chồi ăn lan phức tạp tiến lên gần tim rất nguy hiểm và ít gặp. Tình huống này đòi hỏi phải phối hợp liên viện và đa chuyên khoa để giải quyết các vấn đề bệnh lý cho người bệnh chỉ trong một cuộc mổ”- BS.Phát cho biết.

Chuyên gia này còn đưa thêm lời khuyên, từng cá nhân trong cộng đồng nên lắng nghe cơ thể. Bởi tất cả cơ quan trong cơ thể khi bắt đầu hoạt động không trơn tru nhu bình thường, đều gửi “thông điệp” hoặc chỉ dấu cảnh báo. Lắng nghe cơ thể giúp phát hiện sớm bất thường, giúp được thăm khám, can thiệp kịp thời.

Thanh Giang