Chính sách nào hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể?

Ngày 19/9, Bộ KH-ĐT phối hợp cùng Tổ chức Liên đoàn HTX Raiffeisen- DGRV (CHLB Đức) tổ chức Hội thảo quốc tế “Luật HTX năm 2023 và những định hướng chính sách hỗ trợ phát triển khu vực kinh tế tập thể, HTX”.

Theo Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Đỗ Thành Trung, phát triển khu vực kinh tế tập thể là chủ trương xuyên suốt và nhận được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Qua 3 lần ban hành, sửa đổi, bổ sung, Luật HTX đã tạo hành lang pháp lý quan trọng phát triển các HTX tại Việt Nam, tiếp cận gần hơn với bản chất, giá trị, nguyên tắc của HTX trên thế giới và bước đầu tác động tích cực đến tổ chức và hoạt động của các HTX.

Thời gian qua, số lượng HTX không ngừng tăng lên, doanh thu và thu nhập của thành viên, NLĐ trong HTX dần được cải thiện, giúp nâng cao đời sống kinh tế hộ thành viên, góp phần thực hiện xóa đói giảm nghèo, ổn định an ninh, chính trị cho xã hội. Tuy nhiên, thực tiễn phát triển khu vực kinh tế tập thể tại Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn, nhất là sự phát triển bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, khiến áp lực cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Bên cạnh đó, còn do tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19 vẫn còn tiềm ẩn; bất ổn chính trị trên thế giới... Các thách thức này đặt ra yêu cầu, đòi hỏi bức thiết đối với khu vực kinh tế tập thể phải thay đổi, phát huy các lợi thế liên kết, cùng nhau hợp tác lại theo mô hình HTX. Qua đó, tăng quy mô, mở rộng và nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng khả năng cạnh tranh, phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

Một trong những kinh nghiệm phát triển HTX của CHLB Đức được bà Nguyễn Thị Tuyết Minh- Giám đốc Liên đoàn HTX CHLB Đức (DGRV) tại Việt Nam nhấn mạnh, việc hỗ trợ HTX ở giai đoạn đầu thành lập đóng vai trò quan trọng để các HTX phát triển. Các chính sách hỗ trợ có thể được hiểu là những quy định cụ thể trong luật và việc áp dụng một cách thống nhất, tạo điều kiện cho các HTX tham gia một cách toàn diện vào nền kinh tế. Ngoài ra, HTX cũng được tham gia vào các chương trình hỗ trợ, trong đó có hỗ trợ tín dụng dành cho các loại hình DN khi đáp ứng các điều kiện của chương trình.

Chia sẻ kinh nghiệm từ quốc gia có điều kiện văn hóa khá tương đồng với Việt Nam và có khu vực HTX phát triển mạnh, bà Jedsadaporn Sathapatyanon- Trưởng ban Hợp tác quốc tế (Cục Phát triển HTX, Bộ Nông nghiệp Thái Lan) cho biết: Giai đoạn 2017-2036, Thái Lan tăng cường sức mạnh, góp phần tháo gỡ những điểm yếu, cản trở sự phát triển nông nghiệp dài hạn. Thái Lan lấy tầm nhìn “bảo vệ cho người nông dân, đảm bảo thịnh vượng cho ngành nông nghiệp và sự phát triển bền vững về tài nguyên nông nghiệp” để phát triển nông nghiệp.

Theo đó, Thái Lan dự kiến sẽ hoàn thành các mục tiêu bằng cách tăng cường sức mạnh của nông dân và củng cố các thể chế. Đồng thời, nâng cao năng suất nông nghiệp và tiêu chuẩn chất lượng nông sản. Nước này cũng nâng cao khả năng cạnh tranh của ngành nông nghiệp thông qua cải tiến và đổi mới công nghệ, quản lý của Nhà nước. "Chính phủ đã hỗ trợ vốn, thiết bị và hạ tầng nhỏ tới 70%, còn HTX đầu tư 30%"- bà Jedsadaporn Sathapatyanon chia sẻ.

Bà Elizabeth Organo Batonan- Cơ quan Phát triển HTX Philippines cũng cho biết, Philippines có các đặc quyền dành cho HTX như miễn thuế, hỗ trợ tài chính và cấp vốn, ưu đãi cung cấp các mặt hàng nông sản do thành viên sản xuất cho các tổ chức Chính phủ. Đây là giải pháp thúc đẩy HTX của nước này phát triển.

Luật HTX 2023 vừa được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/7/2014, gồm 12 Chương 115 Điều, với nhiều điểm mới đáng chú ý như: Bổ sung quy định quỹ chung không chia, quy định về tổng vốn góp của các thành viên liên kết không quá 30% vốn điều lệ HTX, Liên hiệp HTX, quy định giao dịch nội bộ, chế độ kế toán, kiểm toán...

Theo Thứ trưởng Đỗ Thành Trung, hiện Bộ KH-ĐT được giao chủ trì xây dựng 3 trong số 4 văn bản hướng dẫn thi hành Luật HTX 2023, trong đó có Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật HTX. Theo đại diện Bộ KH-ĐT, khi các Nghị định, Thông tư hướng dẫn được ban hành sẽ hỗ trợ các địa phương thực hiện Luật HTX một cách đồng bộ, tạo điều kiện cho khu vực kinh tế tập thể thụ hưởng những chính sách cao nhất của Chính phủ để phát triển tốt hơn nữa.

Thái An