Nợ toàn cầu tiếp tục tăng cao trong thời gian tới

Nợ toàn cầu hiện vẫn cao hơn so với mức trước đại dịch COVID-19 và dự báo sẽ tiếp tục tăng cao hơn nữa trong thời gian tới.

Ông Vitor Gaspar- Giám đốc phụ trách vấn đề tài chính của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết như vậy trước thềm Hội nghị mùa Thu của IMF và Ngân hàng Thế giới (WB) tại thành phố Marrakech của Maroc trong các ngày 9-15/10.

Theo báo cáo Giám sát tài khóa mới được IMF công bố, trong năm 2022, nợ toàn cầu ở mức 235.000 tỷ USD, tương đương 238% GDP toàn cầu.

Nợ tăng cao phản ánh tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại, lãi suất thực tế tăng và ngân sách ngày càng thâm hụt. Theo ông Gaspar, lãi suất cao đã đẩy chi phí cho vay lên cao, và đây là yếu tố chính khiến nợ công tăng cao ở hầu hết các nước, kể cả những nền kinh tế chủ chốt. Vị này cho biết thêm, ở các nền kinh tế tiên tiến, chi phí trả lãi cho các khoản nợ công hiện ở mức 2,4% GDP, so với mức 2,1% của năm 2019. Các nền kinh tế mới nổi cũng chứng kiến xu hướng tương tự khi tỷ lệ này tăng từ 2,1% GDP năm 2019 lên 2,5% GDP trong năm 2023.

Mặc dù vậy, bất chấp rủi ro nợ ở mức cao, IMF dự báo ít có nguy cơ xảy ra làn sóng vỡ nợ toàn cầu "mang tính hệ thống" tác động mạnh đến nhiều quốc gia cùng lúc.

Ngoài ra, báo cáo của IMF cũng xem xét tác động tài chính từ quá trình chuyển đổi từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng sạch. Để triển khai hiệu quả quá trình chuyển đổi đó, ông Gaspar cho rằng các quốc gia cần kết hợp các công cụ chính sách, bao gồm các công cụ định giá carbon cũng như hỗ trợ tài chính cho những nước dễ bị tổn thương do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Trong đó, khu vực tư nhân đóng vai trò quan trọng đối với thành công của chuyển đổi xanh.

Theo khuyến nghị của quan chức IMF, các nước cần thiết lập và triển khai chính sách công theo cách tạo điều kiện thuận lợi để khu vực tư nhân tham gia vào quá trình chuyển đổi xanh thông qua các khoản đầu tư và tài trợ của khu vực này.

Hồi tháng 9, Viện Tài chính Quốc tế (IIF) nêu số nợ toàn cầu đạt mức kỷ lục 307.000 tỷ USD trong quý II/2023 bất chấp lãi suất tăng đã hạn chế hoạt động tín dụng ngân hàng.

Trong báo cáo của mình, IIF cho biết, số nợ toàn cầu tăng 10.000 tỷ USD trong nửa đầu năm 2023 và 100.000 tỷ USD trong một thập niên. Mức tăng mới nhất đã nâng tỷ lệ nợ trên Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu trong quý II lên 336%. Trước năm 2023, tỷ lệ nợ đã giảm trong 7 quý liên tiếp.

Theo IIF, hơn 80% số nợ tăng mới nhất đến từ các nước phát triển, trong đó Mỹ, Nhật Bản, Anh và Pháp có mức tăng lớn nhất. Trong số các thị trường mới nổi, mức tăng lớn nhất đến từ các nền kinh tế như Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil.

Báo cáo của IIF xác định tốc độ tăng trưởng chậm cùng với lạm phát đang đà chậm lại là nguyên nhân khiến tỷ lệ nợ trên GDP tăng lên. Trước đó, theo lý giải của IIF, lạm phát tăng đột ngột là yếu tố chính khiến tỷ lệ nợ giảm mạnh trong hai năm qua.

Ngọc Tuấn