Nâng cao năng lực phòng chống và xử lý vi phạm trong thương mại điện tử

Tại Hội thảo “Nâng cao năng lực phòng chống và xử lý vi phạm trong thương mại điện tử” do Tổng cục QLTT tổ chức sáng nay (15/11), ông Trần Hữu Linh-Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT cho biết, chống hàng giả trên thương mại điện tử (TMĐT) là vấn đề vô cùng quan trọng, cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Đây không chỉ là nhiệm vụ của riêng Bộ Công Thương, mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội, trên hết là của lực lượng QLTT.

Theo ông Trần Hữu Linh, TMĐT- hay kinh doanh hàng hóa online hiện nay đã chi phối rất nhiều trong cuộc sống, đòi hỏi lực lượng chức năng phải kịp thời nắm bắt, có phương pháp kiểm soát phù hợp thực tế. Khoảng 2 năm gần đây, TMĐT trở thành một trong những vấn đề lớn, tác động đến việc kinh doanh trực tiếp tại cửa hàng, cửa hiệu; người mua dần thay đổi thói quen, dẫn đến các cơ sở phải cắt giảm sự hiện diện trên phố để chuyển dịch hình thức kinh doanh.

Số liệu thống kê được ông Linh đưa ra cho thấy, doanh số bán lẻ trên internet năm 2020 tại Việt Nam là 13 tỷ đồng. Đến năm 2022, con số này tăng vọt lên thành 35 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Việt Nam là nước có tỷ lệ dân số mua sắm cao nhất Đông Nam Á. Trong đó, gần một nửa dân số Việt Nam mua sắm online- cao nhất Đông Nam Á, với 49,3 triệu người, tương đương 41% tỷ lệ dân số.

Cũng theo ông Trần Hữu Linh, chống hàng giả trên TMĐT là vấn đề vô cùng quan trọng, cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Đây không chỉ là nhiệm vụ của riêng Bộ Công Thương, mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội, trên hết là của lực lượng QLTT. Tuy nhiên, hiện nay, TMĐT phát triển bùng nổ, đã và đang tạo ra thách thức cho các lực lượng chức năng trong công tác kiểm tra, kiểm soát chất lượng hàng hóa.

“TMĐT có yếu tố online, nên yêu cầu tính nghiệp vụ cực kỳ lớn. Quá trình kiểm soát, xử lý, lực lượng gặp rất nhiều khó khăn bởi tính đặc thù như: Địa điểm mua bán không xác định được, người bán hàng có thể ở bất kỳ đâu; kho hàng, thời điểm giao kết hợp đồng rất khó để xác định và chứng cứ rất dễ thay đổi. Mặt khác, việc thanh toán qua trung gian càng khiến quá trình truy vết gặp khó”- ông Linh chia sẻ.

Đáng chú ý, theo ông Linh, lực lượng QLTT xác định chống hàng giả trên TMĐT sẽ là nhiệm vụ chủ chốt của lực lượng trong vòng 3 đến 5 năm tới. Do đó, để phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả các hành vi vi phạm trên TMĐT, cần phải coi mạng xã hội, các sàn TMĐT là một trận địa, không gian ảo cũng như đời thật để chủ động đấu tranh, kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm.

Bên cạnh đó, cần xây dựng hệ thống quản lý không gian mạng, hệ thống giám sát, cảnh báo nguy cơ, rủi ro cho chuyển đổi số xuyên suốt, thống nhất từ Trung ương tới QLTT các địa phương, để kịp thời xử lý các sự cố, các vụ việc vi phạm. Ngoài ra, đẩy mạnh công tác phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong việc thanh tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động lợi dụng TMĐT để kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Theo Tổng cục QLTT, trong 10 tháng năm 2023, tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới còn diễn biến phức tạp, nhất là đối với các mặt hàng như: Lợn, đường cát, thuốc lá điếu, hàng điện tử đã qua sử dụng... Đặc biệt, trong 10 tháng qua, vấn nạn hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tiếp tục gia tăng; nhiều chủ thể quyền các nhãn hiệu lớn ở Mỹ, Châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản... đã có buổi làm việc, phản ánh và đề xuất với Tổng cục về các phương án hợp tác trong phòng chống, ngăn chặn các hành vi vi phạm.

Ngoài ra, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hiện không bày bán tràn lan như trước đây. Theo đó, sau khi qua được biên giới sẽ tập kết tại các kho hàng nơi hẻo lánh, ít người qua lại hoặc nhà riêng, rồi lợi dụng TMĐT để kinh doanh; hàng hóa được chuyển đến người tiêu dùng thông qua dịch vụ chuyển phát nhanh. "10 tháng năm 2023, lực lượng QLTT cả nước đã kiểm tra 62.338 vụ việc, xử lý 44.554 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách trên 410 tỷ đồng"- ông Linh thông tin thêm.

Hà Thủy