Tăng cường hợp tác để ứng phó với kháng thuốc tại Việt Nam

Ngày 20/11/2023, trong Tuần lễ Thế giới Nâng cao nhận thức về kháng thuốc, Bộ Y tế phối hợp với Bộ NN và PTNT, Bộ TN-MT, Bộ Công Thương và Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Tổ chức FHI 360 và các đối tác tổ chức Hội nghị Triển khai Chiến lược quốc gia về phòng chống kháng thuốc giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết: “Bất chấp những tiến bộ khoa học đã đạt được trong 10 năm qua, kháng thuốc vẫn đang là mối lo ngại ở Việt Nam. Báo cáo gần đây cho thấy từ dữ liệu kháng sinh đồ, xu hướng kháng kháng sinh ngày càng tăng trong thập kỷ qua. Nhiều thách thức vẫn còn tồn tại, bao gồm năng lực hạn chế của các phòng xét nghiệm trong việc tiến hành giám sát và phân tích dữ liệu, kê đơn thuốc kháng sinh không phù hợp và thiếu việc thực thi các quy định về bán thuốc kháng sinh. Điều này đòi hỏi cần có các hành động đa ngành khẩn cấp, phù hợp để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững”.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu

Nhận thức được tầm quan trọng của phòng, chống kháng thuốc, từ năm 2013, Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch Hành động quốc gia về Phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2013-2020. Việt Nam là một trong 6 nước đầu tiên thuộc khu vực châu Á- Thái Bình Dương đã xây dựng và thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống kháng thuốc, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao về những nỗ lực và đóng góp cho công cuộc phòng, chống kháng thuốc chung trên toàn thế giới.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: Trong giai đoạn hiện nay, tình hình kháng thuốc đang có nguy cơ gia tăng, Bộ Y tế nhận thức được cần có một Chiến lược mang tầm quốc gia về phòng, chống kháng thuốc và đã cùng với các Bộ, ngành tham mưu, dự thảo trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược Quốc gia về Phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045 tại Quyết định 1121/QĐ-TTg ngày 25/9/2023.

"Chiến lược Quốc gia về Phòng, chống kháng thuốc là thể hiện nỗ lực của Chính phủ Việt Nam, phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác quốc tế khác nhằm chống lại sự gia tăng của tình trạng kháng thuốc", Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định.

Chia sẻ tại Hội nghị, ông Lương Ngọc Khuê- Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, Cục trưởng Cục Quản lý KCB (Bộ Y tế): Chiến lược Quốc gia về Phòng, chống kháng thuốc đặt ra mục tiêu chung làm chậm sự tiến triển kháng thuốc và ngăn chặn, kiểm soát sự lây lan của các vi sinh vật kháng thuốc, bệnh truyền nhiễm, đồng thời đảm bảo sự sẵn có, liên tục các thuốc kháng vi sinh vật và sử dụng thuốc kháng vi sinh vật hợp lý để điều trị hiệu quả các bệnh truyền nhiễm ở người và động vật, góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe con người và động vật, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước".

Cùng với đó, Chiến lược đưa ra các giải pháp nhằm tăng cường giám sát, thúc đẩy sử dụng kháng sinh có trách nhiệm. Trên cơ sở mục tiêu chung, chiến lược đưa ta 4 mục tiêu cụ thể gồm: Nâng cao nhận thức của các cấp chính quyền địa phương và hiểu biết của nhân viên y tế, thú y và người dân về phòng, chống kháng thuốc; củng cố hệ thống giám sát kháng thuốc để cảnh báo kịp thời về sự xuất hiện, lan truyền, mức độ và xu hướng kháng thuốc của các vi sinh vật; giảm sự lan truyền của vi sinh vật và bệnh truyền nhiễm; sử dụng thuốc kháng vi sinh vật ở người và động vật hợp lý, an toàn và có trách nhiệm.

Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá cao cách tiếp cận của Chính phủ và sự Hưởng ứng trong Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc từ 18-24/11/2023 với chủ đề Cùng nhau ngăn chặn tình trạng kháng thuốc. Chiến lược này là một bước quan trọng hướng tới việc làm chậm sự tiến triển kháng thuốc, vốn là một thực trạng mà WHO đã tuyên bố là một trong 10 mối đe dọa sức khỏe cộng đồng hàng đầu mà nhân loại phải đối mặt. Nỗ lực giải quyết tình trạng kháng thuốc cần sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ: Bộ Y tế, Bộ NN và PTNT, Bộ TN-MT, Bộ Công Thương.

Các đơn vị ký kết thoả thuận về phòng, chống kháng thuốc

Để đạt được tiến bộ, đặc biệt là về sử dụng thuốc kháng sinh hợp lý đòi hỏi nỗ lực thống nhất từ các nhà hoạch định chính sách, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, khu vực tư nhân, nông dân và quan trọng nhất là mỗi người dân ở Việt Nam. Trong công cuộc quan trọng này, WHO và các đối tác khác sẵn sàng hỗ trợ Chính phủ và người dân Việt Nam.

Các chuyên gia khuyến cáo: Người dân chỉ nên dùng thuốc kháng sinh và các loại thuốc chống vi sinh vật khác do nhân viên có chuyên môn và thẩm quyền kê đơn, luôn tuân thủ theo lời khuyên của nhân viên y tế khi sử dụng kháng sinh; không bao giờ dùng chung hoặc sử dụng kháng sinh còn thừa của người khác; ngăn ngừa nhiễm trùng bằng cách rửa tay thường xuyên, chuẩn bị thức ăn hợp vệ sinh, tránh tiếp xúc gần với người bệnh, thực hành tình dục an toàn và tiêm chủng đầy đủ.

Trong khuôn khổ hội nghị, các Bộ và các đối tác phát triển đã ký kết thỏa thuận đa ngành về phòng chống kháng thuốc tại Việt Nam, làm nền tảng cam kết mạnh mẽ cùng chung tay bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe con người, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế- xã hội của đất nước.

Hà Hùng