Ca ghép 2 lá phổi trong dịp Tết Nguyên đán: Thêm kỳ tích cho y học Việt Nam
BV Phổi Trung ương vừa phối hợp với các chuyên gia tim mạch thực hiện thành công ca ghép phổi vào đúng ngày 30 Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024. Theo đó, nữ bệnh nhân 21 tuổi đã được ghép 2 lá phổi từ người cho là nam thanh niên 26 tuổi bị chết não do tai nạn giao thông.
Nữ bệnh nhân 21 tuổi (quê Bắc Kạn) đang là sinh viên của một trường đại học và phải bỏ giữa chừng vì không may mắc bệnh phổi giai đoạn cuối, người bệnh phải thở oxy dài hạn tại nhà, luôn cần người hỗ trợ cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Theo các bác sĩ, bệnh nhân mắc bệnh lý u cơ trơn bạch huyết ở phổi (LAM) hay còn gọi là bệnh phổi đục lỗ, là một bệnh hiếm gặp và thường xảy ra ở phụ nữ trẻ. Bệnh lý này tạo các kén khí trong phổi, lan toả và làm mất chức năng phổi.
Các bác sĩ đang thực hiện ca ghép 2 lá phổi cho nữ bệnh nhân 21 tuổi
Tình trạng người bệnh rất nặng, khả năng tử vong trong vòng vài tháng tới nếu không được ghép phổi. Người bệnh đã được quản lý, theo dõi tại BV Phổi Trung ương từ năm 2020 và chờ ghép phổi từ vài tháng nay, vì 2 lá phổi tổn thương nghiêm trọng, tình trạng suy hô hấp nặng, tiên lượng tử vong cao.
Chiều ngày 8/2/2024 (29 Tết), sau khi nhận được thông tin có phổi hiến từ BV Trung ương Quân đội 108, BV Phổi Trung ương đã kích hoạt khẩn cấp Chương trình ghép phổi và tổ chức hội chẩn lựa chọn người bệnh được nhận tạng ngay trong đêm. BV đã huy động khoảng 80 nhân lực trực tiếp tham gia và nhiều nhân lực khác sẵn sàng điều động, làm việc trực tuyến; đồng thời có sự phối hợp và hỗ trợ từ Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia, BV Trung ương Quân đội 108, BV E, BV Hữu nghị, BV Tim Hà Nội...
Sau khi hội chẩn với các chuyên gia y tế, BV Phổi Trung ương đã quyết định khởi động ca ghép phổi này. Ca phẫu thuật được tiến hành vào ngày 9/2/2024 (30 Tết), kéo dài 12 giờ (từ 10 giờ tới 22 giờ), do TS-BS.Đinh Văn Lượng- Giám đốc BV Phổi Trung ương, cùng các thầy thuốc và chuyên gia BV Phổi Trung ương phối hợp với GS-TS.Lê Ngọc Thành và các thầy thuốc, chuyên gia từ BV E.
Ca ghép thành công tốt đẹp, đã kịp thời cứu mạng nữ bệnh nhân
Ca ghép đã thành công tốt đẹp ở mức cao nhất theo tiêu chuẩn của UCSF (là một trong 9 trung tâm ghép phổi lớn và có uy tín nhất tại Hoa Kỳ). Ca ghép thành công là dấu mốc lớn ghi nhận tiến bộ vượt bậc của các thầy thuốc BV Phổi Trung ương. Đây là kỹ thuật khó nhất trong các kỹ thuật ghép tạng, đòi hỏi sự phối hợp nghiêm ngặt của tất cả các bộ phận; các bác sĩ, chuyên gia phải đánh giá tình trạng phổi của người cho, người nhận rất chặt chẽ; quy trình lấy phổi và ghép phổi phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật cao từ khâu bảo quản, vận chuyển, kiểm soát nhiễm khuẩn, gây mê hồi sức, tim mạch, phẫu thuật lồng ngực, dược, huyết học, miễn dịch, phục hồi chức năng, dinh dưỡng...
Bên cạnh đó, quá trình chăm sóc hậu phẫu cũng là yếu tố quyết định sự sống của người bệnh. Trên thế giới, ghép phổi hầu hết chỉ được thực hiện ở các nước phát triển, bởi kỹ thuật ghép tạng rất khó và chi phí lớn. Tuy nhiên, tại BV Phổi Trung ương, ca ghép này lại được thực hiện thành công trên một người bệnh nghèo…
12 giờ sau mổ, người bệnh đã tỉnh, tự thở những hơi thở đầu tiên của 2 lá phổi mới trong những giọt nước mắt hạnh phúc của cả người bệnh và ê-kíp thực hiện ghép phổi. Ngay trong ngày đầu tiên sau ghép phổi, người bệnh đã phục hồi tốt, các chỉ số hô hấp ổn định.
Trước đó, BV Phổi Trung ương đã phối hợp với nhiều BV khác thực hiện thành công kỹ thuật ghép phổi, trong đó có ca bệnh ghép 2 lá phổi cho người đàn ông 56 tuổi ở Thanh Hoá được đánh giá là thành công toàn diện nhất tại Việt Nam với thời gian sống lâu nhất. Sự thành công của các ca ghép phổi cho thấy, Việt Nam đã tiếp cận và làm chủ được những kỹ thuật đỉnh cao trong lĩnh vực ghép tạng, góp phần quan trọng vào thành tựu kỹ thuật ghép tạng của Việt Nam. Đồng thời, cũng là minh chứng cho sự phát triển vượt bậc của ngành Y tế Việt Nam và là hy vọng cho những bệnh nhân đang mong chờ được “tái sinh”.
Được biết, người hiến tạng là bệnh nhân nam (26 tuổi, An Giang) bị chấn thương sọ não nặng do tai nạn giao thông và được chuyển vào điều trị hồi sức tích cực tại BV Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội). Các y bác sĩ đã nỗ lực tìm cơ hội sống cho bệnh nhân nhưng may mắn đã không đến với người này. Sau 3 ngày điều trị, bệnh nhân được chẩn đoán chết não. Sau khi nhận được thông tin về tình trạng của bệnh nhân và với tấm lòng thiện nguyện, nhân đạo, gia đình bệnh nhân đã đồng ý hiến mô, tạng để cứu sống nhiều bệnh nhân hiểm nghèo khác.
Ngay sau đó, BV Trung ương Quân đội 108 đã huy động hơn 150 bác sĩ, điều dưỡng, chuyên gia tổ chức lấy, ghép và điều phối 8 mô, tạng. 5 ca ghép tạng được thực hiện ngay sau khi lấy mô, tạng (ghép tim, ghép gan, ghép thận, ghép tụy-thận, ghép 2 cánh tay). BV cũng phối hợp với Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia điều phối 2 lá phổi cho BV Phổi Trung ương.
Thái An