Bản làng “hòa lưới” an sinh

Với mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội cho người dân, nhất là bà con các DTTS ở vùng cao, BHXH huyện Đà Bắc (Hòa Bình) đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, nhằm thúc đẩy người dân hòa nhập lưới an sinh.

Thời gian gần đây, câu khẩu hiệu “Sống có người lo- có lương hưu, ốm có người chữa- có thẻ BHYT, mất có người đưa- chế độ tử tuất, BHXH tích luỹ khi trẻ, an hưởng tuổi già” đã trở nên quen thuộc, hiện diện khắp các bản làng của xã Mường Chiềng (huyện Đà Bắc) và được bà con tích cực hưởng ứng. Chia sẻ về điều này, anh Hà Văn Cốt- nhân viên thu BHXH, BHYT xã Mường Chiềng cho biết: “Mấy năm trước, cả xã chỉ có vài người tham gia BHXH tự nguyện. Tuy nhiên, với sự nỗ lực của các cấp chính quyền, đoàn thể đã giúp nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, nên đến nay toàn xã đã có 139 người tham gia BHXH tự nguyện”.

Tuyên truyền BHXH tự nguyện tại Nhà Văn hóa cộng đồng bản Chum Nưa

Cũng theo anh Hà Văn Cốt, trước đây, nhiều người không hiểu rõ về chính sách BHXH, mà chỉ biết đến chính sách BHYT, bởi đa số bà con là người DTTS thuộc nhóm đối tượng được Nhà nước cấp thẻ BHYT miễn phí. Sau khi được tuyên truyền, đối thoại trực tiếp, họ đã dần hiểu rõ hơn về tính ưu việt của chính sách BHXH tự nguyện. “Theo tôi, điều quan trọng không hẳn là về kinh tế, mà để mọi người hiểu được rõ những lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện như thấy được khi về già có lương hưu để tự chủ tài chính, giảm bớt gánh nặng cho con cháu”- anh Cốt chia sẻ.

Anh Hà Văn Cốt cho biết thêm, để công tác tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện được hiệu quả, các cấp ủy, chính quyền trên địa bàn đã đề ra phương châm “đến từng nhà, gặp từng người” để tư vấn, vận động bà con tham gia. Như bản thân anh Cốt còn tận dụng lợi thế của mạng xã hội để tư vấn, tuyên truyền, lan tỏa chính sách đến những người thân quen. Bên cạnh đó, sau khi thu tiền của khách hàng, anh đều viết ngay biên lai, rồi chụp gửi vào Zalo của người tham gia, để bà con tin tưởng, nhất là các thông tin được công khai, rõ ràng, minh bạch.

Trao sổ BHXH tự nguyện cho người dân tại trụ sở UBND xã Mường Chiềng

Điều mà anh Cốt tâm đắc, đó là khi người dân đã hiểu, đã tin thì họ rất tích cực tham gia. Đặc biệt, nhiều hộ gia đình mặc dù còn gặp khó khăn về kinh tế, nhưng nhận thấy chính sách BHXH tự nguyện rất thiết thực, là chỗ dựa ổn định khi về già, khi không còn sức khỏe để đi làm nương rẫy được nữa… nên rất tích cực và chủ động đăng ký tham gia. Trong đó, phải kể đến như gia đình anh Xa Văn Nhung, chị Xa Thị Tuyết (xóm Chiềng Cang); hay như gia đình anh Vì Văn Chệ, chị Sa Thị Thêu (xóm Nà Mười).

Theo BHXH huyện Đà Bắc, năm 2018, toàn huyện chỉ có 94 người tham gia BHXH tự nguyện. Từ đó đến nay, sau 5 năm miệt mài đưa chính sách lên non, BHXH huyện cùng các cấp, các ngành liên quan đã vận động được gần 867 người tham gia. Để có được thành quả này, những năm qua, tập thể CBVC của BHXH huyện phải ngày ngày cần mẫn, quyết tâm vượt khó, nhất là nỗ lực học tiếng dân tộc, tìm hiểu kỹ phong tục tập quán của từng vùng, từng dân tộc, từ đó chủ động tiếp cận để tuyên truyền, vận động bà con tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình.

BHXH huyện Đà Bắc cũng đặc biệt chú trọng kiện toàn tổ chức dịch vụ thu đến từng xã, từng bản làng. Cùng với đó, công tác truyền thông được đổi mới theo hướng linh hoạt, phù hợp với đặc điểm dân trí từng vùng, từng dân tộc. Đặc biệt, do địa hình đồi núi gập ghềnh, chia cắt, giao thông đi lại khó khăn, nên để đưa chính sách an sinh đến được với từng bản làng, các cán bộ truyền thông của BHXH huyện và nhân viên tổ chức dịch vụ thu thường xuyên phải đi bộ nhiều cây số trên những con đường mòn, đèo dốc cheo leo hiểm trở, thậm chí có khi phải đi bộ nửa ngày mới tới được nhà của bà con.

Xác định rõ những trở ngại, khó khăn cũng như thấu hiểu cuộc sống của bà con, các cán bộ BHXH huyện Đà Bắc lại càng thêm quyết tâm lan tỏa chính sách an sinh tới mọi người dân. Bên cạnh đó, BHXH huyện còn chủ động phối hợp với chính quyền các địa phương tổ chức hội nghị tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình với thời gian, địa điểm linh hoạt và được tuyên truyền bằng 2 thứ tiếng (tiếng Việt và tiếng bản địa). Đáng chú ý, BHXH huyện xác định rõ vai trò đặc biệt quan trọng của các già làng, những người chức sắc trong dòng họ; các trưởng thôn, trưởng bản. Từ đó, chủ động phối hợp với chính quyền địa phương phát huy hiệu quả vai trò của người trong công tác tuyên truyền, vận động, giải thích cho người dân, con, cháu hiểu rõ lợi ích khi gia nhập lưới an sinh. Từng CBVC của BHXH huyện cũng tăng cường thực hiện đa dạng các giải pháp, nhất là tích cực đi cơ sở để tuyên truyền, vận động bà con tham gia lưới an sinh.

Chị Nguyễn Mai Quỳnh- cán bộ BHXH huyện Đà Bắc tuyên truyền tại xóm Rãnh (xã Toàn Sơn)

Gần 20 năm gắn bó với sự nghiệp an sinh, chị Nguyễn Mai Quỳnh- cán bộ BHXH huyện Đà Bắc cùng các đồng nghiệp thường xuyên lên các bản làng để tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT. “Với đặc thù của một huyện vùng cao như Đà Bắc, khó khăn lớn nhất không phải khoảng cách địa lý, mà là thuyết phục được đồng bào vào lưới an sinh. Hơn 90% dân số Đà Bắc là người DTTS, hầu hết bà con có nhận thức, hiểu biết về pháp luật, chính sách BHXH, BHYT còn hạn chế, lại bất đồng về ngôn ngữ, nên tôi phải cố gắng, nỗ lực học nói được tiếng dân tộc bản địa để có thể thuyết phục được mọi người tham gia”- chị Quỳnh tâm sự.

Theo lời chị Quỳnh, mỗi khi đi tuyên truyền, chị thường dùng những hình ảnh minh họa, gần gũi để người dân dễ hiểu, dễ nhớ. Bởi, đa số đồng bào vẫn còn xa lạ với chính sách BHXH, BHYT, họ nghĩ lương hưu chỉ dành cho cán bộ. Chỉ khi được tư vấn, họ mới hiểu chính sách BHXH tự nguyện dành cho cả những người làm nương rẫy như mình, nhất là sau khi hết tuổi lao động có lương hưu, được cấp thẻ BHYT miễn phí, lại được Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng. “Thông qua công tác tuyên truyền làm thay đổi nhận thức, hành động của người dân, để họ chủ động tham gia. Đặc biệt, phải rất kiên trì, vì có những người phải khéo léo vận động rất nhiểu lần mới hiểu và tham gia”- chị Quỳnh chia sẻ thêm.

Trên địa bàn huyện vùng cao Đà Bắc, người dân chủ yếu là đồng bào DTTS, đời sống còn nhiều khó khăn, nên công tác mở rộng lưới an sinh đến từng bản làng luôn là bài toán khó đối với BHXH huyện. Để tiếp tục phát triển người tham gia, thời gian tới, BHXH huyện Đà Bắc sẽ đẩy mạnh tuyên truyền để bà con nắm vững và tin tưởng vào chính sách ưu việt của Đảng và Nhà nước, góp phần lan tỏa và đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.

Phan Thanh Quế