Thực hiện chính sách BHXH tự nguyện ở Quảng Nam: Sức lan tỏa từ Nghị quyết 41

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19, tỉnh Quảng Nam cũng không ngoại lệ, khi đối mặt muôn vàn khó khăn. Thời điểm này, hầu hết DN phải hoạt động cầm chừng, thậm chí phải cắt giảm lao động, khiến cuộc sống của người dân, NLĐ bị ảnh hưởng nặng nề. Nhận thấy đây là lúc người dân cần được chính quyền “ra tay” hỗ trợ đảm bảo ổn định cuộc sống, nhất là đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn, ngày 8/12/2021, HĐND tỉnh Quảng Nam đã ban hành Nghị quyết số 41/2021/NQ-HĐND quy định chính sách hỗ trợ mức đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2022-2025.

Theo nghị quyết này, người có hộ khẩu thường trú trên địa bàn tỉnh Quảng Nam tham gia BHXH tự nguyện, ngoài tỷ lệ phần trăm được NSNN hỗ trợ theo Nghị định số 134/2015/NĐ-CP của Chính phủ, còn được ngân sách tỉnh hỗ trợ thêm tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP của Chính phủ.

Cụ thể, hỗ trợ tăng thêm 10% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo và hộ cận nghèo (nâng tỷ lệ hỗ trợ lên 40% đối với hộ nghèo và 35% đối với hộ cận nghèo); hỗ trợ tăng thêm 5% đối với đối tượng khác (nâng tỷ lệ hỗ trợ lên thành 15%). Thời gian hỗ trợ theo thời gian thực tế tham gia BHXH tự nguyện của từng đối tượng, từ ngày 1/1/2022 đến ngày 31/12/2025. Theo dự tính của HĐND tỉnh Quảng Nam, tổng kinh phí do ngân sách tỉnh hỗ trợ cho các nhóm đối tượng tham gia BHXH tự nguyện khoảng 37,2 tỷ đồng, trong đó riêng nhóm người thuộc hộ nghèo và hộ cận nghèo được hỗ trợ 5,5 tỷ đồng.

Khi Nghị quyết này được ban hành, rất nhiều người dân trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đều tỏ ra rất vui mừng, vì có cơ hội được tham gia BHXH tự nguyện để sau này có lương hưu và được cấp thẻ BHYT miễn phí. Chia sẻ với chúng tôi, chị Lê Thị Tình (xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước) cho biết: “Ngân sách tỉnh hỗ trợ hộ cận nghèo tới 35% thực sự là cơ hội để những người như tôi có động lực tích góp tham gia BHXH, sau này về già có chỗ dựa về tài chính và có thẻ BHYT phòng khi ốm đau, bệnh tật”.

Đánh giá về hiệu ứng và ý nghĩa của Nghị quyết số 41/2021/NQ-HĐND, ông Nguyễn Thanh Danh- Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Nam cho biết: “Những năm gần đây là thời điểm hết sức khó khăn đối với cuộc sống người dân, nên công tác phát triển BHXH tưởng chừng bị chững lại. Thế nhưng, Nghị quyết số 41/2021/NQ-HĐND đã ra đời đúng và trúng thời điểm, hỗ trợ kịp thời cho người dân và NLĐ. Vì vậy, năm 2023, toàn tỉnh Quảng Nam có 27.520 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 103,54% so với kế hoạch được giao”.

Bà Đỗ Thị Bích Hoa- Trưởng phòng Truyền thông (BHXH tỉnh Quảng Nam) cũng cho biết, ngay sau khi Nghị quyết số 41/2021/NQ-HĐND được ban hành, BHXH tỉnh Quảng Nam nhận thấy đây là cơ hội đem chính sách BHXH tự nguyện đến với người dân, giúp người dân có chỗ dựa tài chính khi về già, nên ngoài việc tuyên truyền qua các phương tiện truyền thông, mạng xã hội… BHXH tỉnh còn chủ động tổ chức gặp gỡ trực tiếp người dân, NLĐ để chia sẻ, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của bà con, coi đây là kênh tuyên truyền cần chú trọng thực hiện.

“Có gặp gỡ trực tiếp, chúng tôi mới thấu hiểu được những khó khăn, vướng mắc của người dân, NLĐ vì sao lại chưa tham gia BHXH tự nguyện. Từ đó, có cách tư vấn, giúp người dân lựa chọn hình thức tham gia BHXH tự nguyện phù hợp với hoàn cảnh của mình. Qua đó, công tác tuyên truyền đạt được hiệu quả tích cực, người dân ngày càng tin tưởng vào chính sách BHXH tự nguyện hơn”- bà Hoa chia sẻ. Cũng theo bà Hoa, do nhận thức được tầm quan trọng của công tác tuyên truyền, nên Phòng Truyền thông thường tranh thủ cả những ngày nghỉ (thứ Bảy, Chủ nhật) để tổ chức các hội nghị hoặc trực tiếp đến từng nhà người dân để tuyên truyền, vận động tham gia BHXH tự nguyện.

Tham dự buổi tuyên truyền tại Khối phố 4 và Khối phố 5 (phường An Xuân, TP.Tam Kỳ), chúng tôi mới thấy hết được sự nhiệt huyết của đội ngũ CBVC BHXH tỉnh Quảng Nam trong việc lan tỏa chính sách an sinh xã hội tới người dân. Để công tác tuyên truyền đạt hiệu quả cao, mỗi hội nghị, BHXH tỉnh Quảng Nam mời khoảng 30 lao động tự do tham dự. Tuy nhiên, thực tế hội nghị nào cũng có số người tham dự vượt so với dự kiến- qua đó cho thấy người dân rất quan tâm đến chính sách của Đảng và Nhà nước.

Tại Nhà Văn hóa Khối phố 4, dù 14 giờ hội nghị mới bắt đầu, nhưng từ 13 giờ đã có hàng chục người dân tới dự. Có mặt tại hội nghị từ rất sớm, chị Đoàn Thị Liên (sinh năm 1972) cho biết: “Tôi có nghe nói về chính sách BHXH tự nguyện rồi, nếu tham gia thì sau này sẽ có lương hưu. Tuy nhiên, do công việc bận rộn suốt ngày, nên tôi hôm nay tôi mới tranh thủ thời gian đến để tìm hiểu và tham gia BHXH tự nguyện”.

Tương tự, tại Khối phố 5, dù 19 giờ 30 phút, hội nghị mới diễn ra, nhưng từ 19 giờ, hội trường Nhà Văn hóa của Khối phố đã chật kín người. Trước hội nghị, tài liệu được phát tới từng người dân để nghiên cứu trước, sau đó đại diện cơ quan BHXH sẽ giải thích chi tiết những điểm mới của chính sách, nhất là về chính sách hỗ trợ thêm kinh phí cho người tham gia BHXH tự nguyện của Trung ương và của tỉnh.

Anh Lê Văn Bình- là lái xe ôm cho biết: “Sau khi đọc tài liệu tuyên truyền về BHXH tự nguyện, tôi rất tâm đắc, vì sau này không còn sức lao động nhưng vẫn có lương hưu và có thẻ BHYT để đi KCB. Như thế này, thì nhất định tôi sẽ tích góp để tham gia BHXH tự nguyện, trước mắt là cho bản thân, rồi đến vợ và người thân”. Ngay sau hội nghị, anh Bình đã quyết định đăng ký tham gia BHXH tự nguyện và đóng luôn một lần cho 5 năm, với số tiền gần 11 triệu đồng (sau khi đã trừ đi số tiền do NSNN và ngân sách tỉnh hỗ trợ).

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thanh Dũng- Phó Trưởng phòng Truyền thông (BHXH tỉnh Quảng Nam) cho biết: “Chúng tôi luôn hiểu công việc đặc thù của bà con làm nghề lao động tự do. Họ phải thức khuya dậy sớm, trong khi lại rất muốn tìm hiểu chính sách BHXH tự nguyện nhưng không có thời gian. Do đó, BHXH tỉnh đã quyết định tổ chức hội nghị tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện vào ngày nghỉ để người dân, NLĐ có điều kiện tham dự. Chúng tôi cảm thấy rất vui, bởi hôm nay dù trời mưa gió, nhưng bà con đến rất sớm và vượt số lượng so với giấy mời. Điều này chứng tỏ bà con nơi đây rất mong muốn được tìm hiểu chính sách BHXH tự nguyện”.

Chỉ cần chút cố gắng và tiết kiệm chi tiêu, việc có lương hưu sẽ trong tầm tay của tất cả mọi người- đó là chia sẻ của rất nhiều lao động tự do ở Quảng Nam. Nhận quyết định hưởng lương hưu từ BHXH huyện Phú Ninh, ông Võ Đức Luật (sinh năm 1965) phấn chấn cho biết: “Tôi và người thân trước đó đã từng cân nhắc lợi ích giữa việc rút BHXH một lần và đóng tiếp BHXH tự nguyện để được nhận lương hưu. Cuối cùng, với suy nghĩ “sau này già mình sẽ sống như thế nào”, nên tôi quyết định tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện và đóng một lần cho 10 năm còn thiếu để đủ điều kiện nhận lương hưu ngay”. Cũng theo ông Luật, việc ông có lương hưu hằng tháng sẽ giúp con cái an tâm làm việc, đỡ phải lo lắng cho cha mẹ.

Tương tự, bà Ung Thị Tỉnh (sinh năm 1965, trú tại TP.Tam Kỳ) đã có thời gian đóng BHXH bắt buộc 11 năm 10 tháng (từ tháng 11/2010 đến nay). Do công ty gặp khó khăn bởi đại dịch Covid-19, nên bà Tỉnh thuộc diện bị cắt giảm lao động và đã làm hồ sơ đề nghị rút BHXH một lần. “Khi được cán bộ BHXH tỉnh Quảng Nam tư vấn, nhất là về việc được ngân sách hỗ trợ thêm theo Nghị quyết số 41/2021/NQ-HĐND, tôi quyết định tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện. Sau thời gian bền bỉ tham gia, nay được cầm quyết định hưởng lương, tôi rất vui và yên tâm có khoản thu nhập ổn định để chi tiêu, cũng như có thẻ BHYT để đi KCB”- bà Tỉnh chia sẻ.

Bà Trần Thị Mai (sinh năm 1964, huyện Tây Giang) cũng là một trong những trường hợp như trên. Cầm quyết định hưởng lương hưu trên tay, bà Mai tâm sự: “Chính sách BHXH tự nguyện với phương thức đóng linh hoạt đã tạo điều kiện cho những người như tôi tham gia để được hưởng lương hưu hằng tháng. Đây là việc làm thiết thực, thể hiện tính nhân văn của chính sách BHXH, nên tôi quyết định đăng ký tham gia BHXH tự nguyện”.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thanh Danh- Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Nam cho biết, BHXH tỉnh Quảng Nam đang chi trả lương hưu và các chế độ BHXH hằng tháng cho trên 24.500 người (với số tiền trên 150 tỷ đồng). Trong đó có gần 22.000 người đang hưởng chế độ hưu trí (với số tiền trên 147 tỷ đồng). “Dẫu biết việc có thu nhập để tham gia BHXH tự nguyện rất khó khăn với nhiều người, nhưng nếu hiểu rõ giá trị của lương hưu cũng như về việc được NSNN hỗ trợ một phần mức đóng, chắc chắn người dân sẽ khắc phục được khó khăn để tham gia BHXH tự nguyện. Chúng tôi luôn hy vọng ai cũng được hưởng trái ngọt khi tham gia BHXH tự nguyện, để tạo ra cuộc sống an sinh khi về già”- ông Danh chia sẻ thêm.

Thực hiện: Lê Văn

Trình bày: Hà Hùng