Nên giao cơ quan quản lý nhà nước giải quyết khiếu nại, tố cáo hành vi BHXH

Tham gia thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), ĐB Lã Thanh Tân (Hải Phòng) đề nghị không giao việc giải quyết khiếu nại với hành vi BHXH cho cơ quan BHXH; đồng thời chọn phương án 1 về hưởng BHXH một lần để đảm bảo an sinh tuổi già cho NLĐ.

Cụ thể, về hưởng BHXH một lần, ĐB Lã Thanh Tân chọn phương án 1 để đảm bảo an sinh tuổi già cho NLĐ, hạn chế phát sinh phức tạp trong tổ chức thực hiện. Đồng thời, đề nghị cần có định hướng truyền thông để hướng đến có chế độ an sinh bền vững cho NLĐ khi ốm đau, TNLĐ-BNN, BHYT, lương hưu khi về già. Song song với đó, nghiên cứu để có chính sách hỗ trợ tín dụng với lãi suất ưu đãi với NLĐ mất việc làm, bệnh tật… để vượt qua khó khăn trước mắt.

ĐB Lã Thanh Tân cũng đề nghị giao Chính phủ hướng dẫn việc xác định về thời hạn 12 tháng không tham gia BHXH để đủ điều kiện hưởng BHXH một lần trong trường hợp cơ quan BHXH đã ban hành quyết định hưởng, sau đó NLĐ mới giao kết HĐLĐ và đóng BHXH cả tháng đó để xác định rõ ranh giới giữa vi phạm và không vi phạm, điều kiện hưởng 12 tháng không tham gia BHXH khi hưởng BHXH một lần.

Liên quan đến Điều 41 về cơ chế đặc thù để bảo vệ NLĐ trong trường hợp người SDLĐ không còn khả năng đóng BHXH cho NLĐ, ĐB Tân đề nghị bỏ cụm từ “do cưỡng chế về quản lý thuế” ở Khoản 1, vì còn có cơ quan khác như cơ quan đăng ký kinh doanh có quyền thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh đối với người SDLĐ vi phạm pháp luật. Bỏ đối tượng DN đang làm thủ tục giải thể, vì theo Khoản 2, Điều 207 Luật DN, thì DN chỉ được giải thể khi bảo đảm thanh toán hết các khoản nợ, nghĩa vụ tài sản khác và không trong quá trình giải quyết tranh chấp tại tòa án hoặc trọng tài…

Liên quan đến khiếu nại và giải quyết khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định hành vi về BHXH của cơ quan BHXH, ĐB Lã Thanh Tân đề nghị tiếp tục kế thừa quy định về trình tự giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành vi BHXH tại Khoản 2, Khoản 3, Điều 119 của Luật BHXH hiện hành đối với những vụ việc có liên quan đến việc tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH trước năm 1995 và giao cơ quan quản lý nhà nước về lao động giải quyết khiếu nại lần hai. Như vậy, sẽ thống nhất với quy định về trách nhiệm của UBND các cấp quy định tại Điểm d, Khoản 2, Điều 139 của Dự thảo.

“Nếu giao thẩm quyền cho BHXH Việt Nam giải quyết khiếu nại lần hai đối với vụ việc Giám đốc BHXH cấp tỉnh đã giải quyết khiếu nại lần đầu, sẽ phát sinh nhiều vướng mắc trong thực tiễn. Bởi BHXH Việt Nam không quản lý các cơ quan ban, ngành ở địa phương, nên sẽ khó khăn trong việc phối hợp giải quyết khiếu nại, đặc biệt trong trường hợp có sai sót của người SDLĐ của cơ quan, ban ngành liên quan ở địa phương, thì cơ quan BHXH không có đủ thẩm quyền để kết luận giải quyết”- ĐB Tân phân tích.

Mặt khác, tại Khoản 2 Điều 132, ĐB Tân đề nghị bỏ cụm từ “trên cơ sở tham mưu của cơ quan BHXH cấp tỉnh”. Trên thực tế, tùy tính chất, nội dung của từng vụ việc, cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố cáo là UBND cấp tỉnh có thể căn cứ nguyên nhân phát sinh vụ việc như: Tiền lương, chức danh nghề nghiệp, năm sinh, thời gian công tác, khen thưởng, kỷ luật… và chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị chuyên môn giúp việc, cơ quan, đơn vị có liên quan ở địa phương (Sở LĐ-TB&XH, Sở Tư pháp, Sở Nội vụ, Thanh tra tỉnh…) để giao chủ trì tham mưu, đề xuất, đồng thời đảm bảo tính khách quan, minh bạch trong giải quyết tố cáo.

Nguyệt Hà