Thuốc kháng sinh phối hợp Amoxicillin và Clavulanate

Các thuốc loại kháng sinh kết hợp đồng thời chứa Amoxicillin và Acid Clavulanic có tác dụng tốt hơn so với dùng Amoxicillin độc lập. Các trường hợp viêm mũi họng nặng, kéo dài và có nguy cơ biến chứng cao, bác sĩ sẽ ưu tiên chỉ định Augmentin hơn là Amoxicillin.

Amoxicillin là loại kháng sinh thuộc nhóm beta-lactam, cùng họ với Penicillin, hiện rất thông dụng trong điều trị viêm mũi họng hay các bệnh nhiễm khuẩn khác. Thuốc có tác dụng tốt và cũng có mùi vị dễ uống, dễ hấp thu và ít có tác dụng phụ. Chính vì thế, thuốc được dùng khá phổ biến, nhiều khi đã bị lạm dụng hoặc dùng không đủ liều quy định, nên phổ kháng khuẩn bị hạn chế và vi khuẩn có xu hướng đề kháng với Amoxicillin ngày càng cao.

Hiện nay, việc dùng một loại thuốc kết hợp 2 chất bao gồm kháng sinh Amoxicillin với một chất kháng beta-lactamase để nâng cao tác dụng và chống đề kháng thuốc rất hay được các thầy thuốc chọn lựa để điều trị nhiễm khuẩn hơn là dùng đơn độc một mình Amoxicillin.

Một số sản phẩm thương mại đầu tiên của dạng phối hợp này hiện nay đã hết quyền bảo hộ biệt dược, nên trên thị trường có rất nhiều thuốc generic với công thức tương tự và giá thành thấp hơn, nên các thầy thuốc có nhiều sự lựa chọn sản phẩm phù hợp với kinh tế của người bệnh.

Người dùng thuốc cần lưu ý cách đặt tên và ghi hàm lượng có thể rất khác nhau như sản phẩm Bilclamos Bid 1000mg chứa 875mg Amoxicillin và 125mg Acid Clavulanic; hoặc như thuốc Klamentin 875/125 có thành phần chính là Amoxicillin (dưới dạng Amoxicilin Trihydrat) 875mg và Acid Clavulanic (dưới dạng kali Clavulanat) 125mg. Thực tế tại các hiệu thuốc, dạng bào chế phối hợp 2 chất theo công thức này còn có khá nhiều tên thương mại khác nữa, nhưng công dụng và cách sử dụng đều như nhau.

Augmentin là sản phẩm đầu tiên của GSK có thành phần hoạt chất là kết hợp của Amoxicillin và Clavulanate, là thuốc kháng sinh phổ rộng thuộc nhóm Penicillin. Amoxicillin (dưới dạng Amoxicillin Trihydrate) có tác dụng chống lại vi khuẩn gây bệnh, còn Clavulanate (dưới dạng Clavulanate Kali) đóng vai trò là chất ức chế beta-lactamase, giúp chống lại các chủng vi khuẩn có khả năng đề kháng nhóm Penicillin.

Thuốc Augmentin được chỉ định trong trường hợp cần điều trị ngắn hạn các loại nhiễm khuẩn gây ra, bởi chủng vi khuẩn nhạy cảm với tác dụng của Amoxicillin/Clavulanate đối với các vị trí như ở đường hô hấp trên (tai- mũi- họng) như viêm amidan tái phát, viêm xoang, viêm tai giữa. Đối với nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới, bao gồm đợt cấp của viêm phế quản mạn tính, viêm phổi thùy và viêm phế quản phổi, thuốc này cũng rất hay được sử dụng như là sự lựa chọn đầu tiên.

Hơn thế nữa, đối với nhiễm khuẩn tiết niệu- sinh dục, chẳng hạn như viêm bàng quang, viêm niệu đạo, viêm cầu thận- bể thận, nhiễm khuẩn sinh dục nữ và bệnh lậu gây ra do vi khuẩn Neisseria Gonorrhoeae, phối hợp của dạng bào chế Augmentin cả dạng tiêm và dạng uống đều có thể được lựa chọn.

Ngoài ra, đối với nhiễm khuẩn da và mô mềm, nhiễm khuẩn xương và khớp, chẳng hạn như viêm tủy xương, thường phải điều trị trong thời gian dài. Các loại nhiễm khuẩn khác, như nhiễm khuẩn sau nạo thai, sảy thai, nhiễm khuẩn trong ổ bụng, sử dụng Augmentin cũng đều mang lại hiệu quả điều trị rất tốt.

Liều dùng của thuốc kháng sinh dạng phối hợp 2 hoạt chất như Augmentin sẽ khác nhau tùy thuộc vào tuổi tác, cân nặng, tình trạng bệnh và khả năng đáp ứng điều trị của bệnh nhân. Tuy nhiên, sau khi dùng một liều Augmentin, thì liều thứ hai trong ngày nên cách liều thứ nhất từ 8 giờ đến 12 giờ. Để tối đa hóa hiệu quả điều trị, nên dùng thuốc kháng sinh Augmentin vào những khoảng thời gian cách đều nhau và cùng một thời điểm mỗi ngày.

Bệnh nhân cần phải tuân thủ liều được kê trong suốt quá trình điều trị và phải dùng thuốc đủ số ngày quy định, vì việc ngừng thuốc quá sớm có thể làm mất đi tác dụng của thuốc, khiến cho vi khuẩn tiếp tục phát triển, dẫn đến nhiễm trùng tái phát và gây vi khuẩn nhờn thuốc.

Vì vậy, sản phẩm kháng sinh này thường đóng gói quy cách hộp có 14 viên (2 vỉ, mỗi vỉ 7 viên để dùng cho 7 ngày, mỗi ngày 2 viên chia làm 2 lần). Đây là liều khuyến cáo cho người lớn và trẻ em trên 12 tuổi. Nếu có dấu hiệu dị ứng với Augmentin, bệnh nhân cần ngừng dùng thuốc, tái khám và trình bày rõ với bác sĩ để được đổi sang một thuốc khác phù hợp hơn, tránh những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra.

Các thuốc loại kháng sinh kết hợp đồng thời chứa Amoxicillin và Acid Clavulanic có tác dụng tốt hơn so với dùng Amoxicillin độc lập. Các trường hợp viêm mũi họng nặng, kéo dài và có nguy cơ biến chứng cao, bác sĩ sẽ ưu tiên chỉ định Augmentin hơn là Amoxicillin. Tuy nhiên, với công thức bào chế dạng viên hàm lượng 1 gam, bao gồm 875 gam kháng sinh Amoxicillin và 125 gam muối Natri của Acid Clavulanic, đây là dạng viên thuốc lớn gây khó nuốt. Bệnh nhân cần uống thuốc với nhiều nước, một cốc khoãng 200ml để đảm bảo an toàn nuốt thuốc. Dạng bào chế này cũng gây khó chịu cho bụng và hệ tiêu hóa nhiều hơn so với sử dụng đơn độc mình Amoxicillin.

ThS.Lê Quốc Thịnh