Vượt khó để phát triển BHYT

Trong hành trình xây dựng hệ thống an sinh xã hội toàn diện, việc phát triển BHYT ở vùng sâu, vùng xa luôn là một thách thức lớn. Khó khăn không chỉ nằm ở những rào cản về địa lý mà còn là nhận thức của người dân về BHYT chưa thực sự đầy đủ. Nhiều gia đình, vì những áp lực kinh tế hoặc do chưa hiểu hết giá trị của tấm thẻ BHYT, vẫn lưỡng lự khi tham gia.

Thêm vào đó, việc triển khai chính sách BHYT tại các khu vực này còn gặp khó khăn bởi sự biến động liên tục của các tiêu chí xác định vùng đặc biệt khó khăn, khiến nhiều hộ gia đình không còn được hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước. Những thay đổi này tuy cần thiết để phù hợp với sự phát triển chung, nhưng vô tình tạo ra khoảng trống trong quá trình vận động và duy trì tỷ lệ tham gia BHYT.

Vượt qua những thách thức đó, nhiều địa phương đã nỗ lực tìm kiếm các giải pháp, linh hoạt trong cách triển khai nhằm đảm bảo rằng người dân, dù ở đâu, vẫn có thể tiếp cận với các dịch vụ y tế cần thiết. Một trong những điển hình đáng chú ý chính là huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.

Huyện Vân Hồ, với đặc thù là một trong những huyện miền núi khó khăn của tỉnh Sơn La, đã và đang đối mặt với bài toán không nhỏ về phát triển BHYT. Năm 2024, BHXH huyện được giao chỉ tiêu tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 97,07% dân số, và đến nay đã đạt 95,48%. Đây là một con số ấn tượng, phản ánh sự nỗ lực không ngừng nghỉ của chính quyền địa phương và cơ quan BHXH huyện trong việc triển khai chính sách BHYT.

Trong 9 tháng đầu năm, BHXH huyện Vân Hồ đã giám định chi phí KCB BHYT cho 69.808 lượt người, với tổng chi phí lên đến 65,75 tỷ đồng. Một số trường hợp được hỗ trợ viện phí lớn đã minh chứng rõ rệt cho vai trò không thể thay thế của BHYT, như trường hợp ông Lường Văn Kiên (bản Suối Liếm, xã Tô Múa) được thanh toán 60,3 triệu đồng; ông Hà Văn Ước (bản To Ngùi, xã Quang Minh) với 55,9 triệu đồng; hay bà Vì Thị Dương (bản Chiềng Nưa, xã Xuân Nha) với 55,6 triệu đồng.

Theo bà Bùi Thị Đào- Giám đốc BHXH huyện Vân Hồ, BHXH huyện đã chủ động tham mưu UBND huyện giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT tới từng xã, đồng thời huy động xã hội hóa để hỗ trợ mua thẻ BHYT cho các hộ khó khăn và học sinh. Bên cạnh đó, hệ thống tổ chức dịch vụ thu BHYT cũng được mở rộng tới từng bản, khu dân cư, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân tham gia.

Tuy nhiên, bức tranh về BHYT tại huyện Vân Hồ vẫn còn những mảng màu chưa sáng rõ. Một số xã vùng I và các xã xây dựng nông thôn mới vẫn chưa đạt tỷ lệ bao phủ BHYT theo tiêu chí đề ra. Đơn cử, xã Chiềng Khoa chỉ đạt 75,2% và xã Vân Hồ đạt 75,4%, thấp hơn nhiều so với yêu cầu 90% theo tiêu chí nông thôn mới.

Ông Hà Văn Úng- Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Khoa, chia sẻ rằng từ năm 2020 đến nay, xã đã tích cực vận động nhân dân tham gia BHYT để đạt tiêu chí, nhưng thực tế đời sống kinh tế khó khăn đã khiến nhiều hộ dân không thể tiếp tục gia hạn thẻ BHYT. "Thu nhập từ nông nghiệp vốn đã bấp bênh, nay lại bị ảnh hưởng bởi thiên tai, khiến không ít hộ dân phải cân nhắc giữa những khoản chi phí sinh hoạt thiết yếu và việc tham gia BHYT"- ông Úng cho biết.

Để tháo gỡ những khó khăn này, xã Chiềng Khoa đã đưa ra nhiều giải pháp như giao chỉ tiêu tham gia BHYT tới từng bản, tuyên truyền bằng tiếng dân tộc Thái qua hệ thống loa phát thanh, lồng ghép nội dung BHYT vào các cuộc họp bản, và khuyến khích người dân đưa quy định tham gia BHYT vào quy ước, hương ước. Tuy nhiên, hiệu quả vẫn còn phụ thuộc lớn vào việc tăng thu nhập cho người dân, điều mà xã đang nỗ lực thực hiện thông qua chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi và phát triển ngành nghề phụ trợ.

Sự ra đời của Nghị định số 75/2023/NĐ-CP đã mang đến luồng gió mới cho công tác vận động người dân tham gia BHYT tại các xã vùng sâu, vùng xa. Nghị định này quy định hỗ trợ tối thiểu 70% mức đóng BHYT cho người dân tộc thiểu số tại các xã khu vực II, III và các thôn đặc biệt khó khăn giai đoạn 2016-2020, mặc dù hiện nay nhiều xã không còn trong danh sách đặc biệt khó khăn giai đoạn 2021-2025.

Theo ông Hà Văn Hiệu- cộng tác viên BHXH xã Chiềng Khoa, chính sách hỗ trợ đã giúp nhiều hộ gia đình tiếp tục tham gia BHYT. Đơn cử như trường hợp gia đình anh Sa Quốc Đồng ở bản Nà Chá, năm trước, gia đình anh Đồng phải đóng hơn 4 triệu đồng để mua BHYT cho cả nhà, nhưng năm nay nhờ chính sách hỗ trợ, họ chỉ phải đóng chưa đến 1,5 triệu đồng. Nhờ sự động viên và giải thích của cán bộ, anh Đồng vui vẻ tiếp tục tham gia BHYT, đảm bảo quyền lợi y tế cho cả gia đình.

Để phấn đấu đạt mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân vào năm 2024, BHXH huyện Vân Hồ đã phối hợp chặt chẽ với UBND huyện và các phòng ban liên quan. Công tác giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia được triển khai đến từng bản, từng tiểu khu; đồng thời, các doanh nghiệp và hợp tác xã cũng được vận động để đảm bảo người lao động tham gia BHYT bắt buộc.

Bên cạnh đó, huyện đang tích cực rà soát, lập danh sách các hộ có thu nhập trung bình để làm cơ sở vận động người dân tham gia BHYT hộ gia đình. Các chương trình truyền thông cũng được đẩy mạnh, tập trung làm rõ những lợi ích thiết thực của BHYT, không chỉ là tấm thẻ đảm bảo quyền lợi y tế mà còn là một lá chắn bảo vệ trước những rủi ro về sức khỏe và tài chính.

Trong bối cảnh còn nhiều thách thức, những nỗ lực tại huyện Vân Hồ đã minh chứng cho ý nghĩa lớn lao của BHYT trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và củng cố an sinh xã hội. Từng tấm thẻ BHYT không chỉ là một chính sách của Nhà nước mà còn là cầu nối đưa người dân đến gần hơn với những dịch vụ y tế hiện đại, giảm gánh nặng tài chính khi không may gặp rủi ro.

Hành trình phát triển BHYT tại vùng sâu, vùng xa không hề dễ dàng, nhưng với sự đồng lòng của các cấp chính quyền và nhân dân, những mục tiêu lớn như bao phủ BHYT toàn dân chắc chắn sẽ trở thành hiện thực, mang lại cuộc sống khỏe mạnh và an vui hơn cho mọi người.

PV