Chia sẻ gấp vắc-xin cho những nước nghèo

Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cho biết, nhóm các nước công nghiệp hàng đầu thế giới (G7) và Liên minh châu Âu (EU) có khả năng viện trợ hơn 150 triệu liều vắc-xin ngừa COVID-19 cho những nước đang thiếu vắc-xin mà không ảnh hưởng tới mục tiêu tiêm chủng của mình.

"Các nước G7 và EU có thể làm được việc này trong khi vẫn hoàn thành cam kết tiêm chủng cho dân số nước mình", Tổng Giám đốc UNICEF Henrietta Fore nhấn mạnh.

Nghiên cứu của Airfinity, một công ty phân tích có trụ sở tại London (Anh), cho thấy 7 quốc gia giàu nhất thế giới và các nước thành viên EU có thể giúp thu hẹp khoảng cách về vắc-xin trên thế giới bằng cách chia sẻ chỉ 20% dự trữ vắc-xin của mình trong tháng 6, 7 và 8 cho cơ chế vắc-xin toàn cầu COVAX do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khởi xướng.

Dự kiến, Anh sẽ tiếp đón đại diện các nước thành viên khác trong G7 gồm Mỹ, Canada, Pháp, Đức, Italy và Nhật Bản tới nước này tham gia Hội nghị thượng đỉnh G7 diễn ra trong các ngày 11-13/6.

Theo UNICEF, vào thời điểm đó, cơ chế COVAX sẽ thiếu hụt 190 triệu liều vắc-xin dự kiến phân phối cho những nước nghèo. Một phần gây ra sự thiếu hụt này là do dịch COVID-19 bùng phát mạnh mẽ tại Ấn Độ, nước sản xuất và xuất khẩu phần lớn vắc-xin phục vụ cơ chế COVAX. Hiện Ấn Độ đang sử dụng vắc-xin dành cho COVAX để đối phó với dịch bệnh bùng phát trong nước.

Trong bối cảnh thiếu nguồn cung vắc-xin và kinh phí, UNICEF kêu gọi G7 và EU cần nhanh chóng chia sẻ vắc-xin cho đến khi đạt được mô hình sản xuất vắc-xin bền vững.  

"Việc chia sẻ ngay lượng vắc-xin dư thừa có sẵn là biện pháp tối thiểu, quan trọng và cấp thiết nhằm chấm dứt khoảng cách về vắc-xin và cần được làm ngay", UNICEF nêu rõ.

Mỹ có 60 triệu liều vắc-xin của hãng AstraZeneca mà nước này có thể chia sẻ trong khi Pháp đã cam kết chia sẻ 500.000 liều và Thụy Điển 1 triệu liều. Thụy Sĩ đang cân nhắc viện trợ mức tương tự.

Thống kê của Bloomberg cho thấy, tính đến 17/5, hơn 1,45 tỷ liều vắc-xin đã được tiêm ở 176 quốc gia và vùng lãnh thổ. Số mũi tiêm mới nhất được thực hiện đạt gần 23,7 triệu liều/ngày. Theo Bloomberg, hơn 1,45 tỷ liều là đủ để tiêm ngừa đầy đủ cho 9,5% dân số toàn cầu. Tuy nhiên, do việc phân phối không đồng đều nên các nước và khu vực có thu nhập cao nhất đang có tiến độ tiêm nhanh hơn khoảng 35 lần so với những nước có thu nhập thấp.

Tính chung khoảng 44% trong tổng số 1,45 tỷ liều này đã được tiêm ở những nước có thu nhập cao, chiếm 16% dân số toàn cầu. Riêng ở Mỹ, 274 triệu liều đã được tiêm cho người dân. Tuần trước, tỷ lệ tiêm trung bình mỗi ngày của nước này đạt 1,98 triệu liều.

Trong khi đó, chỉ 0,3% liều vắc-xin đã được tiêm ở 29 quốc gia có thu nhập thấp.

Tạp chí Economist dẫn số liệu từ dự án Our World in Data của ĐH Oxford chỉ ra rằng, ở châu Phi đến nay chỉ 1% người dân được tiêm ít nhất 1 liều vắc-xin. Ở châu Á, con số này là 4,4% còn ở châu Âu và châu Mỹ, tỷ lệ lần lượt đạt 22% và 44%.

Theo Airfinity, COVAX đến nay đã tặng được 49 triệu liều cho 120 quốc gia. Trung Quốc đã phân phối 13,4 triệu liều tới 45 quốc gia khác nhau, với số lượng lớn nhất cho Pakistan, Lào, Campuchia và Philippines. Ấn Độ tài trợ được 10,5 triệu liều, chủ yếu cho Bangladesh, Myanmar, Nepal và Bhutan, tương đương với 10 triệu liều mà Ấn Độ nhận cho chính mình từ COVAX.

Tính chung, toàn thế giới đã cho đi 73,4 triệu liều, đủ để tiêm một mũi cho 1% dân số toàn cầu. Đây là con số quá nhỏ so với mục tiêu đề ra, và thậm chí càng nhỏ hơn so với nhu cầu thực tế.

Những khoảng cách nêu trên đã khiến Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus ngày 14/5 kêu gọi các nước giàu xem xét lại kế hoạch tiêm vắc-xin ngừa COVID-19 cho trẻ em, thay vào đó cung cấp vắc-xin cho Cơ chế chia sẻ vắc-xin toàn cầu COVAX để giúp các nước nghèo.

Ngoài ra, mức độ cấp bách của việc chia sẻ vắc-xin còn bắt nguồn từ nguy cơ các biến thể của vi-rút SARS-CoV-2 có khả năng lây lan với tốc độ nhanh hơn và gây tử vong cao hơn, nguy cơ xóa bỏ những tiến bộ đạt được của các nước trong nỗ lực hướng tới miễn dịch cộng đồng.

UNICEF nhấn mạnh điều đáng lo ngại là dịch bệnh nghiêm trọng ở Ấn Độ là điềm báo cho những gì sẽ xảy ra nếu những cảnh báo này vẫn bị phớt lờ. Ví dụ những nước gần Ấn Độ như Nepal, Sri Lanka và Maldives, đang chứng kiến số người nhiễm COVID-19 gia tăng mạnh và hệ thống y tế chật vật đối phó với dịch bệnh. Tình hình tương tự cũng đang diễn ra ở những xa hơn như Argentina và Brazil.

HĐ