Chiến lược xét nghiệm đúng giúp Bắc Ninh sớm khống chế dịch bệnh

Ngay từ khi xuất hiện những ca nhiễm Covid-19 đầu tiên, Bắc Ninh đã kích hoạt đồng loạt các biện pháp phòng chống dịch, trong đó có việc thần tốc truy vết, xét nghiệm các đối tượng liên quan để kịp thời có biện pháp ứng phó. Theo TS.Phạm Hồng Thắng- chuyên gia Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, chiến lược xét nghiệm đúng chính là bí quyết giúp Bắc Ninh tiến tới khống chế thành công dịch bệnh.

* PV: Thưa ông, hiện nay công tác xét nghiệm của tỉnh Bắc Ninh- sau khi nhận được sự hỗ trợ từ các chuyên gia của Bộ Y tế, đã hoạt động và đáp ứng được nhu cầu điều trị ra sao?

- TS.Phạm Hồng Thắng:

Bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ Y tế tại Bắc Ninh được chia làm 4 tổ, trong đó xét nghiệm thuộc Tổ hỗ trợ điều tra, giám sát dịch và xử lý môi trường tại cộng đồng. Về năng lực xét nghiệm, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh hiện có 3 phòng xét nghiệm khẳng định SARS-CoV-2. Ngoài ra, còn có một số phòng xét nghiệm sàng lọc mẫu. Nếu người được test âm tính sẽ thông báo trả kết quả; còn phát hiện mẫu nghi ngờ dương tính sẽ được chuyển mẫu đến phòng xét nghiệm khẳng định của tỉnh.

Như vậy, tổng công suất xét nghiệm của tỉnh Bắc Ninh hiện đạt 11.000 ống mẫu/ngày. Nếu làm gộp mẫu theo quy định của Bộ Y tế, công suất tối đa đạt khoảng 110.000 mẫu/ngày. Với tình hình dịch như hiện nay, các phòng xét nghiệm đáp ứng đủ nhu cầu xét nghiệm cho tỉnh.

Ngay khi về tăng cường cho Bắc Ninh, các chuyên gia trong đoàn công tác đã đánh giá nhu cầu và năng lực xét nghiệm SARS-CoV-2. Khi xác định được vấn đề cần tháo gỡ, sẽ trực tiếp tư vấn, hỗ trợ hoặc kết hợp với các chuyên gia trong lĩnh vực để tư vấn, hỗ trợ các hoạt động xét nghiệm, lấy mẫu, bảo đảm an toàn sinh học. Nếu vượt quá khả năng, Bộ phận thường trực đặc biệt sẽ huy động thêm các đơn vị khác. Chúng tôi đã tham gia kiểm tra, giám sát công tác lấy mẫu, xét nghiệm SARS-CoV-2 của một số đơn vị.

* Là địa phương có nhiều KCN với lượng NLĐ lớn, Bắc Ninh đã làm gì để công tác xét nghiệm sàng lọc đảm bảo hiệu quả, chất lượng và đúng kế hoạch, thưa ông?

- Trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh có hơn 1.000 DN trong các KCN; đi kèm với đó là số NLĐ vô cùng lớn. Bộ phận thường trực đặc biệt đã đưa ra quy trình xét nghiệm riêng, trong đó: Công ty có người mắc Covid-19 thì trong vòng 14 ngày nếu muốn quay trở lại sản xuất, cần phải xét nghiệm sàng lọc cho toàn bộ NLĐ và xét nghiệm thêm 2 đợt cách nhau 3 ngày- khi không có người dương tính mới được đi vào sản xuất.

Sau 2 đợt xét nghiệm nêu trên, sẽ tiến hành xét nghiệm sàng lọc từ 10-20% NLĐ/tuần. Chúng tôi cũng có những hướng dẫn chọn mẫu xét nghiệm Covid-19 cho NLĐ trong các DN để chọn được những người có nguy cơ cao như người hay phải ra ngoài cộng động, tiếp xúc với nhiều người… Đối với các DN cách ly hơn 14 ngày mà không có ca mắc, địa phương sẽ triển khai xét nghiệm sàng lọc toàn bộ NLĐ trước khi khởi động lại sản xuất cũng như phải đảm bảo đầy đủ các yêu cầu theo quy định của UBND tỉnh Bắc Ninh mới được hoạt động.

Thực hiện xét nghiệm sàng lọc 10-20% NLĐ/tuần theo hướng dẫn chọn mẫu xét nghiệm Covid-19 trong DN. Các kết quả xét nghiệm được báo về Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh để tổng hợp và theo dõi.

* Ông có khuyến cáo gì cho công tác xét nghiệm của tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới?

- Qua kiểm tra và quan sát thực tế, cá nhân tôi đánh giá cao công tác xét nghiệm SARS-CoV-2 của tỉnh Bắc Ninh. Trước tiên, địa phương có sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp chính quyền, công an, quân đội và các đoàn thể đã phối hợp với nhân viên y tế trong công tác lấy mẫu xét nghiệm và phòng chống dịch. Đồng thời, tôi cũng đánh giá cao vai trò của nhân viên y tế trong lấy mẫu và công tác xét nghiệm.

Đặc biệt, các đơn vị xét nghiệm khẳng định như Trung tâm Kiểm soát bệnh tật của tỉnh, nhân viên y tế đã rất vất vả chia 3 ca làm việc liên tục 24/24 giờ để có thể thực hiện xét nghiệm và trả kết quả kịp thời trong 24 giờ. Thời gian qua, công tác lấy mẫu đã có sự tham gia hỗ trợ của giáo viên, tình nguyện viên, trong đó các tình nguyện nhập liệu, cung cấp máy tính xách tay để vào số liệu tại thực địa, giúp cho y tế có số liệu chính xác và nhanh.

* Theo ông, người dân có vai trò như thế nào trong chiến lược xét nghiệm Covid-19?

- Có ý kiến phản ánh đến chúng tôi rằng, người già và trẻ em đã được cách ly có cần phải xét nghiệm không? Tôi lưu ý, virus SARS-CoV-2 rất nguy hiểm. Khoảng 80% người nhiễm không có triệu chứng, nhưng vẫn có thể làm lây bệnh sang người khác. Nếu không thực hiện xét nghiệm, chúng ta không biết ai đang mang mầm bệnh và sẽ làm bùng lên các ổ dịch trong cộng đồng.

Do đó, chúng tôi đề nghị người dân cần hợp tác với ngành y tế đi lấy mẫu đúng yêu cầu của nhân viên y tế, nhằm đạt được 100% số người cần lấy mẫu. Có như vậy, mới sàng lọc và phát hiện sớm người đang mang mầm bệnh để điều trị kịp thời. Từ đó, cuộc sống của người dân sẽ sớm trở lại cuộc sống hoạt động bình thường. Chúng tôi rất mong bà con đồng lòng thực hiện. Trong thời gian này, người dân cũng cần tiếp tục thực hiện tốt việc cách ly, giãn cách xã hội và thực hiện tốt thông điệp 5K của Bộ Y tế.

Bảo Hiệp