Nhật Bản: Nỗ lực thu hút lao động lành nghề cho thị trường lao động
Từ trợ cấp lạm phát đến đào tạo lại kỹ năng cho NLĐ, DN Nhật Bản đang nỗ lực giúp NLĐ đối phó với thực trạng giá cả tăng cao và khủng hoảng thị trường lao động. Mặc dù vậy, những động thái này chưa chắc đạt được hiệu quả như mong muốn, do lạm phát tiêu dùng tại Nhật Bản đã đạt mức cao nhất trong 41 năm trở lại đây, cán mốc 4% vào tháng 12/2022.
Công ty Nghiên cứu tín dụng DN Teikoku Databank cho biết, khoảng 1/4 DN Nhật Bản đang cung cấp và có kế hoạch cung cấp khoản trợ cấp lạm phát cho NLĐ, trung bình dao động từ 6.500 yên Nhật (tương đương 50 USD) hằng tháng đến 54.000 yên Nhật một lần. Thậm chí, gần đây có tin Fast Retailing Co- Nhà điều hành chuỗi quần áo Uniqlo, sẽ sửa đổi hệ thống trả lương cho NLĐ với mức tăng lương lên tới 40%.
Anh Shinichiro Mori, một trong 800 NLĐ nhận được khoản trợ cấp lạm phát một lần trị giá 150.000 yên Nhật vào mùa hè năm ngoái từ Cybozu Inc- Nhà Phát triển phần mềm nhóm, cho biết: “Tôi nhận được khoản trợ cấp này ngay khi vợ chồng tôi sinh đứa con thứ hai. Tôi rất biết ơn công ty đã hỗ trợ trong lúc cần thiết. Vợ chồng tôi đã dùng số tiền đó để mua đồ trẻ em, hóa đơn điện nước và các chi phí sinh hoạt khác vì chúng tôi bị phân tán thời gian làm việc vì chăm sóc con".
Dữ liệu của OECD cho thấy, tiền lương của NLĐ Nhật Bản tăng khoảng 5% trong khoảng thời gian 30 năm kể từ năm 1990; trong khi đó, lương của NLĐ Mỹ tăng 1,5 lần và lương của NLĐ Hàn Quốc tăng gấp đôi. Ông Takahide Kiuchi, nhà kinh tế, Viện Nghiên cứu Nomura, cựu thành viên Hội đồng Quản trị của Ngân hàng Nhật Bản, kêu gọi việc tăng lương phải được duy trì theo thời gian để tích lũy của NLĐ có thể bù đắp cho lạm phát trong thời gian dài: “Tiền thưởng hoặc trợ cấp lạm phát có tác động hỗ trợ NLĐ đối đầu với lạm phát”.
Tuy nhiên, theo thống kê thực tế, tiền lương của NLĐ Nhật Bản đã giảm 2,5% trong tháng 11/2022- đây là mức giảm tháng thứ 9 liên tiếp, sau mức giảm 3,8% của tháng trước. Tại một số cuộc đàm phán với Chính phủ, các DN lớn cho biết có thể đưa ra mức tăng lương lớn nhất trong 26 năm trở lại đây, trung bình 2,85% cho năm tài chính bắt đầu vào tháng 4/2023. Tuy nhiên, hơn 70% các DN nhỏ (sử dụng 7- 10 NLĐ) không có kế hoạch tăng lương vì khó khăn kinh tế. Chính phủ Nhật Bản đang có kế hoạch khai thác nguồn nhân lực trị giá 1 nghìn tỷ yên trong vòng 5 năm tới, nhằm củng cố thị trường lao động.
Việc đào tạo để nâng cao chất lượng lao động cũng được DN quan tâm, chú trọng trong thời gian đây. Ví dụ, Internet Cyberagent đào tạo, nâng cao kỹ năng của 200 kỹ sư công nghệ thông tin của họ để phù hợp với nhu cầu phát triển, bên cạnh việc thu hút nhân lực mới, nhân lực chất lượng cao từ bên ngoài. Họ cũng có kế hoạch tăng mức lương khởi điểm cho sinh viên mới tốt nghiệp Đại học thêm 12% lên 420.000 yên. Còn Cybozu dự kiến tăng lương kỷ lục cho NLĐ trong phạm vi từ 1% đến 10% trong năm 2023. Ông Yumika Nakane, người đứng đầu bộ phận Nhân sự của Cybozu cho biết: “Chúng tôi luôn cảm thấy cần phải đáp ứng tình trạng thiếu lao động trình độ kỹ sư. Thang lương của Cybozu được điều chỉnh theo hướng tăng vì chúng tôi hoàn toàn nhận thức được tiền lương là một trong những yếu tố then chốt để thu hút NLĐ, nhất là NLĐ chất lượng cao”.
Tùng Anh (Theo The Guardian)