Nâng cao hiệu quả hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá

Ngày 8/2, Bộ Y tế họp HĐQL Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá. Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan- Chủ tịch HĐQL chủ trì cuộc họp. Cùng dự họp có các thành viên của HĐQL và lãnh đạo một số bộ, ngành.

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết: Thực hiện quy định của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá về việc thành lập Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, ngày 29/7/2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 47/2013/QĐ-TTg về việc thành lập, phê duyệt điều lệ và tổ chức hoạt động của Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá. Từ khi thành lập đến nay, Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá đã hỗ trợ triển khai hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá cho hơn 100 đơn vị trên toàn quốc. Với sự hỗ trợ của Quỹ, các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá được triển khai mạnh mẽ và đồng bộ từ Trung ương đến địa phương…

Để tiếp tục thực hiện các hoạt động hỗ trợ, giai đoạn 2023-2024, Quỹ dự kiến tập trung hỗ trợ các hoạt động với 3 nhóm mục tiêu và bao phủ 9 nhiệm vụ hỗ trợ theo quy định của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá. Theo đó, 3 mục tiêu chính gồm: Tiếp tục nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá và các quy định của pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá; tiếp tục nâng cao năng lực để thực hiện các nhiệm vụ, hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá và tăng cường kiểm tra, giám sát thực thi Luật Phòng chống tác hại thuốc lá; thực hiện các nghiên cứu, đánh giá đưa ra bằng chứng phục vụ công tác phòng chống tác hại thuốc lá.

Theo thống kê, thời gian qua, tỷ lệ sử dụng hút thuốc lá trong nhóm người trưởng thành trên 15 tuổi đã giảm từ 22,5% (năm 2015) xuống 21,7% (năm 2020). Trong đó, nam giới từ 45,3% (năm 2015) xuống 42,3% (năm 2020). Tỷ lệ hút thuốc lá ở học sinh từ 13-15 tuổi theo giới tính tại Việt Nam đã giảm từ 3,5% (năm 2014) xuống (2,7% năm 2022), trong đó nam giới giảm từ 6,3% xuống 4%. Bên cạnh đó, tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá (hút thuốc lá thụ động) tại các địa điểm công cộng đã giảm. Có thể kể đến như: Tại nơi làm việc giảm từ 42,6% xuống 30,9%. Tại nhà giảm từ 59,9% xuống 56%. Tại nhà hàng giảm từ 80,7% xuống 78,1%. Tại quán bar/cà phê/trà giảm từ 89,1% xuống 86,2%.

Mặt khác, tỷ lệ người dân được tư vấn cai nghiện thuốc lá tăng. Theo thống kê, trong 5 năm (2015-2020), tỷ lệ người hút thuốc được tư vấn bỏ thuốc khi đến cơ sở y tế tăng từ 40,5% (năm 2015) lên 72,2% (năm 2020). Cùng với đó, nhận thức của người dân ngày càng cao về tác hại của thuốc lá và tiếp xúc thụ động với khói thuốc. Năm 2020, tỷ lệ người trưởng thành tin rằng hút thuốc lá có thể gây nên những bệnh nghiêm trọng cao (95,5%). Tỷ lệ người trả lời tin rằng hút thuốc lá gây ung thư phổi (96,2%), đột quỵ (81,1%), đau tim (77,8%) và 72,2% tin rằng hút thuốc là gây ra cả 3 bệnh trên.

Mạng lưới phòng chống tác hại thuốc lá được thành lập và duy trì trong toàn quốc. Đến nay đã có 20 bộ, ngành, tổ chức chính trị-xã hội và 63 tỉnh, thành phố đã thành lập Ban Chỉ đạo phòng chống tác hại của thuốc lá. Hằng năm, kế hoạch của các tỉnh, thành phố giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ban ngành, đơn vị liên quan; việc thực hiện Luật Phòng chống tác hại thuốc lá được đưa vào kế hoạch hoạt động hàng năm. Các công tác tuyên truyền, đào tạo, nghiên cứu tại cộng đồng đều được Quỹ hỗ trợ kinh phí và các cơ quan tích cực thực hiện. Đặc biệt, đến nay đã có 28.113 cơ quan, đơn vị, cơ sở (trường học, BV, nhà máy, công ty xe khách, khách sạn, nhà hàng) tại 63 tỉnh, thành phố trong toàn quốc đang thực hiện quy định về môi trường không khói thuốc lá.

Năm 2021-2022, Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá đã tổ chức được 38 đợt giám sát các tỉnh, thành phố với 168 đơn vị được giám sát về thực hiện hoạt động hỗ trợ và các quy định của pháp luật về xây dựng môi trường không khói thuốc (nơi làm việc, khách sạn, nhà hàng, cơ sở y tế, trường học, bến tàu, xe và công tác tư vấn cai nghiện thuốc lá), trong đó 125 đơn vị được giám sát đạt môi trường không khói thuốc.

Trong 2 năm qua, Quỹ cũng đã phối hợp với đơn vị liển quan nghiên cứu, rà soát lại một số mô hình chuyển đổi ở các nước trồng cây thuốc lá chính trên thế giới và một số mô hình chuyển đổi nghề trồng cây thuốc lá tại Việt Nam. Qua đó, đánh giá các kết quả thực hiện của các mô hình và đề xuất bài học kinh nghiệm phù hợp với chuyển đồi nghề trồng cây thuốc lá tại Việt Nam.

VB