Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện bao gồm:

- Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc (trong đó phần lớn là nông dân và người lao động tự do).

- Từ ngày 1/1/2020: Theo quy định tại Điểm h Khoản 1 Điều 27 của Luật Thi hành án dân sự số 41/2019/QH14 “Phạm nhân được tham gia BHXH tự nguyện, hưởng chế độ, chính sách về BHXH theo quy định của pháp luật”.

Lợi ích của việc tham gia BHXH tự nguyện:

- Được lựa chọn mức đóng theo điều kiện kinh tế của bản thân;

- Được hưởng lương hưu khi về già;

- Được cấp thẻ BHXH để khám chữa bệnh theo chế độ BHYT trong thời gian hưởng chế độ hưu trí;

- Lương hưu được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng;

- Thời gian tham gia BHXH được cộng dồn để tính hưởng chế độ BHXH;

- Người tham gia BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên và người đang hưởng lương hưu không may qua đời thì thân nhân được hưởng mai táng phí bằng 10 tháng lương cơ sở;

- Người đang đóng BHXH tự nguyện, người đang bảo lưu thời gian tham gia BHXH và người đang hưởng lương hưu khi chẳng may qua đời thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất.

Mức đóng hằng tháng của người tham gia BHXH tự nguyện bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn, thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn ( từ năm 2022 là 1.500.000 đồng) và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng (năm 2022 là 29.800.000 đồng).

Mức đóng hàng tháng = Mức thu nhập lựa chọn x 22% - Mức hỗ trợ của nhà nước (hỗ trợ của địa phương nếu có).

Trong đó:

- Mức thu nhập lựa chọn thấp nhất là 1.500.000 đồng, cao nhất 29.800.000 đồng

- Khoảng cách giữa hai mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn là 50.000 đồng/ tháng. (Mức thu nhập lựa chọn = mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn tại thời điểm đóng + m (x) 50.000 đồng/ tháng.), m= Tham số tự nhiên có giá trị từ 0 đến n.

Ví dụ: người tham gia có thể lựa chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng thấp nhất là 1.500.000 đồng/tháng, 1.550.000 đồng/tháng, 1.600.000 đồng/tháng… đến cao nhất là 29.800.000 đồng/tháng.

- Khoảng cách giữa hai mức đóng liền nhau là 11.000 đồng/tháng (Mức đóng hàng tháng = 22% x Mức thu nhập lựa chọn )

* BHXH thực hiện theo nguyên tắc đóng-hưởng, mức đóng cao thì mức hưởng cao.

Từ 01/01/2018, người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn ( từ năm 2022 là 1.500.000đ), cụ thể:

- Người tham gia được giảm trừ ngay số tiền Nhà nước hỗ trợ khi đóng BHXH tự nguyện. Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm (120 tháng).

- Ngoài ra, tùy theo mỗi địa phương cũng có mức hỗ trợ thêm cho người tham gia BHXH tự nguyện.