Ngày 10/9/2022 là thời hạn cuối cùng thực hiện chi hỗ trợ từ quỹ BH thất nghiệp cho NLĐ theo Nghị quyết số 24/2022/UBTVQH15 ngày 11/8/2022 của Ủy ban TVQH (Nghị quyết 24). Phó Tổng Giám đốc Lê Hùng Sơn đã chia sẻ về quá trình vào cuộc triển khai thực hiện Nghị quyết 24 của ngành BHXH Việt Nam.

- Phó Tổng Giám đốc Lê Hùng Sơn:

Trước tiên, cần thông tin để rõ hơn quá trình ban hành Nghị quyết 24. Như đã biết, trước đó, thực hiện Nghị quyết số 03/2021/UBTVQH15 ngày 24/9/2021 của Ủy ban TVQH về hỗ trợ NLĐ và chủ SDLĐ bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 từ quỹ BH thất nghiệp, Chính phủ đã chỉ đạo BHXH Việt Nam triển khai và kết thúc vào ngày 31/12/2021.

Đến hết ngày 31/12/2021, toàn Ngành đã chi hỗ trợ cho trên 12,96 triệu NLĐ với số tiền hơn 30.802 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến hết ngày 31/12/2021, vẫn còn khoảng 414 nghìn NLĐ đã đề nghị hưởng đúng quy định, nhưng chưa được hỗ trợ với số tiền khoảng 1.155 tỷ đồng.

Sở dĩ có tình trạng này là do các nguyên nhân khách quan: Sai số tài khoản, sai thông tin đề nghị hưởng hỗ trợ của NLĐ hoặc NLĐ có nguyện vọng đổi hình thức nhận hỗ trợ; chưa đến nhận hỗ trợ; các trường hợp nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ vào những ngày cuối cùng của thời hạn theo quy định (ngày 20/12/2021), nhưng có diễn biến quá trình đóng BH thất nghiệp phức tạp, nên cần nhiều thời gian để xác minh; NLĐ đang tham gia BH thất nghiệp tại các đơn vị sự nghiệp công lập nhưng quy định về phân loại đơn vị sự nghiệp công lập không đồng nhất giữa Nghị định số 60/2021/NĐ-CP và các văn bản trước đó (Nghị định số 43/2006/NĐ-CP và Nghị định số 16/2015/NĐ-CP), dẫn đến khó khăn trong tổ chức thực hiện.

Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trên, BHXH Việt Nam và Bộ LĐ-TB&XH đã tham mưu giúp Chính phủ xây dựng Tờ trình số 263/TTr-CP ngày 8/8/2022 đề nghị Ủy ban TVQH thông qua việc tiếp tục chi hỗ trợ đối với NLĐ thuộc đối tượng thụ hưởng đã nộp hồ sơ theo quy định nhưng chưa được chi trả.

Đến ngày 11/8/2022, Ủy ban TVQH đã ban hành Nghị quyết số 24 về việc tiếp tục chi hỗ trợ cho NLĐ theo Nghị quyết số 03/2021/UBTVQH15.

Quá trình triển khai Nghị quyết 24 đã được BHXH Việt Nam thực hiện nhanh chóng. Kết quả, tính đến ngày 10/9/2022, toàn Ngành đã giải quyết hưởng hỗ trợ đối với 365.215 NLĐ với số tiền hơn 1.034 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, đến hết ngày 31/8/2022, BHXH các tỉnh, thành phố đã thực hiện giảm đóng vào quỹ BH thất nghiệp cho 346.664 đơn vị, tương ứng với 11,98 triệu NLĐ và số tiền giảm đóng trong 11 tháng là 8.385 tỷ đồng. Dự kiến đến hết tháng 9/2022, số tiền giảm đóng vào quỹ BH thất nghiệp trong 12 tháng khoảng 9.211 tỷ đồng.

- Có thể khẳng định, BHXH Việt Nam đã triển khai Nghị quyết 03 trước đây cũng như Nghị quyết 24 sau này với tinh thần khẩn trương, trách nhiệm cao nhất.

Đơn cử: Ngày 11/8/2022, Ủy ban TVQH thông qua Nghị quyết 24, ngay ngày hôm sau, BHXH Việt Nam đã có Công văn số 2216/BHXH-CSXH chỉ đạo triển khai, đảm bảo nhanh chóng chi hỗ trợ đến NLĐ thuộc diện được hưởng.

Theo đó, đã yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố và đơn vị trực thuộc kịp thời thông tin đến NLĐ; công khai danh sách NLĐ thuộc đối tượng hỗ trợ trên Trang Thông tin điện tử của BHXH tỉnh, thành phố.

Đối với các trường hợp có thông tin chưa chính xác, yêu cầu tiếp tục liên hệ với người hưởng để cập nhật thông tin, đảm bảo hoàn thành việc chi hỗ trợ cho NLĐ đúng thời hạn quy định.

Đồng thời, yêu cầu rà soát, kiểm tra đối tượng hỗ trợ, mức hỗ trợ, thông tin hưởng hỗ trợ để đảm bảo chi hỗ trợ đầy đủ, đúng đối tượng, đúng mức hỗ trợ theo quy định; đặc biệt rà soát kỹ các trường hợp trùng số tài khoản, trùng thông tin nhân thân...

Công tác tuyên truyền, hướng dẫn NLĐ cũng được đẩy mạnh. Tính từ ngày 15/8 đến hết ngày 8/9/2022, đã có trên 600 tin, bài tuyên truyền về công tác tổ chức thực hiện Nghị quyết 24 được đăng tải, phát sóng trên các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương. Kết quả thực hiện được cập nhật thường xuyên và gửi đến các cơ quan báo chí, truyền thông để tuyên truyền tới NLĐ và DN.

Dù vậy, vẫn còn 2.693 NLĐ đã nộp hồ sơ và được cơ quan BHXH giải quyết hưởng theo đúng quy định nhưng chưa nhận hỗ trợ với số tiền hơn 5,67 tỷ đồng.

Đây là các trường hợp đã được cơ quan BHXH giải quyết nhưng chưa thể thực hiện chi trả. Nguyên nhân được xác định đó là: NLĐ đăng ký nhận tiền mặt nhưng chưa đến cơ quan BHXH nhận; cơ quan BHXH đã chuyển ngân hàng để chi trả nhưng chưa chuyển được do sai số tài khoản; cơ quan BHXH không thể liên hệ được với NLĐ (không liên lạc được qua số điện thoại do NLĐ cung cấp); một số trường hợp có địa chỉ liên hệ, cơ quan BHXH đã đến tận nhà để thông tin nhưng NLĐ không có mặt ở địa phương…

Với những trường hợp này, NLĐ sẽ nhận hỗ trợ khi cung cấp lại thông tin số tài khoản hoặc đến nhận tại cơ quan BHXH; và quyền lợi của NLĐ sẽ luôn được đảm bảo theo đúng quy định.

- Chính sách hỗ trợ NLĐ và chủ SĐLĐ bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 từ quỹ BH thất nghiệp đã thể hiện sự quan tâm của Đảng, Quốc hội, Chính phủ. Chính sách này có độ bao phủ rộng, quy mô lớn nhất từ trước đến nay; lợi ích trực tiếp, thiết thực, kịp thời đối với NLĐ và chủ SDLĐ.

Đặc biệt, quá trình vào cuộc và triển khai thực hiện của ngành BHXH Việt Nam trên cơ sở nguồn dữ liệu quá trình đóng BH thất nghiệp của trên 13 triệu NLĐ- là mấu chốt để thực hiện đảm bảo công khai, minh bạch, khẩn trương, đúng đối tượng, đúng mục đích, với trên 99% NLĐ nhận hỗ trợ qua tài khoản cá nhân. Qua đây, củng cố niềm tin của NLĐ đối với chính sách an sinh của Đảng, Nhà nước nói chung và BH thất nghiệp nói riêng.

Đồng thời, nguồn dữ liệu của cơ quan BHXH cũng được hoản thiện, bổ sung trên 13 triệu số tài khoản cá nhân để phục vụ cho quá trình thụ hưởng chính sách lâu dài của NLĐ.

Dù vậy, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế để rút ra bài học kinh nghiệm. Đó là, quá trình xây dựng chính sách cần nghiên cứu, dự báo đối tượng chịu tác động sát với thực tế; cần lường trước những khó khăn phát sinh trong thực tiễn để có giải pháp chủ động xử lý… Thực tiễn chi hỗ trợ cũng cho thấy, quá trình tham gia và hưởng của NLĐ dài, phức tạp, có nhiều biến động, thay đổi thông tin… Đây là vấn đề cần đặt ra trong công tác quản lý, cập nhật dữ liệu đóng-hưởng của cơ quan BHXH; đảm bảo dữ liệu chuẩn cho hàng triệu NLĐ.

* Trân trọng cảm ơn Phó Tổng Giám đốc!

Thực hiện: Minh Đức
Trình bày: Hà Hùng