Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Các chế độ BHXH của Việt Nam phù hợp thông lệ quốc tế

Giải trình một số ý kiến ĐBQH nêu khi thảo luận về Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, dù BHXH Việt Nam còn non trẻ, nhưng đã có 8/9 loại hình BHXH, phát triển tốt và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cảm ơn các ý kiến phát biểu tâm huyết, đóng góp nhiều nội dung quan trọng vào Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi). Đồng thời cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra tiếp thu tối đa các ý kiến và trình Ủy ban TVQH xem xét.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, BHXH Việt Nam còn rất non trẻ (mới 29 năm)- so với thế giới quá non trẻ. Trong khi các quốc gia trên thế giới, chính sách này đã được triển khai vài trăm năm. Mặc dù vậy, Việt Nam đã có 8/9 loại hình BHXH, nhiều nội dung, nhiều lĩnh vực thời gian qua phát triển rất nhanh chóng và có kết quả tốt, cơ phù hợp với thông lệ quốc tế.

Đạt được kết quả đó là do có sự quan tâm của cả hệ thống chính trị, sự lãnh đạo, chỉ đạo của các địa phương và sự ủng hộ của người dân, người SDLĐ. Bên cạnh đó, sự nỗ lực rất lớn của đội ngũ cán bộ của hệ thống BHXH Việt Nam- cơ quan trực thuộc Chính phủ với trên 20.000 người trực tiếp làm chính sách.

Về một số nội dung đại biểu quan tâm liên quan đến quy định hưởng BHXH một lần, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, đây là vấn đề nhạy cảm nhất trong Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) và cũng là vấn đề phức tạp nhất. Trên cơ sở Nghị quyết 28 của Trung ương, mục tiêu là phải đảm bảo an sinh xã hội lâu dài đất nước, để khi người già về hưu đều có lương và có BHYT.

Cùng với đó, cũng phải quan tâm đến đời sống thực tế bây giờ của NLĐ, vì nguyện vọng của một bộ phận NLĐ muốn rút BHXH. Với các mục tiêu đó, Chính phủ đã đưa ra 2 phương án (qua nhiều lần tham vấn các tổ chức quốc tế, tổ chức các hội thảo, hội nghị), đến ngày 25/5 vừa qua, Chính phủ tiếp tục cho ý kiến về nội dung này và thấy rằng không có phương án nào khác ngoài 2 phương án nêu trong Dự thảo Luật.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng cho biết, qua nghiên cứu các ý kiến đề xuất, cũng tính toán đến tích hợp 2 phương án như một số đại biểu phân tích. Theo đó, người đang đóng được hưởng tiếp như phương án 1; người đóng sau này thì hưởng theo phương án 2. Tuy nhiên, sau khi xem xét, các chuyên gia thấy rằng, nếu cộng 2 phương án thì cộng nhược điểm nhiều hơn là cộng ưu điểm.

Chính vì vậy, Chính phủ tiếp tục trình Quốc hội đề nghị cho lựa chọn một trong 2 phương án Chính phủ trình. Hơn nữa, từ Kỳ họp thứ 6 đến nay, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã lấy ý kiến tác động rộng rãi, qua báo cáo của 5 địa phương có tỷ lệ rút BHXH một lần, tuyệt đại bộ phận ý kiến đều chọn phương án 1, rất ít người đề xuất phương án 2. Cá nhân Bộ trưởng cũng tán thành với ý kiến ĐB cho rằng, cùng với việc có chính sách hạn chế cho rút BHXH một lần, chúng ta cần có nhiều giải pháp, trong đó có các chính sách hỗ trợ NLĐ.

Vấn đề thứ hai liên quan đến ý kiến đề xuất tăng quyền lợi hưởng chế độ thai sản, ốm đau..., Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, ý kiến này rất phù hợp, xác đáng, đúng với thực tế, đúng với nhu cầu và cần phải ghi nhận. Tuy nhiên, ngay trong quá trình soạn thảo, chúng ta đã đưa rất nhiều chính sách tân tiến hơn, nhiều chính sách tốt hơn so với Luật BHXH 2014. Nếu tiếp tục tăng quỹ ốm đau, thai sản, thì ngân sách hiện nay chưa thể đảm bảo. Do vậy, trong giai đoạn trước mắt, cần đảm bảo hài hòa giữa chính sách, quyền lợi với khả năng cân đối của quỹ, giữa khả năng chi và thu.

Giải trình liên quan đến mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Nghị quyết 28 nêu rõ "phấn đấu tới tiến tới BHXH toàn dân và đa tầng", còn Nghị quyết 42 cũng nêu mục tiêu "đến năm 2030 đạt độ bao phủ là 60%", nên việc mở rộng BHXH là tất yếu. Do đó, những đối tượng nào đã rõ, đã đủ điều kiện, chúng ta quy định ngay trong luật này. Đối với đối tượng là hộ kinh doanh cá thể, qua lấy ý kiến cho thấy, tham gia BHXH bắt buộc là phù hợp; hơn nữa trên thị trường lao động linh hoạt, chuyển biến nhanh... nên nếu đưa vào luật cứng thì không xử lý được, giao Ủy ban TVQH quy định sẽ linh hoạt hơn.

Nguyệt Hà