Nhiều thách thức phát triển y tế cơ sở

Sáng 18/11, Sở Y tế Hà Nội tổ chức Hội thảo “Y tế cơ sở: Từ chính sách đến hành động”. Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến tại 1.000 điểm cầu ở 63 tỉnh, thành phố.

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, việc chuẩn bị nâng cao năng lực cho các cơ sở KCB cho cấp ban đầu của Hà Nội là hết sức cần thiết, cấp bách, đòi hỏi sự nỗ lực của cả hệ thống quản lý và các cơ sở KCB trên địa bàn Hà Nội. Đáng chú ý, trong những năm qua, mạng lưới y tế cơ sở ở Việt Nam đã được củng cố, phát triển. Việt Nam được quốc tế đánh giá là một trong số ít quốc gia có mạng lưới y tế hoàn chỉnh, tổ chức rộng khắp tới tận thôn, bản và đang là mô hình mà nhiều nước trên thế giới quan tâm, học hỏi.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phát biểu tại Hội thảo

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cũng cho rằng, cần thực hiện chiến lược xây dựng y tế cơ sở hướng đến nâng cao sức khỏe và phòng bệnh, thay cho chiến lược tập trung phát hiện và điều trị bệnh, xây dựng mạng lưới cơ sở y tế phù hợp với yêu cầu mới, đồng thời nghiên cứu giải pháp tăng ngân sách đầu tư cho dự phòng, nâng cao sức khỏe cho người dân.

Mặc dù được Quốc hội, Chính phủ và UBND các tỉnh, thành phố quan tâm dành nhiều nguồn lực đầu tư trong suốt thời gian qua, song theo bà Trần Thị Nhị Hà- Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, y tế cơ sở vẫn tồn tại nhiều bất cập. Trong đó, khó khăn lớn nhất là về mô hình tổ chức, cơ chế chính sách, đặc biệt là cơ chế tài chính và nguồn nhân lực đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng công tác phòng bệnh, khám bệnh và chữa bệnh.

Bên cạnh đó, nhiều chính sách chưa thực sự tạo điều kiện cho y tế cơ sở phát huy tiềm năng và thế mạnh, dẫn tới người dân tiếp tục vượt tuyến, chịu chi phí cao, các bệnh viện tuyến trên tiếp tục quá tải và sự hài lòng sẽ khó được cải thiện. Các cơ sở KCB tuyến cơ sở đã bị hạn chế phát triển chuyên môn, thiếu thuốc tốt, trang thiết bị cần thiết...

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hoà chia sẻ tại Hội thảo

Chia sẻ từ góc độ cơ quan thực hiện chính sách BHYT- nguồn lực chính cho hoạt động chăm sóc sức khoẻ hiện nay, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hoà đánh giá: "Chính sách BHYT hiện được xây dựng theo hướng khuyến khích phát triển các dịch vụ y tế tại tuyến cơ sở. "Theo Thông tư số 39/2017/TT-BYT quy định gói dịch vụ y tế cơ bản cho tuyến y tế cơ sở, có 76 kỹ thuật KCB thuộc gói dịch vụ y tế cơ bản, 241 thuốc thuộc gói dịch vụ y tế cơ bản"- Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Hoà dẫn chứng.

Cũng theo Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Hoà, danh mục thuốc sử dụng tại trạm y tế xã cũng khá rộng với 335 thuốc được sử dụng tại các cơ sở y tế hạng 4 (theo Thông tư số 20/2022/TT-BYT) và 862 dịch vụ kỹ thuật có giá thanh toán được thực hiện tại tuyến xã. Người tham gia BHYT được đăng ký KCB ban đầu không giới hạn tại y tế cơ sở trên cùng địa bàn và được quỹ BHYT thanh toán 100% chi phí KCB BHYT…

Quỹ BHYT- nguồn lực chính cho hoạt động chăm sóc sức khoẻ

Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Hòa cho biết thêm, Luật BHYT đang được nghiên cứu sửa đổi, trong đó có việc tháo gỡ khó khăn cho y tế cơ sở, ưu tiên ngân sách cho trạm y tế, chú trọng chính sách thanh toán BHYT cũng như nhân lực… Cùng với đó, hoạt động của y tế cơ sở đến nay đã đạt được kết quả quan trọng... Tuy nhiên, hiện có 6 thách thức của y tế cơ sở là: Nhân lực của trạm y tế xã; niềm tin của người dân với trạm y tế xã; tác động chính sách thông tuyến; chất lượng KCB gắn liền với người bệnh; sự quyết tâm của người đứng đầu và vấn đề tài chính-kinh tế y tế.

Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Hòa cũng nhấn mạnh quan điểm của Đảng và Nhà nước “y tế cơ sở là nền tảng”, đồng thời cho rằng, để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở, phát triển vững chắc hệ thống y tế cơ sở, sẽ cần nhiều giải pháp đồng bộ. Cụ thể như: Đổi mới phương thức phân bổ ngân sách theo hướng ưu tiên bố trí NSNN cho hoạt động phát triển cơ sở KCB thuộc y tế cơ sở, hệ thống cấp cứu ngoại viện; hoàn thiện giá dịch vụ KCB BHYT theo hướng tính đúng, tính đủ, xác định rõ chính sách phúc lợi, chính sách an sinh xã hội trong giá dịch vụ y tế; nghiên cứu tiếp tục tăng mức đóng BHYT theo lộ trình phù hợp với NSNN, khả năng chi trả của nhân dân; từng bước mở rộng danh mục dịch vụ thuộc phạm vi y tế cơ sở do quỹ BHYT chi trả phù hợp với mức đóng...

Tại Hội thảo, các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách và chuyên gia đã trao đổi và chia sẻ nhiều kinh nghiệm trong công tác xây dựng chính sách, chiến lược phát triển hệ thống y tế cơ sở trong tình hình mới, cũng như các mô hình, giải pháp thực tiễn nhằm nâng cao năng lực y tế cơ sở.

Thái An