Phẫu thuật vi phẫu giảm tổn thương vùng mặt cho bệnh nhân ung thư lưỡi

Áp dụng kỹ thuật vi phẫu trong phẫu thuật loại bỏ khối ung thư lưỡi, các bác sĩ BV E đã giúp hạn chế việc tạo khuyết hổng lớn vùng hàm mặt sau phẫu thuật thông thường, có thể gây mất thẩm mỹ cho người bệnh và ảnh hưởng sinh hoạt hằng ngày...

Mới đây, các bác sĩ Khoa Răng hàm mặt (BV E) tiếp nhận và phẫu thuật thành công cho một trường hợp bị ung thư bờ lưỡi nguy hiểm bằng phương pháp vi phẫu. Hiện nay, kỹ thuật này được xem là kỹ thuật cao trong phẫu thuật tạo hình và điều trị các bệnh liên quan đến ung thư vùng hàm mặt, được các bác sĩ BV E triển khai và đã cứu sống được nhiều người bệnh. 

TS-BS.Nguyễn Hồng Nhung- Khoa Răng hàm mặt (BV E), giảng viên Bộ môn Phẫu thuật miệng và hàm mặt (Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, đây là trường hợp bệnh nhân nữ (70 tuổi, ở Hà Nội) nhập viện trong tình trạng đau lưỡi lâu ngày, tự uống thuốc không đỡ.

Ngay khi tiếp nhận, các bác sĩ phát hiện trong khoang miệng của người bệnh có khối u kích thước khoảng 6cm, cứng, nhiều thùy múi, thâm nhiễm xung quanh, lan tỏa lưng lưỡi, cuống lưỡi và sàn miệng trái. Trên bề mặt khối u sùi loét, lồi lõm không đều, nhiều giả mạc, lưỡi bị hạn chế vận động, di căn hạch dưới hàm trái…

Thông qua khám lâm sàng và kết quả xét nghiệm, chiếu chụp cần thiết, các bác sĩ xác định người bệnh bị u ác bờ của lưỡi/ung thư bờ lưỡi, nên đưa ra phương án điều trị nhanh chóng, tránh những biến chứng gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. 

Khai thác tiền sử cho thấy, người bệnh bị viêm màng não, tăng huyết áp. Hiện nay, do tuổi đã cao, người bệnh mắc chứng bệnh lẫn của tuổi già, nên những lần phát bệnh, người nhà không phát hiện ra.

Trực tiếp thực hiện ca phẫu thuật này, TS-BS.Nguyễn Hồng Nhung chia sẻ, u ác bờ của lưỡi là một trong những loại ung thư phổ biến nhất của ung thư miệng, gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Hiện nay, chưa có kết luận chính xác về nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng bệnh ung thư lưỡi, song có thể kể đến một số yếu tố nguy cơ như thói quen uống rượu, hút thuốc lá kéo dài, vệ sinh răng miệng kém, thói quen ăn uống chưa hợp lý, quan hệ tình dục không an toàn (bằng miệng), do gen…

Các triệu chứng ban đầu của ung thư lưỡi không rõ ràng, mờ nhạt, thường dễ nhầm lẫn với các bệnh lý răng miệng thông thường khác, nên khó phát hiện ngay khi ở giai đoạn khởi phát. Do vậy, nhiều trường hợp phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn, gây khó khăn cho các bác sĩ trong việc điều trị cho người bệnh. 

TS-BS.Nguyễn Hồng Nhung giải thích thêm, trường hợp người bệnh này khi vào viện đã ở giai đoạn muộn (giai đoạn T3) với kích thước khối u lớn hơn 4cm, gây xâm lấn toàn bộ từ phía vùng niêm mạc miệng đến toàn bộ lớp cơ, mạch máu và hệ thống xung quanh vùng lưỡi. Do đó, phương pháp tối ưu nhất là cắt bỏ toàn bộ vị trí khối u và các vùng có liên quan, sau đó tạo hình lưỡi bằng vạt vi phẫu cho người bệnh.

Theo đó, các phẫu thuật viên đã tiến hành cắt rộng khối ung thư sàn miệng và 1/2 lưỡi kèm theo nạo vét hạch cổ giúp ngăn chặn khối u xâm lấn sang các vùng khác. Sau khi cắt khối u đã để lại một khuyết hổng lớn ở lưỡi và vùng chậu sàn miệng. Khuyết tổn này cần được tạo hình bằng vạt tổ chức có nối mạch vi phẫu.

Tiếp đến là quá trình tạo hình lưỡi, sàn miệng cho người bệnh. Vì tính chất lan rộng của khối ung thư và đã cắt bỏ 1/2 lưỡi, nên không thể tạo hình bằng vạt tại chỗ. Vì vậy, ê-kíp phẫu thuật sử dụng vạt da ở vị trí cánh tay phải để tạo hình lưỡi. Vạt được phẫu tích với cuống mạch nuôi dài, sau đó cắt rời rồi chuyển lên khoang miệng để tạo hình lưỡi, sàn miệng. Cuống mạch của vạt được luồn dưới da, trên xương hàm dưới để xuống vùng cổ.

“Những ca vi phẫu tạo hình như vậy thường kéo dài 8-10 giờ. Sau phẫu thuật, người bệnh có thể chấm dứt những đau đớn, được tập nuốt, tập nói và cuộc sống trở lại bình thường”- TS-BS.Nguyễn Hồng Nhung cho biết thêm.

Hiện tại, các bác sĩ BV E cũng đã triển khai kỹ thuật phẫu thuật tạo hình bằng vạt vi phẫu để điều trị cho nhiều trường hợp mắc các bệnh liên quan đến ung thư vùng hàm mặt, nhất là ung thư vùng miệng đã cho nhiều kết quả tốt, đem lại hiệu quả điều trị cao cho các trường hợp người bệnh ung thư. Đồng thời, giúp phục hồi về chức năng, giải phẫu, thẩm mỹ cũng như tâm lý, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

TS-BS.Nguyễn Hồng Nhung cũng khuyến cáo, những dấu hiệu sớm của bệnh ung thư lưỡi thường khá mờ nhạt và dễ bị bỏ qua, việc phát hiện sớm bệnh có ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị. Do vậy, khi gặp bất cứ triệu chứng bất thường nào ở lưỡi, má, hoặc bất cứ vị trí nào vùng khoang miệng… cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Ngoài ra, những đối tượng thuộc nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh cũng nên thường xuyên tầm soát ung thư, nhằm phát hiện sớm bệnh. Đặc biệt, ở những người trên 40 tuổi, có tiền sử hút thuốc, uống rượu và những người có thói quen quan hệ tình dục không an toàn… cần tầm soát ung thư lưỡi.

Thái An