Thuốc chống trầm cảm Fluvoxamine
Thuốc Fluvoxamine hiện nay được sử dụng khá phổ biến với tên thuốc thương mại Luvox, mỗi viên chứa 100mg Fluvoxamine maleate. Thuốc này có tác dụng làm giảm nguy cơ nhập viện ở người trưởng thành- vốn thuộc nhóm người có rủi ro mắc bệnh trầm cảm cao.
Tình trạng rối loạn cảm xúc liên quan đến trầm cảm trong xã hội hiện đại đang ngày càng có nguy cơ trẻ hóa. Rối loạn tâm thần và nguy cơ trầm cảm ở trẻ vị thành niên đang đi học gần đây có xu hướng gia tăng. Thậm chí, một số em còn có ý định và hành vi tự tử (nhưng chưa tự tử thành công).
Do đó, các thầy thuốc thường lựa chọn điều trị cho bệnh trầm cảm khởi đầu với nhóm thuốc ức chế thu hồi chọn lọc Serotonin (SSRIs) được sử dụng trong điều trị trầm cảm, lo âu và các rối loạn cảm xúc khác. Các thuốc SSRI được cấp phép ở Singapore gồm Escitalopram, Fluoxetin, Fluvoxamin, Paroxetin và Sertralin.
Tại Việt Nam, các SSRI được cấp phép bao gồm: Citalopram, Escitalopram, Fluoxetin, Fluvoxamin, Paroxetin, Sertralin, Dapoxetin. Các thuốc này hầu hết được chỉ định cho bệnh nhân từ 18 tuổi trở lên. Fluvoxamin được chấp thuận sử dụng cho trẻ từ 8 tuổi trở lên để điều trị hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
Fluvoxamine hiện nay được sử dụng khá phổ biến với tên thuốc thương mại Luvox, mỗi viên chứa 100mg Fluvoxamine maleate. Thuốc được hấp thu hoàn toàn sau khi uống. Nồng độ đỉnh trong huyết tương đạt được từ 3-8 giờ sau khi dùng thuốc. 80% được gắn với protein huyết tương.
Thuốc chuyển hóa chính qua gan, thải trừ qua thận. thời gian bán thải trung bình trong huyết tương là 13-15 giờ sau khi dùng đơn liều Fluvoxamine và kéo dài hơn 17-22 giờ sau khi dùng liều lặp lại. Nồng độ thuốc trong huyết tương đạt trạng thái ổn định trong 10-14 ngày. Thuốc được dùng với liều chỉ định tùy thuộc và từng cá thể.
Liều khởi đầu khuyến cáo để điều trị trầm cảm là 50 hoặc 100mg. Thuốc nên dùng đơn liều mỗi ngày 1 viên 100mg vào buổi tối. Liều dùng hàng ngày không nên cao hơn 300mg, nếu sử dụng liều lớn hơn 150mg nên được chia thành nhiều liều nhỏ. Cần tránh dừng điều trị đột ngột, khi ngưng dùng Fluvoxamine, liều dùng nên giảm dần từ từ trong một khoảng thời gian ít nhất 1-2 tuần để giảm nguy cơ các phản ứng cai thuốc.
Tác dụng không mong muốn của Fluvoxamine thường gặp là tình trạng chán ăn, bệnh nhân cảm thấy bối rối, căng thẳng, lo âu, mất ngủ, rùng mình, buồn ngủ, đau đầu, chóng mặt…Một số người có thể tăng tiết mồ hôi khi dùng thuốc, thậm chí thấy suy nhược, mệt mỏi. Thuốc cũng có thể gây cảm giác đánh trống ngực/nhịp tim nhanh và một số rối loạn tiêu hóa như: Đau bụng, táo bón, tiêu chảy, khô miệng, khó tiêu, buồn nôn…
Thuốc ức chế thu hồi chọn lọc Serotonin- mà đại diện là Fluvoxamine được cho có liên quan đến nguy cơ tự tử phụ thuộc vào độ tuổi. Nguy cơ này tăng lên đặc biệt ở những bệnh nhân dưới 25 tuổi. Tuy nhiên, mối quan hệ nhân quả chưa được làm rõ, vì nguy cơ tự tử có thể bị làm nhiễu do tình trạng tâm thần và mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh nhân.
Các cảnh báo về tự tử và các rối loạn tâm thần trên tờ hướng dẫn sử dụng thuốc cần phải nhấn mạnh những nguy cơ ở những người dưới 25 tuổi và để nâng cao nhận thức, cảnh giác của người bệnh. Cảnh báo và khuyến cáo về nguy cơ tự tử đã được nhấn mạnh trong tờ thông tin sản phẩm của Fluvoxamine và cần thiết phải nhắc nhở nhân viên y tế về mối liên quan của nó với nguy cơ tự tử ở người trẻ tuổi và tư vấn sử dụng thuốc cho bệnh nhân theo tờ hướng dẫn sử dụng thuốc có sẵn trong hộp thuốc.
Đại dịch Covid-19 hiện nay không còn là vấn đề thời sự, nhưng hậu quả của nó vẫn còn ám ảnh khá nhiều người. Một nghiên cứu về những loại thuốc có sẵn dùng để điều trị Covid-19 cho thấy, thuốc chống trầm cảm Fluvoxamine làm giảm nguy cơ nhập viện ở người trưởng thành- vốn thuộc nhóm người có rủi ro mắc bệnh cao.
ThS.Lê Quốc Thịnh