Đoàn công tác Bộ Công an và BHXH Việt Nam kiểm tra tại Bình Dương: Phát hiện nhiều vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT

Ngày 4/10, tại Bình Dương, Đoàn công tác của Bộ Công an và BHXH Việt Nam kiểm tra việc thực hiện Quy chế phối hợp số 01/QCPH-BCA-BHXHVN về thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh. Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn chủ trì cuộc kiểm tra.

Chuyển hồ sơ nhiều vụ việc cho cơ quan Công an

Báo cáo với Đoàn công tác, bà Lê Minh Lý- Giám đốc BHXH tỉnh Bình Dương cho biết, thực hiện Quy chế số 01/QCPH-BCA-BHXHVN ngày 21/1/2022 của Bộ Công an và BHXH Việt Nam, Công an tỉnh và BHXH tỉnh Bình Dương đã ký kết Quy chế phối hợp số 03/QCPH-CAT- BHXH ngày 11/5/2022. Quy chế phối hợp ở địa phương gồm 3 Chương, 9 Điều quy định rõ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, mục đích, nguyên tắc, nội dung, hình thức, trách nhiệm phối hợp giữa hai đơn vị về thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn phát biểu tại cuộc kiểm tra 

Theo bà Lý, công tác trao đổi, cung cấp thông tin giữa hai đơn vị thời gian qua được thực hiện khá tốt. BHXH tỉnh chủ động cung cấp thông tin liên quan đến lĩnh vực BHXH, BHYT và luôn nhận được sự hỗ trợ tích cực từ Công an tỉnh; kịp thời thông báo, cung cấp danh sách những đơn vị có số nợ BHXH, BHYT lớn và kéo dài để Công an tỉnh hỗ trợ, có phương án phối hợp trong công tác phòng chống tội phạm trên lĩnh vực BHXH, BHYT.

Hằng tháng, BHXH tỉnh Bình Dương cung cấp danh sách đơn vị nợ BHXH từ 3 tháng trở lên và đơn vị nợ khó thu sang cơ quan Công an. Còn Công an tỉnh cung cấp danh sách đơn vị nợ trong các KCN, Công an cấp huyện cung cấp danh sách đơn vị nợ còn lại. Đồng thời, hai bên cung cấp kế hoạch làm việc, thanh tra, kiểm tra đơn vị nợ để phối hợp ngăn chặn, giảm thiểu tình trạng nợ kéo dài.

Kết quả, từ ngày 21/1 đến 15/9/2022, đã cung cấp thông tin nợ của 3.303 đơn vị SDLĐ, với số tiền nợ 580 tỷ đồng. Cơ quan BHXH đã phối hợp với ngành Công an thu nợ BHXH đối với 88 đơn vị, với tổng số 8.652 NLĐ và tổng số nợ là 65,37 tỷ đồng. Qua đó, đã thu hồi được 30,11 tỷ đồng (có 54/88 đơn vị khắc phục tiền nợ), đạt tỷ lệ thu hồi 46,1%. Đồng thời, cung cấp thông tin về những trường hợp sử dụng giấy tờ giả để trục lợi BHXH (giấy khai sinh, giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH) và đề nghị cơ quan Công an phối hợp điều tra, xử lý.

Đại diện Công an tỉnh Bình Dương phát biểu tại cuộc kiểm tra 

Đặc biệt, BHXH tỉnh Bình Dương đã chuyển hồ sơ bà N.T.K.P- nhân viên của một DN trên địa bàn Bình Dương- đã lập hồ sơ giả để trục lợi chế độ ốm đau, thai sản với số tiền lên đến 1,5 tỷ đồng; trường hợp bà N.T.H có hành vi sử dụng giấy chứng sinh giả để trục lợi chế độ thai sản với số tiền 50 triệu đồng. Các trường hợp này đã được cơ quan Công an tiếp nhận hồ sơ và khởi tố vụ án.

Bên cạnh đó, BHXH tỉnh Bình Dương đã chủ động thực hiện 171 cuộc thanh tra, kiểm tra, xác minh liên ngành tại 680 đơn vị SDLĐ. Qua quá trình thanh tra, kiểm tra đã phát hiện nhiều trường hợp vi phạm, yêu cầu chủ SDLĐ làm thủ tục tham gia BHXH bắt buộc cho 2.751 NLĐ thuộc diện phải tham gia BHXH; khắc phục tiền nợ hơn 101 tỷ đồng; yêu cầu hoàn quỹ BHXH số tiền chi sai do lạm dụng các chế độ BHXH của 2.094 lượt người, phải thu hồi hơn 1,82 tỷ đồng.

Tại các đơn vị BHXH cấp huyện, việc phối hợp với cơ quan Công an cũng được thực hiện khá tốt. Giám đốc BHXH TX.Tân Uyên cho biết, trước đây qua kiểm tra, BHXH Thị xã phát hiện trường hợp sử dụng tên tuổi, CMND của người khác để làm thủ tục nhận BHXH một lần. Vì thế, BHXH Thị xã đã thông báo đến Công an TX.Tân Uyên và cơ quan Công an đã vào cuộc xử lý các đối tượng trục lợi, thu hồi 53 triệu đồng đối với 2 trường hợp giả mạo hồ sơ của người khác nhận BHXH một lần.

Đại diện BHXH TP.Thuận An cũng cho biết, việc phối hợp với cơ quan Công an đã có tác dụng và chuyển biến rõ rệt. Trước đây, các đơn vị SDLĐ thường né tránh làm việc với cơ quan BHXH hoặc cử người đại diện không phù hợp, nhưng khi cán bộ Công an cùng cán bộ BHXH làm việc trực tiếp, các đơn vị SDLĐ đã cam kết sẽ chấn chỉnh, hứa khắc phục vi phạm. Vì vậy, việc triển khai thực hiện Quy chế phối hợp đã mang lại hiệu quả rõ rệt; ý thức chấp hành pháp luật BHXH, BHYT tại các đơn vị SDLĐ đã được nâng cao hơn.

Đại tá Ngô Xuân Phú- Phó Giám đốc Công an tỉnh Bình Dương phát biểu tại cuộc kiểm tra

Đánh giá việc thực hiện Quy chế phối hợp, Đại tá Ngô Xuân Phú- Phó Giám đốc Công an tỉnh Bình Dương cho biết, qua công tác phối hợp, các công việc liên quan đã có chuyển biến tích cực, nhất là đã nâng cao nhận thức của các lực lượng, có sự phân công trách nhiệm rõ ràng, đảm bảo thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của 2 đơn vị. Bên cạnh đó, cơ quan BHXH thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với cán bộ chiến sĩ và thân nhân của cán bộ, chiến sĩ; qua đó giúp cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác.

Đại tá Ngô Xuân Phú cũng cho biết, Bình Dương là địa phương tập trung nhiều DN, số nợ BHXH còn nhiều, phát sinh tranh chấp... dẫn đến đình công, lãn công và các nguy cơ gây bất ổn xã hội. Vì vậy, Công an tỉnh sẽ sắp xếp, chủ trì mời những đơn vị có số nợ lớn lên làm việc nhằm mang tính răn đe và lan tỏa sang các đơn vị khác, tăng cường việc tuân thủ pháp luật về lao động và BHXH của các chủ DN; đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ.

Kiến nghị giải quyết những tồn tại

Bên cạnh những kết quả đạt được, đại diện BHXH tỉnh Bình Dương cũng cho biết, vẫn còn một số hạn chế, tồn tại trong công tác thu, thu nợ BHXH. Đáng chú ý, về xử phạt hành vi trốn đóng, chậm đóng BHXH chưa được thực hiện như đề xuất của cơ quan BHXH do "không đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo Điều 216 Bộ Luật Hình sự". Do vậy, BHXH tỉnh Bình Dương kiến nghị Bộ Công an cùng các bộ, ngành liên quan thống nhất ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể về thủ tục, thành phần hồ sơ để thuận tiện cho cơ quan BHXH khi kiến nghị khởi tố theo Điều 216 Bộ luật Hình sự.

Đại diện C03 Bộ Công an góp ý kiến tại cuộc kiểm tra

Đồng quan điểm, đại diện PC03- Công an tỉnh Bình Dương cũng cho biết, phần lớn các vụ việc BHXH tỉnh Bình Dương chuyển sang đề nghị xử lý hình sự nhưng chưa thực hiện được vì vướng các quy định. Do vậy, cần có hướng dẫn cụ thể việc xác định hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH và có quy định phù hợp để việc xử lý hình sự vừa mang tính răn đe cao và đạt mục đích chính là thực hiện hiệu quả chính sách BHXH.

Theo đại diện C03 Bộ Công an, Quy chế phối hợp giữa Công an tỉnh và BHXH tỉnh Bình Dương khá cụ thể, song chủ yếu đề cập trong lĩnh vực BHXH, một số nội dung trong lĩnh vực BHYT chưa nói rõ. Trong khi đó, tại Bình Dương, tình trạng lạm dụng, trục lợi BHYT diễn ra khá nhiều, nên cần đề cập sâu đến lĩnh vực BHYT để hạn chế tối đa các vi phạm. 

Tại cuộc kiểm tra, đại diện các đơn vị của BHXH Việt Nam cũng đã có ý kiến về việc thực hiện Quy chế phối hợp tại Bình Dương, nhất là về xử lý các vi phạm liên quan. Ông Lò Quân Hiệp- Vụ trưởng Vụ Thanh tra-Kiểm tra (BHXH Việt Nam) đề xuất cần có sự phối hợp thanh tra liên ngành để xử lý các vi phạm liên quan lĩnh vực BHXH, BHYT. Trong đó, về việc cấp giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH, cần quan tâm đến việc có hợp thức hóa khi không ốm đau, hay không đi KCB nhưng vẫn xin giấy chứng nhận; thời gian đăng ký hành nghề của bác sĩ ở cơ sở KCB, xem xét việc cấp giấy có trùng với thời gian hành nghề của bác sĩ khi làm việc ở nơi khác hay không…

Ông Lò Quân Hiệp nêu ý kiến tại cuộc kiểm tra

Ông Đỗ Ngọc Thọ- Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) thông tin thêm, qua kiểm tra cho thấy tình trạng cấp khống giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH khá phổ biến. Riêng ở Bình Dương, thống kê có bác sĩ ở PK tư nhân trung bình mỗi ngày cấp hơn 350 giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH- việc này hoàn toàn trái các quy định và phi thực tế, chỉ mới nhìn vào là thấy sai. Đặc biệt, với việc thu gom sổ BHXH, Bình Dương là địa bàn nóng nhất, từ 2017 đến nay có hàng loạt trường hợp nghi vấn thu gom trên 2.800 sổ BHXH. Trong đó, có tình trạng một số điện thoại ở TP.Thuận An đăng ký đến 82 sổ BHXH. Cũng ở Thuận An, trong 9 tháng đầu năm có gần 300 sổ BHXH nghi vấn giải quyết theo dạng thu gom…

Phát biểu kết luận cuộc kiểm tra, Phó Tổng Giám đốc Lê Hùng Sơn đánh giá việc thực hiện Quy chế phối hợp giữa Công an tỉnh và BHXH tỉnh Bình Dương bước đầu đạt kết quả quan trọng, góp phần ngăn ngừa lạm dụng, trục lợi và ổn định an ninh xã hội trên địa bàn. Bên cạnh đó, Phó Tổng Giám đốc cũng đề nghị các ngành chức năng của tỉnh cần quan tâm hơn nữa để xử lý, hạn chế tối đa các hành vi vi phạm, trục lợi BHXH, BHYT.

Đối với việc thực hiện chế độ cho NLĐ, Phó Tổng Giám đốc đề nghị cấp ủy, chính quyền và ngành chức năng tỉnh Bình Dương cần theo dõi sát sao “sức khỏe” của DN; quan tâm hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra liên ngành để giảm thiểu vi phạm, bởi tình trạng DN phá sản, chủ bỏ trốn khi đang còn nợ lương, nợ BHXH sẽ làm ảnh hưởng quyền lợi NLĐ và tình hình an sinh xã hội của địa phương. Ngoài ra, Bình Dương cũng cần quan tâm hỗ trợ người dân tham gia BHYT để gia tăng tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn.

Trà Giang