Vùng Đồng bằng sông Hồng: Cần tiên phong trong thực hiện chính sách an sinh xã hội

“Tiên phong trong thực hiện chính sách an sinh xã hội, bảo đảm công bằng, tiến bộ xã hội, bảo vệ môi trường, không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần, không để ai bị bỏ lại phía sau”- đó là một trong “5 tiên phong” được Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tại Hội nghị lần thứ tư của Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Hồng.

Sáng 17/8, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính- Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Hồng chủ trì Hội nghị lần thứ 4 của Hội đồng. Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, vùng Đồng bằng sông Hồng có vị trí rất quan trọng, là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hoá, quốc phòng, an ninh, chủ quyền biển đảo, đối ngoại, là cửa ngõ phía Bắc của đất nước, là cầu nối quan trọng trong giao lưu kinh tế, văn hoá quốc tế và là vùng đất có tiềm năng phát triển rất lớn, là cửa ngõ của ASEAN vào Trung Quốc.

Do đó, việc phát triển kinh tế-xã hội vùng Đồng bằng sông Hồng nhanh, toàn diện, bền vững là nhiệm vụ chính trị rất quan trọng, với nhiều khó khăn, thách thức, kỳ vọng và trách nhiệm, góp phần hoàn thành mục tiêu đề ra tại Đại hội XIII của Đảng, Đại hội Đảng các cấp của các tỉnh, thành phố trong vùng đã đề ra. Đặc biệt, các thành viên Hội đồng đã cùng với các bộ, ngành, địa phương liên quan hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng chỉ rõ những kết quả tích cực, nổi bật trong phát triển kinh tế-xã hội của vùng Đồng bằng sông Hồng thời gian qua. Theo đó, tăng trưởng kinh tế 6 tháng năm 2024 đạt 7,21%, cao hơn so với bình quân chung cả nước (6,42%) và vùng Đông Nam Bộ (5,58%). Tổng thu NSNN 7 tháng đạt 521,059 nghìn tỷ đồng, cao nhất cả nước, chiếm 41% tổng thu NSNN cả nước. Giá trị xuất khẩu 7 tháng đạt trên 80,04 tỷ USD, đứng thứ nhất cả nước, chiếm 35% tổng giá trị xuất khẩu của cả nước (227,5 tỷ USD).

Giải ngân đầu tư công 7 tháng đạt 55.757 tỷ đồng, cao nhất cả nước, đạt 31,08% kế hoạch. Trong 7 tháng, có 29.611 DN đăng ký thành lập mới và 14.319 DN quay trở lại hoạt động, tăng lần lượt 3,39% và 6,87% so với cùng kỳ 2023, đứng thứ 2 cả nước (sau vùng Đông Nam Bộ). Vùng Đồng bằng sông Hồng dẫn đầu cả nước về số vốn đầu tư nước ngoài đăng ký cấp mới, tính đến hết ngày 20/7/2024 là 5.787 triệu USD với 645 dự án cấp mới…

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức ảnh hưởng đến sự phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng. Cụ thể như: Chất lượng tăng trưởng kinh tế chưa thực sự bền vững, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh; khả năng chống chịu và ứng phó trước các yếu tố tiêu cực từ bên ngoài chưa cao. Khoa học công nghệ chưa thật sự là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội; chưa hình thành được nhiều DN lớn, làm chủ công nghệ ở các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, sản xuất chip, chất bán dẫn; chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu.

Các nội dung liên kết vùng quan trọng (liên kết trong hạ tầng giao thông liên vùng và khu vực, nhất là đường sắt; liên kết đầu tư phát triển; khả năng kết nối, tích hợp kinh tế tỉnh, thành phố vào chuỗi giá trị toàn cầu) còn hạn chế. Việc hỗ trợ các DN chưa đáp ứng yêu cầu, nhất là trong việc hình thành cụm liên kết ngành; liên kết trong đào tạo và sử dụng lao động; xây dựng CSDL hệ thống thông tin, hợp tác thu hút đầu tư, xử lý môi trường các đô thị và cấp vùng. An sinh xã hội, phúc lợi xã hội có nhiều tiến bộ, nhưng chưa tạo được chuyển biến mạnh mẽ, chưa đồng đều.

Quán triệt định hướng thời gian tới liên quan quy hoạch và phát triển kinh tế-xã hội vùng Đồng bằng sông Hồng, Thủ tướng nhấn mạnh, việc điều hành phải linh hoạt, hiệu quả trên cơ sở thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo. Đồng thời, cần coi con người là trung tâm, chủ thể và nguồn lực, động lực của sự phát triển; triển khai quy hoạch và phát triển vùng phải đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của người dân, DN.

Cùng với đó, phải tuân thủ nghiêm và triển khai đồng bộ quy hoạch; phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, ngành, lĩnh vực, vùng, địa phương. Phát huy mạnh mẽ dân chủ, trí tuệ tập thể; tổ chức thực hiện quy hoạch khoa học, bài bản, có trọng tâm, trọng điểm. Bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh lương thực; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế-xã hội với bảo đảm quốc phòng, an ninh biên giới, vùng biển và hải đảo; giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội. Huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực; kết hợp hài hòa, hiệu quả giữa nguồn lực bên trong và nguồn lực bên ngoài, Trung ương và địa phương, Nhà nước và xã hội.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đi đôi với phân bổ nguồn lực và tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực. Làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới; phát triển kinh tế theo chiều sâu theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ. Phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại gắn với tổ chức không gian hợp lý, hiệu quả, thống nhất, liên kết nội vùng, liên vùng, khu vực và quốc tế.

Đáng chú ý, Thủ tướng đề nghị vùng Đồng bằng sông Hồng cần thực hiện “5 tiên phong” gồm:

Thứ nhất, tiên phong trong đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ và thành quả cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, kinh tế ban đêm.

Thứ hai, tiên phong trong CCHC, phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường kiểm tra, giám sát.

Thứ ba, tiên phong lấy người dân, DN làm trung tâm phục vụ, cắt giảm TTHC rườm rà, phiền phức, làm ảnh hưởng và làm tăng chi phí tuân thủ với người dân và DN; đẩy mạnh thực hiện Đề án 06 theo chỉ đạo của Chính phủ.

Thứ tư, tiên phong trong huy động mọi nguồn lực xã hội, nhất là qua hợp tác công tư để phát triển nhanh và bền vững.

Thứ năm, tiên phong trong thực hiện chính sách an sinh xã hội, bảo đảm công bằng, tiến bộ xã hội, bảo vệ môi trường, không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Trên cơ sở đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, cơ quan liên quan rà soát lại các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra theo Nghị quyết Đại hội XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ; xác định các mục tiêu sẽ đạt được, chưa đạt và khó đạt để có giải pháp phù hợp, phân công công việc “rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ kết quả”.

Đồng thời, khẩn trương xây dựng Kế hoạch thực hiện quy hoạch vùng trên tinh thần “thông thoáng về chính sách, thông suốt về hạ tầng và thông minh về quản trị”. Tập trung cơ cấu lại các ngành kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng hiện đại, ưu tiên các ngành, lĩnh vực có thế mạnh. Về công nghiệp, phát triển công nghiệp công nghệ cao, tập trung vào chế biến, chế tạo; ưu tiên công nghiệp cơ điện tử, chip bán dẫn, sản phẩm công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, vật liệu mới...

Ngoài ra, cần chú trọng phát triển vùng trở thành trung tâm dịch vụ hiện đại theo chuẩn mực quốc tế và đa dạng loại hình dịch vụ; đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa, các dịch vụ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, giáo dục, đào tạo, y tế… Phát triển kinh tế nông nghiệp hiệu quả, bền vững, sinh thái theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, tuần hoàn gắn với xây dựng nông thôn mới. Ưu tiên đầu tư các dự án động lực, trọng điểm có tác động trực tiếp đến phát triển kinh tế-xã hội, có tính lan tỏa lớn, có tính kết nối quốc tế, liên vùng; phát triển các nguồn cung và lưới điện, nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo, hạ tầng thủy lợi.

Nêu rõ một số dự án cần nghiên cứu triển khai phục vụ phát triển vùng, Thủ tướng nhấn mạnh thêm: Cần chú trọng phát triển văn hóa, xã hội, con người, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, nâng cao chất lượng cuộc sống, môi trường sống lành mạnh cho người dân; phát triển du lịch; đẩy mạnh cải cách TTHC, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, chuẩn bị tốt các dự án trọng điểm, quan trọng để thu hút hiệu quả các nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư chiến lược.

Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn các dự án vùng và có tính chất vùng quan trọng theo các Nghị quyết của Bộ Chính trị và theo quy hoạch vùng, tiếp tục ưu tiên nguồn vốn bố trí trong kế hoạch trung hạn 2026-2030. Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất những nhiệm vụ trọng tâm đưa vào chương trình làm việc của Hội đồng vùng để thảo luận, thống nhất triển khai trong thời gian tới.

PV