Phát huy vai trò Công đoàn trong tham gia quản lý nhà nước

Ngày 22/8, tại Hà Nội, Tổng LĐLĐ Việt Nam phối hợp với Báo Nhân Dân tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Công đoàn với nhiệm vụ tham gia quản lý nhà nước, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”. Hội thảo có sự tham dự của nhiều lãnh đạo Trung ương, các nhà khoa học và chuyên gia trong lĩnh vực lao động - xã hội.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Đình Khang - Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam nhấn mạnh, từ những ngày đầu thành lập, Đảng ta đã coi trọng vai trò của Công đoàn trong quản lý nhà nước. Tổ chức Công đoàn không chỉ là “ngôi nhà chung” của người lao động, mà còn là một thành tố quan trọng trong hệ thống chính trị, tham gia trực tiếp vào việc hoạch định, thực thi và giám sát chính sách, pháp luật.

Ông Nguyễn Đình Khang - Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Theo ông Khang, hoạt động tham gia quản lý nhà nước của Công đoàn có phạm vi rộng, từ góp ý xây dựng chính sách, giám sát, phản biện xã hội, cho đến thúc đẩy đối thoại, thương lượng tập thể, phát huy dân chủ ở cơ sở. Thực tiễn chứng minh, chính nhờ sự tham gia chủ động này mà tiếng nói của người lao động được phản ánh đầy đủ, góp phần củng cố niềm tin xã hội và tăng tính hiệu quả trong điều hành của Nhà nước.

Trong những năm gần đây, Công đoàn Việt Nam đã có nhiều dấu ấn đáng ghi nhận. Điển hình là việc chủ trì trình Quốc hội thông qua Luật Công đoàn năm 2024 - một văn bản pháp lý quan trọng, tạo cơ sở vững chắc để bảo vệ quyền lợi của đoàn viên, người lao động trong bối cảnh mới.

Công đoàn còn tích cực tham gia các hoạt động giám sát, phản biện xã hội, tổ chức đối thoại với người sử dụng lao động, với chính quyền các cấp, thậm chí đối thoại trực tiếp với Thủ tướng Chính phủ. Những mô hình như “Hội nghị Người lao động”, “Diễn đàn Người lao động” tại Quốc hội… đã phát huy hiệu quả, trở thành kênh quan trọng giúp Công đoàn truyền tải nguyện vọng của công nhân, lao động đến với Đảng, Nhà nước.

Không chỉ dừng lại ở việc bảo vệ quyền lợi trực tiếp của người lao động, Công đoàn còn tham gia vào công cuộc phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; giám sát việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội; góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ.

Hội thảo khoa học “Công đoàn với nhiệm vụ tham gia quản lý nhà nước, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”

Bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế số, sự xuất hiện của các hình thức việc làm phi truyền thống, cùng quá trình dịch chuyển lao động mạnh mẽ đang đặt ra nhiều thách thức cho tổ chức Công đoàn. Bên cạnh cơ hội nâng cao vị thế, Công đoàn cũng phải đối mặt với yêu cầu đổi mới mạnh mẽ về tổ chức và phương thức hoạt động, nhất là việc mở rộng phạm vi chăm lo và đại diện cho lao động ngoài khu vực nhà nước, khu vực phi chính thức.

“Việc Công đoàn tham gia quản lý nhà nước chính là nền tảng, điều kiện tiên quyết để tổ chức có thể phát huy vai trò trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa - một Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền công dân” - ông Nguyễn Đình Khang khẳng định.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung phân tích nhiều khía cạnh như: Cơ sở lý luận và pháp lý về vai trò của Công đoàn; chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với tổ chức Công đoàn trong xây dựng Nhà nước pháp quyền; những đặc trưng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngoài ra, các đại biểu còn thảo luận về việc làm thế nào để Công đoàn tham gia hiệu quả vào kiểm soát quyền lực nhà nước, bảo vệ quyền lợi người lao động trong bối cảnh mới.

Theo các đại biểu, một trong những nội dung được quan tâm là việc đổi mới phương thức hoạt động của Công đoàn. Không chỉ dừng ở việc phản ánh và kiến nghị, Công đoàn cần nâng cao năng lực dự báo, chủ động đề xuất chính sách, đồng thời tăng cường các cơ chế đối thoại xã hội, phát huy dân chủ tại nơi làm việc. Ngoài ra, Công đoàn cần chú trọng hơn tới vai trò trong kiểm soát quyền lực, giám sát việc thực hiện pháp luật và chính sách lao động, cũng như tham gia tích cực vào phòng chống tham nhũng, lãng phí.

Đáng chú ý, các đại biểu thống nhất rằng, Công đoàn Việt Nam có vai trò không thể thay thế trong quản lý nhà nước và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Để tiếp tục phát huy, tổ chức Công đoàn cần có những bước đi chiến lược như: Đổi mới phương thức hoạt động, mở rộng phạm vi đại diện, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, đồng thời tăng cường phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội khác.

Thanh Hằng