Ngành BHXH đang nỗ lực chuyển đổi số trong công tác chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH. Thời gian qua, BHXH các tỉnh thành phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong lĩnh vực này. Thế nhưng, vẫn còn nhiều người dân lo ngại nhận lương hưu và các chế độ BHXH khác qua tài khoản ngân hàng phải đóng thuế.

Nhiều người dân còn chần chừ mở tài khoản cá nhân

Nguyên là giáo viên của một trường Tiểu học ở phường Long Trường (TP. Hồ Chí Minh), bà Lê Thị Huyền về hưu đã gần 15 năm, với mức lương hưu hơn 9 triệu đồng/tháng. Trả lời băn khoăn của chúng tôi về việc vì sao tuổi cao, không đăng ký nhận lương hưu qua tài khoản cá nhân, mà phải đi lại cho vất vả, không an toàn, bà Huyền chia sẻ: "Thực ra trước đây tôi cũng không có ý định nhận lương hưu qua tài khoản cá nhân. Từ ngày 1/7, do sáp nhập hành chính, nơi chi trả lương hưu hiện cách nhà tôi hơn 5km. Tuổi cao, việc đi xe máy đường xa không còn an toàn, nên tôi dự định chuyển sang nhận lương hưu qua tài khoản ngân hàng. Thế nhưng, điều làm tôi băn khoăn nhất, không phải vì không rành công nghệ, mà không biết lương hưu hoặc các khoản trợ cấp BHXH, khi nhận qua tài khoản ngân hàng có phải kê khai và nộp thuế không? Khoản tiền lương hơn 9 triệu đồng mỗi tháng là khản tiền lớn của gia đình, nếu phải nộp thuế nữa thì sẽ rất khó khăn".

Đây cũng là băn khoăn của không ít người mà những người làm công tác tuyên truyền, vận động người dân nhận lương qua tài khoản cá nhân của BHXH TP. Hồ Chí Minh và một số tỉnh thành đang gặp phải. Vì vậy, hiện cả nước vẫn còn nhiều người nhận lương hưu bằng tiền mặt. Cả nước có hơn 3,3 triệu người đang hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng, trong đó chỉ có khoảng 81% nhận qua tài khoản ngân hàng cá nhân.

Riêng tại TP. Hồ Chí Minh, Giám đốc BHXH TP. Hồ Chí Minh Lò Quân Hiệp cho biết, trong kỳ chi trả tháng 8, có 341.480 người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng. Trong đó, người hưởng bằng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt là 291.759 người (đạt tỉ lệ 85,44%); 49.721 người hưởng nhận bằng tiền mặt. Để gia tăng số người nhận lương hưu, trợ cấp BHXH qua tài khoản cá nhân, BHXH TP. Hồ Chí Minh tiếp tục triển khai công tác kiểm tra, rà soát, cập nhật căn cước công dân vào dữ liệu chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng; đồng thời, kết hợp đẩy mạnh chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng qua phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt.

Từ kỳ chi trả tháng 8/2025, BHXH TP.HCM phối hợp với ngân hàng và bưu điện bố trí cán bộ, viên chức, nhân viên tại các điểm chi trả của bưu điện, UBND xã, phường, thực hiện thu thập thông tin quản lý người hưởng (còn thiếu trong cơ sở dữ liệu), đồng thời hỗ trợ người hưởng mở tài khoản cá nhân nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng qua phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Việc cập nhật căn cước công dân để hoàn thiện cơ sở dữ liệu người hưởng, phục vụ chuyển đổi số quốc gia; đảm bảo việc chi trả an toàn, nhanh chóng.

Lương hưu và các khoản trợ cấp BHXH nhận bằng cách nào cũng không phải đóng thuế

Vế vấn đề người dân băn khoăn, BHXH Việt Nam khẳng định, lương hưu và các khoản trợ cấp BHXH dù nhận bằng cách nào đều không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Theo BHXH Việt Nam, lương hưu do quỹ BHXH chi trả hằng tháng là thu nhập được miễn thuế, căn cứ theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân (số 26/2012/QH13). Khoản thu nhập này bao gồm cả lương hưu nhận từ quỹ hưu trí tự nguyện.

Nghị định 65/2013/NĐ-CP của Chính phủ cũng nêu rõ lương hưu do quỹ BHXH chi trả hoặc từ quỹ hưu trí tự nguyện đều thuộc diện được miễn thuế. Ngoài ra, người sống và làm việc tại Việt Nam cũng được miễn thuế đối với lương hưu do nước ngoài chi trả.

Các khoản trợ cấp mang tính chất BHXH cũng được miễn thuế thu nhập cá nhân. Theo cơ quan BHXH, đây là những khoản hỗ trợ trong trường hợp người lao động gặp khó khăn, rủi ro trong cuộc sống, không mang tính chất tiền lương, tiền công nên không dùng để tính thuế.

Cụ thể, các khoản trợ cấp sau được loại trừ khỏi thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công: Trợ cấp tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp; trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi; trợ cấp do suy giảm khả năng lao động; trợ cấp hưu trí một lần; tiền tuất hằng tháng và các khoản trợ cấp khác theo quy định pháp luật về BHXH.

Khi mở tài khoản tại các ngân hàng, thông tin cá nhân người hưởng được bảo mật và được hưởng theo chế độ ưu đãi của ngân hàng mở tài khoản.

Người hưởng nhận lương hưu, trợ cấp BHXH qua tài khoản cá nhân giúp tiết kiệm thời gian, công sức, không cần tập trung ký nhận tại điểm chi trả, đồng thời đảm bảo nhận lương hưu, trợ cấp BHXH nhanh chóng, an toàn, chính xác, đúng thời hạn.

Người hưởng lớn tuổi, sức khỏe yếu có thể làm thủ tục ủy quyền cho con cháu nhận thay qua tài khoản cá nhân theo quy định của Luật BHXH năm 2024.

Cụ thể trường hợp ủy quyền nhận lương hưu, trợ cấp BHXH và chế độ khác thì văn bản ủy quyền có hiệu lực tối đa là 12 tháng kể từ ngày xác lập việc ủy quyền.

Hằng năm, người thụ hưởng chế độ BHXH qua tài khoản ngân hàng phải phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan BHXH ủy quyền thực hiện việc xác minh thông tin.

Cơ quan BHXH tạm dừng việc hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH khi không xác minh được thông tin người thụ hưởng theo quy định.

Lê Văn