Việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng năm 2026 là một bước tiến đáng ghi nhận, phản ánh sự cân bằng giữa nhu cầu cải thiện đời sống người lao động và khả năng tài chính của doanh nghiệp. Đây được coi là một “liều thuốc” kịp thời giúp giảm bớt gánh nặng chi tiêu cho người lao động, đặc biệt trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.

Bước tiến đáng ghi nhận

Bộ Nội vụ đang dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động (NLĐ) làm việc theo hợp đồng lao động. Theo đó, đề xuất điều chỉnh mức lương tối thiểu tháng và mức lương tối thiểu giờ áp dụng đối với NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động tăng 7,2% so với mức hiện hành, trùng với phương án Hội đồng Tiền lương quốc gia thống nhất khuyến nghị Chính phủ.

Việc tăng lương tối thiểu vùng giúp giảm bớt gánh nặng chi tiêu cho NLĐ (ảnh minh họa)

Trong bối cảnh giá cả liên tục leo thang, việc tăng lương tối thiểu vùng mang theo một kỳ vọng rất lớn và chính đáng từ phía NLĐ. Đặc biệt, mức tăng này không chỉ bù đắp được lạm phát, mà còn đảm bảo một phần cải thiện thực chất thu nhập của NLĐ, phù hợp với tinh thần của Bộ luật Lao động 2019 về mức lương tối thiểu- đó là đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu.

Theo bà Trịnh Thị Tú Anh (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng), việc điều chỉnh này sẽ là một “liều thuốc” kịp thời giúp giảm bớt gánh nặng chi tiêu, mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho NLĐ, nhất là trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng tăng. “Lạm phát là một thực tế kinh tế không thể tránh khỏi. Nếu lương tối thiểu không được điều chỉnh kịp thời để bù đắp sự tăng giá của hàng hóa, dịch vụ, thì thu nhập thực tế của NLĐ sẽ bị giảm sút, khiến đời sống của họ ngày càng khó khăn. Việc bù đắp trượt giá giúp duy trì sức mua, đảm bảo rằng mức sống của NLĐ không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi biến động thị trường” - bà Tú Anh phân tích.

Cũng theo bà Trịnh Thị Tú Anh, mức lương tối thiểu vùng là cơ sở để tính toán các khoản đóng BHXH, BHYT, BHTN. Khi lương tối thiểu tăng, các quyền lợi này của NLĐ cũng sẽ tăng lên, giúp họ có được sự bảo vệ tốt hơn trong trường hợp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động hay khi về hưu. Do đó, việc tăng lương tối thiểu vùng có tác động tích cực đến việc giảm khoảng cách thu nhập giữa các tầng lớp lao động, góp phần vào công cuộc xóa đói giảm nghèo và xây dựng xã hội công bằng hơn.

Đồng thời, việc tăng lương tối thiểu vùng phải đảm bảo nguyên tắc cơ bản là bù đắp được trượt giá, đảm bảo mức sống tối thiểu. Cùng với đó, việc tăng lương tối thiểu vùng phải tuân thủ nguyên tắc cơ bản là bù đắp được trượt giá và đảm bảo mức sống tối thiểu cho NLĐ - đây là hai yếu tố then chốt để đảm bảo công bằng và duy trì động lực cho lực lượng lao động.

Đối với việc đảm bảo mức sống tối thiểu, theo bà Tú Anh, mức lương tối thiểu không chỉ là con số trên giấy, mà nó phải đủ để NLĐ và gia đình họ trang trải các nhu cầu thiết yếu như ăn, ở, đi lại, học tập, y tế ở mức cơ bản nhất. Nếu mức lương tối thiểu không đủ đáp ứng những nhu cầu này, NLĐ sẽ gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí không thể tái tạo sức lao động, ảnh hưởng đến năng suất và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp cũng như nền kinh tế.

Chính vì thế, khi thu nhập được cải thiện, NLĐ sẽ có tinh thần phấn chấn hơn, yên tâm làm việc, từ đó nâng cao năng suất lao động và chất lượng công việc. Và, mức lương tốt hơn là thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp và Nhà nước đến đời sống NLĐ, giúp họ cảm thấy được trân trọng và có động lực gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.

Cần bình ổn giá các mặt hàng thiết yếu

Cũng liên quan đến vấn đề này, ông Phạm Trọng Nghĩa - Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho rằng, qua khảo sát gần đây của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho thấy: Có gần 55% NLĐ vừa đủ chi tiêu cơ bản; hơn 26% sống kham khổ; gần 8% không đủ sống, phải làm thêm. Trong bối cảnh thu nhập chưa đáp ứng được nhu cầu cuộc sống, 12,5% NLĐ cho biết thường vay mượn hàng tháng; NLĐ cảm thấy thu nhập hiện tại không đủ đảm bảo cuộc sống ổn định khi có vợ chồng, đặc biệt khi chi phí sinh hoạt và nuôi dưỡng con cái ngày càng tăng. Đặc biệt, tiền lương thấp còn ảnh hưởng đến việc mua nhà, tiết kiệm cho tương lai và đảm bảo nhu cầu cơ bản cho một gia đình mới. Do vậy, để đảm bảo tính khả thi của chính sách tăng lương, cần triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như hỗ trợ lãi suất vay vốn, tiền sử dụng đất hoặc đẩy mạnh các chương trình cải thiện năng suất lao động.

Cùng với đó, mỗi lần tăng lương lại có sự điều chỉnh tăng giá các mặt hàng thiết yếu. Chính vì vậy, để ngăn chặn tình trạng này và đảm bảo việc tăng lương mang lại lợi ích thực chất cho NLĐ, Chính phủ cần triển khai một hệ thống giải pháp đồng bộ. Trong đó, cần tăng cường kiểm soát lạm phát thông qua các công cụ chính sách tiền tệ và tài khóa. Ngân hàng Nhà nước cần duy trì chính sách lãi suất hợp lý và giám sát chặt chẽ cung tiền để tránh lạm phát vượt mục tiêu 4,5% mà Quốc hội đã đề ra. Đồng thời, cần xây dựng các chương trình bình ổn giá cho các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm và năng lượng, đặc biệt là giá điện - yếu tố có tác động lan tỏa mạnh đến chi phí sinh hoạt. Ngoài ra, cần tiếp tục có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp để giảm áp lực chi phí khi tăng lương như giảm thuế cho các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động, đồng thời đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ chuyển đổi công nghệ để tăng năng suất lao động.

Dưới góc độ khác, bà Trịnh Thị Tú Anh cho biết, NLĐ cần nâng cao năng lực và kỹ năng, thích ứng với công nghệ mới, đồng thời cần tiết kiệm và quản lý chi tiêu hiệu quả. “Dù có thể chưa đủ để giúp NLĐ có một cuộc sống dư dả, nhưng mức tăng này chắc chắn sẽ là một sự hỗ trợ đáng kể, giúp họ bù đắp phần nào chi phí sinh hoạt cơ bản đang ngày càng đắt đỏ, giúp giảm áp lực cơm áo gạo tiền, mang lại sự an tâm hơn cho NLĐ trong cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt, NLĐ cũng cần có ý thức tiết kiệm và quản lý tài chính cá nhân một cách thông minh để đảm bảo cuộc sống ổn định và có tích lũy” - bà Tú Anh chia sẻ.

Nguyệt Hà