Nhiều bệnh nhân bị u tuyến nước bọt mang tai mang tâm lý e ngại phẫu thuật vì sợ liệt dây thần kinh mặt sau mổ, nên đã âm thầm chịu đựng. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học hiện đại, nhiều bệnh nhân đã được phẫu thuật cắt trọn khối u tuyến mang tai, lấy lại niềm tin cho một cuộc sống mới.

Suốt 7 năm chịu đụng khối u trên mặt

Ông T. (53 tuổi, ngụ tỉnh Đắk Lắk) phát hiện khối u nhỏ bên dưới tai trái từ 7 năm nay. Càng ngày khối u càng lớn dần khiến ông mệt mỏi, thường xuyên cảm giác nặng vùng cổ mặt, ảnh hưởng thẫm mỹ. Khoảng 5 năm trước, ông T. đến khám tại một bệnh viện ở TP.Hồ Chí Minh và được chỉ định phẫu thuật, nhưng ông từ chối vì sợ bị liệt mặt sau mổ. Kể từ đó, ông tự dùng thuốc tại nhà với hy vọng kiềm chế sự phát triển của khối u.

Ca phẫu thuật khối u tuyến mang tai tại Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á

Cách đây 2 tháng, bệnh tình của ông T. tiến triển nhanh hơn, khối u lớn chèn ép khiến ông đau nhức vùng cổ - vai bên trái, cảm giác tê mỏi người một bên, mất ngủ, mệt mỏi, không thể làm việc hay sinh hoạt được bình thường. Sau khi tìm hiểu, ông T. tìm đến Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á để điều trị.

Tiếp nhận thăm khám cho bệnh nhân, bác sĩ Trần Thị Tuyết Sương - Phó Trưởng khoa Liên Chuyên khoa (Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á) đã chỉ định bệnh nhân chụp CT. Kết quả, ông T. được phát hiện có khối u xuất phát từ tuyến mang tai bên trái với kích thước khoảng 6x3cm. Ông T. được chỉ định phẫu thuật lấy trọn khối u, ngăn ngừa u to chèn ép xâm lấn dây thần kinh gây liệt mặt.

Bác sĩ chuyên khoa I Huỳnh Thế Huy - Khoa Liên Chuyên khoa, người trực tiếp thực hiện ca mổ, chia sẻ rằng hai vấn đề quan trọng nhất của phẫu thuật u tuyến mang tai là lấy được trọn khối u và bảo tồn được dây thần kinh mặt. Tuyến mang tai có cấu trúc giải phẫu đặc biệt, đó là tuyến mang tai có sự liên quan chặt chẽ với dây thần kinh số VII - dây thần kinh chi phối vận động vùng mặt. Sau khi ra khỏi xương thái dương, dây thần kinh số VII đi vào tuyến mang tai, bên trong tuyến mang tai dây thần kinh số VII phân thành 2 thân chính và sau đó thành 5 nhánh tận.

Có thể hiểu tuyến mang tai ôm trọn dây thần kinh mặt đoạn ngoài xương thái dương. Đây cũng là thách thức lớn nhất đối với phẫu thuật viên khi thực hiện ca mổ, phải làm sao bóc tách một cách khéo léo lấy trọn được khối u và tránh tổn thương dây thần kinh mặt dẫn đến liệt mặt sau mổ. Từng động tác, đường cắt đều phải tính toán chính xác đến từng milimet.

Sau một giấc ngủ êm ái trên bàn mổ, khi tỉnh dậy, bệnh nhân thấy cơ thể mình khỏe khoắn hẳn ra. “Vừa mới ra khỏi phòng mổ là tôi đã muốn tự đi lại luôn rồi. Mổ xong, tôi thấy mình như được đả thông kinh mạch, nhẹ nhàng hẳn trong người...”- bệnh nhân T. hào hứng kể.

Sự hồi phục kỳ diệu và nụ cười rạng rỡ

Tương tự, bà N.T.Y (47 tuổi, ngụ Hóc Môn, TP.Hồ Chí Minh) đã sống chung với khối u tuyến nước bọt mang tai bên trái hơn một năm nay, khiến cho bà luôn trong tình trạng mệt mỏi vì những cơn đau nhức vùng cổ, vai bên trái. Đặc biệt, khối u không chỉ gây ảnh hưởng tới công việc và sức khoẻ, mà còn ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ vùng mặt, khiến cho người bệnh luôn cảm thấy tự ti, mặc cảm. Sau một thời gian dùng thuốc điều trị không hiệu quả, bà Y. quyết định đến Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á với mong muốn một giải pháp điều trị triệt để bệnh.

Bệnh nhân N.T.Y rạng rỡ sau khi được phẫu thuật bóc trọn khối u tuyến nước bọt mang tai

Kết quả thăm khám tại Khoa Liên Chuyên khoa cho thấy người bệnh có một khối u tuyến nước bọt mang tai có kích thước khoảng 4cm, nằm sát dây thần kinh mặt - một vùng rất nhạy cảm. Chỉ cần một sai sót nhỏ trong phẫu thuật cũng có thể khiến bệnh nhân liệt nửa mặt, không thể cười hay nhắm mắt. Tuy nhiên, nếu không phẫu thuật, khối u lớn dần sẽ chèn ép vào các dây thần kinh, gây ra nhiều biến chứng nặng nề hơn, ảnh hưởng lớn tới thẩm mỹ cũng như sức khoẻ người bệnh.

Sau khi cân nhắc các yếu tố cũng như tham khảo nguyện vọng của người bệnh, các bác sĩ quyết định chỉ định phẫu thuật bóc trọn khối u tuyến nước bọt mang tai cho bệnh nhân. Với kinh nghiệm, cùng sự tỉ mỉ, chính xác trong từng thao tác, sau gần 3 giờ phẫu thuật, ê-kíp phẫu thuật đã bóc tách hoàn toàn khối u, dây thần kinh mặt được bảo vệ trọn vẹn. Sau mổ, người bệnh đã có thể nói chuyện, ăn nhai nhẹ và cười tươi như bình thường.

Chuyên gia nhận định, điều may mắn ở cả hai trường hợp người bệnh T. và Y. là kết quả giải phẫu bệnh đều là u tuyến nước bọt mang tai lành tính. Cả hai bệnh nhân đã được điều trị thành công và loại bỏ được nguy cơ khối u chuyển ác tính, u to chèn ép xâm lấn dây thần kinh gây liệt mặt về sau.

Theo chuyên gia, u tuyến mang tai thường gặp ở người tuổi trung niên, nhất là người có tiền sử hút thuốc lá lâu năm, uống rượu bia. Điều đáng lo ngại là khối u thường phát triển âm thầm, không gây đau, chỉ biểu hiện bằng một khối cứng hoặc sưng nhẹ ở vùng mặt. Tuy nhiên, khi khối u lớn dần, nó có thể gây biến dạng gương mặt, chèn ép dây thần kinh mặt dẫn đến yếu liệt mặt. Đặc biệt, có một số loại u tuyến mang tai có thể chuyển hóa từ dạng lành tính thành ác tính nếu không được điều trị kịp thời.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính đối với u tuyến mang tai, với mục tiêu loại bỏ hoàn toàn khối u và đồng thời bảo tồn dây thần kinh mặt. Thế nhưng, đây là một trong những thử thách lớn nhất đối với phẫu thuật viên vùng đầu cổ. Tuyến mang tai nằm sát và bao quanh đường đi phức tạp của dây thần kinh mặt - cấu trúc chi phối vận động toàn bộ cơ mặt. Chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến liệt mặt vĩnh viễn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng và thẩm mỹ.

Bác sĩ Huỳnh Thế Huy cho hay, các yếu tố nguy cơ dẫn đến u tuyến mang tai vẫn chưa được biết đến rõ ràng, tuy nhiên quan sát thấy có liên quan đến việc sử dụng thuốc lá, rượu bia. Vì thế, ngay khi phát hiện có khối u ở vùng mang tai nói riêng hay vùng đầu mặt cổ nói chung, nên chúng ta nên đi thăm khám để được chẩn đoán sớm, chính xác và điều trị bệnh kịp thời.

Bác sĩ Huỳnh Thế Huy cho biết thêm, tất cả các khối u sau phẫu thuật sẽ được gửi làm giải phẫu bệnh. Hoặc nếu nghi ngờ u ác tính ngay từ đầu trên lâm sàng và hình ảnh học, người bệnh cần được thực hiện sinh thiết trước mổ. Trong trường hợp khối u ác tính, việc điều trị sẽ phức tạp hơn, cần điều trị đa mô thức, phối hợp giữa phẫu thuật, hóa trị và xạ trị. Tuy nhiên, tin vui là đa phần u tuyến mang tai là lành tính.

Sông Trà